Studiegids

nl en

De Italiaanse stadsstaat (1000-1500) in vergelijkend perspectief

Vak
2019-2020

Toegangseisen

De propedeuse is voltooid en beide BA2 Werkcolleges zijn met een voldoende afgerond, waarvan één in dezelfde richting als het BA3 Seminar.

Beschrijving

Aangetrokken door een heerlijk klimaat, een voortreffelijke keuken, prachtige kunstwerken, en imponerende architectuur zakken ieder jaar weer vele Nederlanders af naar Noord- en Midden-Italië. De Italiaanse steden vormen hierbij een geliefde vakantiebestemming. In dit seminar staat de rijke geschiedenis van deze Italiaanse steden centraal. Na een korte situering binnen het breder kader van middeleeuws Italië (d.m.v. een vergelijking met de Pauselijke Staten en het koninklijke Zuiden) wordt er met name ingegaan op het onvoorziene ontstaan en de stormachtige ontwikkeling van de stadsrepublieken. Een voortdurende machtsstrijd tussen de verschillende facties binnen het stadsbestuur, aangewakkerd door bovenstedelijke breuklijnen (met name tussen Welfen en Ghibellijnen) en gekoppeld aan toenemende sociale spanningen (in het bijzonder ingevolge de opkomst van de Popolo), zorgden immers voor een broeierige politieke mix. Menig republiek eindigde dan ook vroeg of laat in de handen van een despotische heer, terwijl sommige steden daarentegen erin slaagden om hun achterland en de nabij gelegen steden te onderwerpen en samen te klonteren tot een regionale staat – een proces dat wij in het bijzonder voor Milaan, Florence en Venetië zullen bestuderen. Daar waar in de werkcolleges geleid door de docent de nadruk zal liggen op de politieke en socio-economische geschiedenis van de Italiaanse stadsstaat, bieden de referaten niet alleen de mogelijkheid om deze invalshoeken verder uit te diepen, maar ook om nieuwe thema’s aan te boren (bv. de positie van de vrouw binnen de stadsstaat, de verschuivende invulling van de notie van “eer”, of de invoering van publieke strafrechtspraak), en dit in beide gevallen aan de hand van een veelvormig geheel van bronnen. Tot slot zullen wij deze Italiaanse ontwikkelingen vergelijken met de geschiedenis van een andere sterk verstedelijkte regio, namelijk de Lage Landen.

Leerdoelen

Algemene leerdoelen

  • 1) een wetenschappelijk onderzoek met een beperkte omvang opzetten en uitvoeren, en daarbij:
    a. relatief grote hoeveelheden informatie organiseren en verwerken;
    b. vakliteratuur zoeken, selecteren en ordenen;
    c. een wetenschappelijk debat analyseren;
    d. het eigen onderzoek in het wetenschappelijk debat plaatsen.

  • 2) een probleemgestuurd werkstuk schrijven en een referaat houden naar het format van de eerstejaars Themacolleges, en daarbij:
    a. een realistische planning hanteren;
    b. een probleemstelling en deelvragen formuleren;
    c. een beargumenteerde conclusie formuleren;
    d. feedback geven en ontvangen;
    e. aanwijzingen van de docent verwerken.

  • 3) reflecteren op de primaire bronnen waarop de literatuur is gebaseerd.

  • 4) bronnen selecteren en gebruiken voor eigen onderzoek.

  • 5) bronnen analyseren, in een historische context plaatsen en interpreteren.

  • 6) participeren in de discussies tijdens colleges.

Leerdoelen, specifiek voor de afstudeerrichting

  • 7) De student heeft kennis opgedaan van de afstudeerrichting(en) waartoe het BA-Seminar behoort, meer specifiek bij de afstudeerrichting Middeleeuwse Geschiedenis: van de middeleeuwse grondslagen van de Europese geschiedenis; in het bijzonder van de stadsgeschiedenis van Noord- en Midden-Italië en van de Lage Landen.

  • 8) De student heeft kennis van en inzicht in de kernbegrippen, de onderzoeksmethoden en –technieken van de afstudeerrichting, met speciale aandacht;
    -bij de afstudeerrichting Middeleeuwse Geschiedenis: voor het gebruik van laatmiddeleeuwse bronnen en geschiedschrijving met betrekking tot de steden in Noord- en Midden-Italië en in de Lage Landen; paleografie, bronnenkunde.

Leerdoelen, specifiek voor dit college

De student:

  • 9) De student heeft kennisgenomen van de belangrijkste recente literatuur over het onderwerp en daardoor inzicht verworven in thema’s en debatten die daarin aan de orde zijn gesteld.

  • 10) De student heeft geleerd om systematisch te zoeken naar zowel (secundaire) literatuur als (primaire) bronnen over dit specifieke onderwerp.

