Studiegids

nl en

Taal in gebruik

Vak
2016-2017

Toegangseisen

Geen

Beschrijving

Taalgebruikers bedoelen vaak meer – en soms zelfs iets heel anders – dan wat ze letterlijk zeggen. Als je iemand vraagt ‘Weet jij hoe laat het is?’, dan zit je niet op het antwoord ‘ja’ te wachten. Maar als er vaak zo’n verschil is tussen de bedoeling van de spreker en de letterlijke betekenis van de taaluiting, hoe kan het dan zo zijn dat we elkaar (meestal) toch goed begrijpen? Hoe werkt talige communicatie precies? Dat is de vraag waarmee we ons in deze cursus bezighouden.

Eerst bestuderen we de theorie over taal als handeling. Met taal draag je niet alleen informatie over, je kunt er ook handelingen mee verrichten, zoals beloven en een vergadering openen; het is zelfs moeilijk voorstelbaar hoe we dit zonder taal zouden kunnen doen. Welke taalhandeling precies wordt verricht, is echter niet altijd op te maken uit de talige vorm. We bestuderen daarom vervolgens de theorie over indirect taalgebruik en coöperatieve communicatie. Omdat taal niet geïsoleerd, maar in context wordt gebruikt, bestuderen we conversatieanalyse. Ten slotte bestuderen we de consequenties van het handelingskarakter van taal voor het taalsysteem, waaronder de woordenschat, grammatica, taalverwerving, -verwerking en -verandering.

Leerdoelen

  • De student kan een taalsituatie analyseren aan de hand van de theorieën over taalhandelingen, indirect taalgebruik, coöperatie en beleefdheid.

  • De student kan conversatieanalyse toepassen op een gesprekssituatie.

  • De student kan theorieën over de productie, verwerking en verandering van taal uitleggen en illustreren.

Rooster

Zie Rooster BA Nederlands

Onderwijsvorm

  • Hoorcollege

  • Werkcollege

Studielast

Totale studielast: 5 EC x 28 uur = 140 uur.

  • Bijwonen colleges: 26 uur college (13×2 uur per week)

  • Bestuderen literatuur en maken van opdrachten: 52 uur (13×4 uur per week)

  • Maken van analyseopdracht: 20 uur

  • Voorbereiden op tentamen: 40 uur

  • Maken van tentamen: 2 uur

Toetsing

Analyseopdracht (20%) in de breekweek en een schriftelijk tentamen (80%) aan het einde van het semester. Het cijfer voor het tentamen mag niet lager zijn dan 5.5.

Herkansing: alleen het tentamen kan herkanst worden.

Blackboard

Blackboard wordt gebruikt voor:

  • het programma;

  • de opdrachten;

  • (een deel van) de literatuur;

  • communicatie.

Literatuur

  • Ronny Boogaart, Een sprinter is een stoptrein zonder WC. De sturende kracht van taal. Amsterdam University Press, 2015,

  • Janssen, Theo e.a. (2002). Taal in gebruik. Een inleiding in de taalwetenschap. Den Haag: Sdu Uitgevers. (beschikbaar als reader, zie http://www.readeronline.leidenuniv.nl)

  • Een aantal artikelen op Blackboard

Aanmelden

Eerstejaars studenten Nederlands worden aan het begin van het jaar in werkgroepen ingedeeld.

Voor reguliere hogerejaars bachelor- en masterstudenten geldt dat zij verplicht zijn zich tijdig in te schrijven via uSis voor de hoorcolleges en de werkgroepen.
Algemene informatie over uSis is te vinden op Nederlands en English

Voor alle andere studenten geldt dat de inschrijving verloopt via de studiecoördinator: de heer B.P.M. Dongelmans

Aanmelding voor A la carte en contractonderwijs

Informatie voor belangstellenden die deze cursus in het kader van Contractonderwijs willen volgen (met tentamen), oa. over kosten, inschrijving en voorwaarden.

Contact

Voor inhoudelijke informatie: contactpersoon: Dr. R.J.U. Boogaart

Voor praktische vragen kun je je wenden tot het secretariaat van de Opleiding Nederlandse taal en cultuur/neerlandistiek.
Dit valt onder de Onderwijsadministratie P.N. van Eyckhof 4, kamer 101A. Tel. 071-5272 2604.
mail: osz-oa-eyckhof@hum.leidenuniv.nl.

Opmerkingen

Niet van toepassing.