Studiegids

nl en

De rafelranden van de Verlichting: vooruitgangsdenken en koloniale categorizering in Azië 1700 – 1870

Vak
2020-2021

Toegangseisen

De propedeuse Geschiedenis is voltooid en beide BA2 Werkcolleges zijn met een voldoende afgerond, waarvan één in dezelfde richting als het BA3 Seminar. Met de keuze voor het BA3 Seminar leg je de afstudeerrichting definitief vast.

Beschrijving

De Europese overzeese expansie heeft een grote invloed gehad op het verlichtingsdenken in Europa. Reisverslagen en verhandelingen over Oost en West waren niet aan te slepen in Europa. Veel minder duidelijk is op welke wijze de Verlichting de koloniale relaties in Azië, Afrika en Amerika heeft beïnvloed. Sommige historici wijzen op verlichtingsdenkers die kritisch stonden tegenover kolonialisme, terwijl andere laten zien dat Verlicht vooruitgangsdenken koloniale categorisering en stereotypering juist in de hand werkte. Het debat richt zich vooral op Engelse, Franse, Portugese en Spaanse koloniale rijken, maar voor het Nederlandse koloniale rijk is deze vraag nog niet uitgebreid onderzocht. Onderzoek naar stereotypering en racisme richt zich meestal op de hoog-koloniale tijd, vanaf ca 1870. De vraag waar dit Nederlandse koloniale apartheidsdenken zijn oorsprong vond wordt zelden gesteld. En dat terwijl een goed begrip van de praktijk en ontwikkeling van koloniale stereotyperingen inzicht kan bieden in de diepgewortelde vooroordelen die in postkoloniaal Nederland nog steeds een storende rol spelen. In dit college duiken we het koloniaal archief in om aan de hand van praktijkvoorbeelden te analyseren in hoeverre in koloniaal Azië tussen ca 1780 en 1870 het verlichtingsdenken zich verspreidde en hoe dit de koloniale relaties langdurig beïnvloedde.

Leerdoelen

Algemene leerdoelen

  1. een wetenschappelijk onderzoek met een beperkte omvang opzetten en uitvoeren, en daarbij: a. relatief grote hoeveelheden informatie organiseren en verwerken; b. vakliteratuur zoeken, selecteren en ordenen; c. een wetenschappelijk debat analyseren; d. het eigen onderzoek in het wetenschappelijk debat plaatsen.
  2. een probleemgestuurd werkstuk schrijven en een referaat houden naar het format van de eerstejaars Themacolleges, en daarbij: a. een realistische planning hanteren; b. een probleemstelling en deelvragen formuleren; c. een beargumenteerde conclusie formuleren; d. feedback geven en ontvangen; e. aanwijzingen van de docent verwerken.
  3. reflecteren op de primaire bronnen waarop de literatuur is gebaseerd.
  4. bronnen selecteren en gebruiken voor eigen onderzoek.
  5. bronnen analyseren, in een historische context plaatsen en interpreteren.
  6. participeren in de discussies tijdens colleges.

Leerdoelen, specifiek voor de afstudeerrichting

  1. De student heeft kennis opgedaan van de afstudeerrichting(en) waartoe het BA-Seminar behoort, met speciale aandacht; -bij de afstudeerrichting Algemene Geschiedenis: voor de plaatsing van de Europese geschiedenis van na 1500 in een mondiaal perspectief; in het bijzonder de ontwikkeling en rol van politieke instituties; in het bijzonder bij de track Amerikaanse Geschiedenis: voor Amerikaans exceptionalisme; de VS als multiculturele samenleving en de uitwerking daarvan in de historiografie, de intellectuele wisselwerking tussen de VS en Europa; in het bijzonder bij de track Geschiedenis van de Europese Expansie en globalisering: voor het ontstaan van wereldomvattende netwerken die een steeds intensievere circulatie van mensen: dieren, gewassen, goederen en ideeën bewerkstelligen, en de centrale rol van de Europese expansie daarin vanaf circa 1500.
  2. De student heeft kennis van en inzicht in de kernbegrippen, de onderzoeksmethoden en –technieken van de afstudeerrichting -bij de afstudeerrichting Algemene Geschiedenis: voor de bestudering van primaire bronnen en de relativiteit van nationaal gedefinieerde geschiedenissen; in het bijzonder bij de track Amerikaanse Geschiedenis: voor exceptionalisme; analyseren van historiografische en intellectuele debatten; en in het bijzonder bij de track Geschiedenis van de Europese Expansie en globalisering: voor het combineren van historiografische debatten met empirisch onderzoek in primaire bronnen en/of het verbinden van gescheiden historiografische tradities door middel van innovatieve vraagstelling.