  • 11) De student heeft kennisgemaakt met analytische methoden die specifiek zijn gericht op de analyse van het type primaire bronnen dat in de cursus wordt gebruikt, zoals onder meer eedformules, stadscharters, brieven, heiligenlevens, kronieken en literaire teksten.

  • 12) De student is in staat om op gestructureerde en heldere wijze en volgens de regels van de presentatie van historisch onderzoek zowel mondeling als schriftelijk verslag te doen van de belangrijkste bevindingen van haar/zijn eigen onderzoek.

Rooster

Zie Rooster BA Geschiedenis

Onderwijsvorm

  • Werkcollege met aanwezigheidsplicht

Dit houdt in dat studenten bij alle werkcolleges aanwezig moeten zijn. Indien een student toch verhinderd is dient hij dit vooraf te melden aan de docent. De docent bepaalt vervolgens of, en zo ja, hoe het gemiste college door een vervangende opdracht kan worden ingehaald. Als er specifieke beperkingen zijn bij een college dan maakt de docent dat aan het begin kenbaar. Indien de student niet voldoet aan voornoemde voorwaarden, wordt deze uitgesloten van deelname.

Studielast

Totale studielast 10 EC x 28 uur = 280 uur.

  • Bijwonen college: 24 uur (12 x 2)

  • Voorbereiden college: 24 uur (12 x 2)

  • Maken opdracht(en) : 80 uur (40 x 2)

  • Schrijven werkstuk (inclusief bestuderen literatuur): 150 uur

  • Bespreking tussentijdse opdrachten: 2 uur (2 x 1)

Toetsing

Toetsing

  • Werkstuk (6.000-7.000 woorden exclusief voorblad, inhoudsopgave, bibliografie en voetnoten; probleemgestuurd werkstuk op basis van primair bronnenonderzoek)
    getoetste leerdoelen: 1-5, 9-12

  • Mondelinge presentatie
    getoetste leerdoelen: 3-5, 9-12

  • Participatie
    getoetste leerdoelen: 6

  • Opdracht 1 (Literatuurrapport)
    getoetste leerdoelen: 10

  • Opdracht 2 (Korte bronanalyse)
    getoetste leerdoelen: 11

Weging

  • Werkstuk: 70%

  • Referaat: 15%

  • Participatie: 5%

  • Opdracht 1: 5%

  • Opdracht 2: 5%
    Het eindcijfer komt tot stand op basis van het gewogen gemiddelde op basis van de deelcijfers, met daarbij als aanvullende eis dat het werkstuk voldoende moet zijn.

Deadlines

Voor het inleveren van opdrachten en werkstukken gelden de deadlines zoals aangegeven in het desbetreffende collegeschema op Blackboard.

Herkansing

Het werkstuk kan worden herkanst. Hiervoor geldt de deadline zoals aangegeven het desbetreffende collegeschema op Blackboard.

Inzage en nabespreking werkstuk

Uiterlijk bij het bekendmaken van de uitslag van het werkstuk wordt aangegeven op welke wijze en op welk tijdstip de nabespreking van het werkstuk plaatsvindt.

Blackboard

Blackboard wordt gebruikt voor:

  • collegeschema

  • deadlines opdrachten en werkstuk

  • het aanbieden van en/of verwijzen naar literatuur en bronfragmenten

Literatuur

Italië
Basisliteratuur (beschikbaar in UBL (via leesplank)):

  • David Abulafia (ed.), Italy in the Central Middle Ages, 1000-1300 (The Short Oxford History of Italy) (Oxford: Oxford University Press, 2004) (te lezen: inleiding, hoofdstukken 1, 2, en 4).

Basisliteratuur (online beschikbaar via UBL):

  • John M. Najemy (ed.), Italy in the Age of the Renaissance, 1300-1550 (The Short Oxford History of Italy) (Oxford: Oxford University Press, 2004) (te lezen: inleiding, hoofdstukken 7, 9 en 10).

Lage Landen
Basisliteratuur (online beschikbaar via UBL):

  • Bruno Blondé, Marc Boone and Anne-Laure van Bruaene (eds), City and Society in the Low Countries, 1100-1600(Cambridge: Cambridge University Press, 2018) (te lezen: inleiding, hoofdstukken 1, 2 en 3).

Nota bene: dit werk is een vertaling van een Nederlandstalige versie uit 2016, die evenveens via de leesplank beschikbaar zal zijn.

Andere standaardliteratuur zal, voor zover niet via de UB te raadplegen in digitale vorm, beschikbaar worden gesteld op een leesplank in de UB.

Aanmelden

Inschrijven via uSis is verplicht.

Algemene informatie over uSis vind je op de website.

Aanmelden Studeren à la carte en Contractonderwijs

Niet van toepassing

Contact

Dr. D.P.H. Napolitano

Opmerkingen

Geen