Studiegids

nl en

BA3 werkcollege Latijn: Epische geschiedenis: Lucanus’ Bellum civile en Romeinse historiografie

Vak
2020-2021

Toegangseisen

Dit college is bestemd voor studenten Griekse en Latijnse taal en cultuur jaar 3. Deelnemers moeten over een propedeusebul GLTC beschikken.

Beschrijving

In de oudheid werden niet alleen mythische, maar ook historische epen geschreven. Een voorbeeld daarvan is Lucanus’ huiveringwekkende Bellum civile (alias Pharsalia). Dit epos, geschreven ten tijde van Nero, gaat namelijk over de historische burgeroorlog tussen Caesar en Pompeius, die begon toen Caesar in januari 49 v.Chr. de Rubicon overstak en die culmineerde in de traumatische Slag bij Pharsalia in augustus 48 v.Chr. waarbij Pompeius en zijn bondgenoten werden verslagen.

Lucanus’ epos is dikwijls een anti-Aeneis genoemd, omdat het in verschillende opzichten indruist tegen de epische traditie in het algemeen (de goden, bijvoorbeeld, schitteren door afwezigheid) en tegen Vergilius’ Aeneis in het bijzonder (Lucanus’ impius Caesar, bijvoorbeeld, kan worden beschouwd als inversie van Vergilius’ pius Aeneas). Tijdens deze cursus, echter, zullen we ons vooral richten op de historische dimensie van Lucanus’ Bellum civile. Helaas zijn de betreffende boeken van Livius’ Ab urbe condita (vermoedelijk Lucanus’ belangrijkste bron) verloren gegaan, maar allerlei andere bronnen over de burgeroorlog zijn bewaard gebleven, in de eerste plaats Caesars eigen Commentarii de bello civili. We zullen onderzoeken hoe Lucanus’ epische geschiedenis zich verhoudt tot Caesars commentarii en andere relevante teksten, zoals Plutarchus’ biografieën van Pompeius en Caesar. De verschillen en overeenkomsten kunnen ons veel leren over de politieke en literaire agenda’s van van de verschillende auteurs.

Tijdens deze cursus zullen we gedeelten van beide Bella civilia (Lucanus en Caesar) in het Latijn lezen; de rest van deze twee werken wordt in vertaling gelezen. Beheersing van het pensum zal worden getoetst d.m.v. een schriftelijk tentamen (30%). Daarnaast houdt iedere student een mondelinge presentatie over een passage van Lucanus’ epos in relatie tot de beschikbare (historio- en/of biografische) bronnen (30%). Deze presentatie wordt naderhand uitgewerkt tot een paper (40%).

Leerdoelen

Kennis en inzicht

  • Kennis van en inzicht in Lucanus’ Bellum civile als (historisch) epos;

  • Kennis van en inzicht in Caesars Commentarii de bello civili als apologetische propaganda en historiografisch proza;

  • Kennis van en inzicht in de relaties tussen Romeinse geschiedschrijving en epiek in het algemeen en tussen Lucanus en Caesar in het bijzonder;

  • Verruimen en verdiepen van kennis van en inzicht in intertextualiteit.

Vaardigheden

De student leert

  • tekstpassages te analyseren en interpreteren met kritisch gebruik van commentaren en secundaire literatuur (II.i, iii, iv; III.i, ii);

  • de in BA2/3 verworven vaardigheden te verdiepen (heuristische vaardigheden, kritische evaluatie van primaire en secundaire literatuur, toetsing van verschillende soorten bronnen, het uitwerken van een onderzoeksvraag). (I.vi, vii; III.i, onderzoeksvaardigheden);

  • het formuleren van een onderzoeksvraag m.b.t. de relatie tussen Lucanus’ epos en historiografische bronnen en de onderzoeksresultaten te presenteren, zowel mondeling (m.b.v. handout en/of powerpoint) als schriftelijk (in een helder en overtuigend paper van max. 3500 woorden) (II.iii, iv, presentatie en schriftelijke vaardigheden).

Zie voor een overzicht van de algemene academische vaardigheden die studenten bij dit vak leren het leerlijnenoverzicht in de syllabus Academische vaardigheden GLTC.

Rooster

Kijk op MyTimetable.

Onderwijsvorm

  • Werkcollege.

Toetsing en weging

Toetsing

Het vak telt drie toetsonderdelen:

  • Schriftelijk tentamen, bestaande uit vertalingen en begripsvragen m.b.t. een nader te bepalen pensum uit Lucanus’ Bellum civile en Caesars Bellum;

  • Referaat met volledige hand-out (en evt. powerpoint) over een passage van Lucanus’ epos in relatie tot de historio- of biografische bronnen;

  • Paper (max. 3500 woorden) over het onderwerp van het referaat.

Weging

  • Schriftelijk tentamen: 30%

  • Referaat: 30%

  • Paper: 40%

Het eindcijfer wordt bepaald op basis van het gewogen gemiddelde. Alle toetsonderdelen (schriftelijk tentamen, referaat en paper) dienen voldoende te zijn (minimaal 5,5).

Herkansing

Alle toetsonderdelen kunnen worden herkanst (het referaat m.b.v. screencast-o-matics).

Inzage en nabespreking

Uiterlijk bij het bekendmaken van de uitslag van de toets wordt aangegeven op welke wijze en op welk tijdstip de nabespreking plaatsvindt. Er wordt in ieder geval een nabespreking georganiseerd indien een student hiertoe verzoekt binnen 30 dagen na bekendmaking van de uitslag.

Literatuurlijst

Studenten dienen te beschikken over de tekst van beide Bella civilia, zowel in het Latijn als in Nederlandse (of Engelse) vertaling. De (prijzige) Teubner-editie van Lucanus is via de UB online beschikbaar; aanschaf daarvan is om die reden niet verplicht.

  • D.R. Shackleton Bailey (ed.) (2009) M. Annaei Lucani De bello civili libri X. De Gruyter, Berlijn.

  • C. Damon (ed.) (2015) C. Iuli Caesaris commentariorum libri III de Bello civili. OUP, Oxford.

  • P.H. Schrijvers (2013) Lucanus: Burgeroorlog. Athenaeum, Amsterdam.

  • H.W.H. van Rooijen-Dijkman (2003) Caesar: Burgerloorlog. Athenaeum, Amsterdam.

Inschrijven

Inschrijven via uSis is verplicht.
Algemene informatie over uSis vind je op de website

Aanmelden Studeren à la carte en Contractonderwijs

Niet van toepassing.

Contact

Dr. J. Soerink

Opmerkingen

Om de studielast tijdens het eerste semester enigszins te verlichten, kan men voor aanvang van het studiejaar alvast Lucanus’ en/of Caesars Bellum civile in vertaling lezen.