Leerdoelen, specifiek voor dit college

De student:

  1. leert op kritische wijze koloniale bronnen te analyseren;
  2. verwerft inzicht in debatten over de geschiedenis van racisme en debatten over de relatie tussen de Verlichting en koloniale cultuur;
  3. weet door middel van bronnen een eigen standpunt in te nemen in deze debatten

Rooster

Kijk op MyTimetable.

Onderwijsvorm

  • Werkcollege met aanwezigheidsplicht

Dit houdt in dat studenten bij alle werkcolleges aanwezig moeten zijn. Indien een student toch verhinderd is dient hij dit vooraf te melden aan de docent. De docent bepaalt vervolgens of, en zo ja, hoe het gemiste college door een vervangende opdracht kan worden ingehaald. Als er specifieke beperkingen zijn bij een college dan maakt de docent dat aan het begin kenbaar. Indien de student niet voldoet aan voornoemde voorwaarden, wordt deze uitgesloten van deelname.

Toetsing en weging

Toetsing

  • Werkstuk (6.000-7.000 woorden exclusief voorblad, inhoudsopgave, bibliografie en voetnoten; probleemgestuurd werkstuk op basis van primair bronnenonderzoek)
    getoetste leerdoelen: 1-5, 7-11

  • Entreetoets
    getoetste leerdoelen: 7, 10

  • Mondelinge presentatie
    getoetste leerdoelen: 3-5, 7-11

  • Participatie
    getoetste leerdoelen: 6, 7-11

Weging

  • Werkstuk: 70%

  • Entreetoets: 10%

  • Referaat: 10%

  • Participatie: 10 %

Het eindcijfer komt tot stand op basis van het gewogen gemiddelde op basis van de deelcijfers, met daarbij als aanvullende eis dat het werkstuk voldoende moet zijn.

Deadlines

Voor het inleveren van opdrachten en werkstukken gelden de deadlines zoals aangegeven in het desbetreffende collegeschema op Blackboard.

Herkansing

Het werkstuk kan worden herkanst. Hiervoor geldt de deadline zoasls aangegeven het desbetreffende collegeschema op Blackboard.

Inzage en nabespreking werkstuk

Uiterlijk bij het bekendmaken van de uitslag van het werkstuk wordt aangegeven op welke wijze en op welk tijdstip de inzage en nabespreking van het werkstuk plaatsvindt.

Literatuurlijst

Er hoeft geen literatuur van tevoren te worden bestudeerd. Dit literatuuroverzicht zal de eerste weken aan bod komen en ook dienen als basis voor de entree toets in week 3. Meer details hierover volgen tijdens de eerste bijeenkomst/ via de online leeromgeving. De aanvullende literatuur zal bekend worden gemaakt middels een weekschema.

  • Ulbe Bosma en Remco Raben, De oude Indische wereld 1500-1920 (Amsterdam 2003). Hieruit pagina’s 63-79

  • Siep Stuurman, De uitvinding van de mensheid. Korte wereldgeschiedenis van het denken over gelijkheid en cultuurverschil. Hieruit “Hoofdstuk 5: Moderne gelijkheid en moderne ongelijkheid in de Verlichting”, pagina’s 249-302 & 310-315

  • Ann Stoler, “Reasons Aside: Reflections on Enlightenment and Empire” In: Graham Huggan (ed.) The Oxford Handbook of Postcolonial Studies (Oxford 2015)

  • Cees Fasseur, “Hoeksteen en struikelblok. Rassenonderscheid en overheidsbeleid in Nederlands-Indië.” In: Cees Fasseur, De Weg naar het Paradijs en andere Indische geschiedenissen (Amsterdam, 1995) 139-171, m.n. 139-152.

Inschrijven

Inschrijven via uSis is verplicht.

Algemene informatie over uSis vind je op de website.

Aanmelden Studeren à la carte en Contractonderwijs

niet van toepassing

Contact

Dr. L.J. Verheijen

Opmerkingen

Niet van toepassing.