Studiegids

nl en

Historische sociolinguïstiek: het taalverleden van Leiden

Vak
2019-2020

Toegangseisen

Een BA-diploma Nederlandse taal en cultuur of een vergelijkbaar diploma.

Beschrijving

Taalgeschiedenissen zijn vaak geschiedenissen van de standaardtaal. Zo ook het Nederlands dat, zoals het verhaal gaat, rond 1650 zijn standaardtalige vorm had gevonden. Vanuit sociolinguïstisch perspectief, waarin talige verschillen in sociaal complexe samenlevingen (met name in steden) centraal staan, kun je je afvragen of de taal van een stad als Leiden niet gevarieerder is geweest. Het is niet onwaarschijnlijk dat sociale verschillen ook in vroeger tijden correspondeerden met talige verschillen.
In dit college onderzoeken we de taal van de stad Leiden door de eeuwen heen. We concentreren ons op de periode waarvan altijd wordt aangenomen dat de standaardtaal dominant werd: de 17e en 18e eeuw. We achterhalen Leidse bronnen (in de UB en bij Erfgoed Leiden, het regionale archief) die een glimp van de talige variatie laten zien, en proberen zo te komen tot een sociolinguïstische geschiedenis van de taal van Leiden.
Het tweede deel van het college is praktisch met de nadruk op het eigen onderzoek van de taal van Leiden (archiefonderzoek, corpuscompilatie, transcriptie van bronnen, taalkundige analyse). In het eerste deel bereiden we ons daarop voor door studie van de internationale onderzoekstraditie van de historische sociolinguïstiek.
In het afsluitende werkstuk kan er, afhankelijk van de interesse van de student, meer aandacht zijn voor theoretische taalkundige aspecten van taalvariatie en taalverandering, voor sociolinguïstische aspecten of voor de cultuur-historische context.

Leerdoelen

  • Je maakt kennis met het internationale historisch-sociolinguïstische onderzoek.

  • Je ontwikkelt kennis van het 17de- en 18de-eeuws Nederlands op alle niveaus (fonologie en spelling, morfologie, syntaxis, stijl).

  • Je kunt historisch-sociolinguïstische methoden in eigen onderzoek toepassen.

  • Je kunt mondeling en schriftelijk rapporten over onderzoeksresultaten.

  • Je kunt onderzoeksresultaten kritisch analyseren.

  • Je kunt filologische methoden toepassen in je eigen onderzoek.

Rooster

Zie Rooster

Onderwijsvorm

Werkcollege

Studielast

Totale studielast 10 EC = 280 uur

  • Werkcollege 10 weken x 3 uur = 30 uur

  • Voorbereiding werkcollege (inclusief presentaties) 10 weken x 10 uur = 100 uur

  • Voorbereiding werkstuk 3 weken x 10 uur = 30 uur

  • Werkstuk (inlezen, onderzoek, schrijven eerste en tweede versie, presentatie) = 120 uur

Toetsing

Toetsing

  • Werkstuk (80%)

  • Mondelinge presentaties (10%)

  • Participatie in de werkgroep (10%)

Weging

Het eindcijfer komt tot stand door de bepaling van het gewogen gemiddelde, waarbij het werkstuk minimaal een 5,5 moet zijn.

Herkansing

Alleen het werkstuk kan eenmalig worden herkanst.

Inzage en nabespreking

Uiterlijk bij het bekendmaken van de uitslag van het tentamen wordt aangegeven op welke wijze en op welk tijdstip de nabespreking van het tentamen plaatsvindt. Er wordt in ieder geval een nabespreking georganiseerd indien een student hiertoe verzoekt binnen 30 dagen na bekendmaking van de uitslag.

Blackboard

Blackboard wordt gebruikt voor:

  • het verstrekken van een uitgebreide collegebeschrijving;

  • het op de hoogte houden van studenten van lopende zaken;

  • het verstrekken van studiemateriaal.

Literatuur

Aanbevolen achtergrondliteratuur (UB Leiden):

  • Hernández-Campoy, Juan Manuel & Juan Camilo Conde-Silvestre (eds.). 2012. The Handbook of Historical Sociolinguistics. Malden & Oxford: Wiley-Blackwell.

  • Nevalainen, Terttu & Helena Raumolin-Brunberg. 2003. Historical Sociolinguistics: Language Change in Tudor and Stuart England. Londen: Longman.

Verdere literatuur wordt later opgegeven.

Aanmelden

Inschrijven via uSis is verplicht.
Algemene informatie over uSis vind je op de website

Aanmelden Studeren à la carte en Contractonderwijs

Dit college is niet beschikbaar voor A la carte onderwijs.

Informatie voor belangstellenden die deze cursus in het kader van Contractonderwijs willen volgen (met tentamen), oa. over kosten, inschrijving en voorwaarden.

Contact

Voor inhoudelijke informatie via de docent: T.A. Simons
Nederlandse Taal en Cultuur, P.N. van Eyckhof 1 (WSD-complex, gebouw 1167, kamer 2.03b) – 071-527 2129.

Voor praktische vragen kun je je wenden tot het secretariaat van de Opleiding Nederlandse taal en cultuur/neerlandistiek.
Dit valt onder de Onderwijsadministratie P.N. van Eyckhof 4, kamer 102C. Tel. 071-527 2144.
mail: osz-oa-eyckhof@hum.leidenuniv.nl.

Opmerkingen

Deze werkgroep maakt deel uit van het Specialisatietraject De andere taalgeschiedenis en staat ook open voor MA-studenten Oudere Letterkunde, voor MA-studenten Nederlandkunde en voor studenten die de Master of Researchmaster Linguistics volgen.