Studiegids

nl en

Geschiedenis van de geesteswetenschappen: de Leidse universiteit in de negentiende eeuw

Vak
2020-2021

Toegangseisen

De propedeuse Geschiedenis is voltooid en beide BA2 Werkcolleges zijn met een voldoende afgerond, waarvan één in dezelfde richting als het BA3 Seminar. Met de keuze voor het BA3 Seminar leg je de afstudeerrichting Algemene Geschiedenis definitief vast.

Beschrijving

Wat verstaan we onder ‘geesteswetenschappen’? Wie rondkijkt aan onze eigen faculteit, ziet dat zowel taalkunde als religiestudies onder geesteswetenschappen worden geschaard, net als geschiedenis, kunstgeschiedenis, filosofie en diverse talen en regiostudies. Valt in deze waaier van studierichtingen een patroon te ontwaren? Hebben de geesteswetenschappen inhoudelijk iets met elkaar gemeen, zoals negentiende-eeuwse pleitbezorgers van de term geloofden?

Dit college biedt een inleiding tot de geschiedenis van de geesteswetenschappen – een jong maar bruisend vakgebied. Als casestudie zoomt het in op de Leidse universiteit in de negentiende eeuw (niet uit chauvinisme, maar omdat bruikbare archieven van Leidse geesteswetenschappers plezierig dichtbij in onze eigen UB liggen).

Het college wil deze Leidse casus gebruiken om een these te toetsen van de Amerikaanse historicus James Turner. In zijn boek Philology: The Forgotten Origins of the Modern Humanities (2014) stelt Turner dat de geesteswetenschappen zijn geboren uit de geest van de filologie. Deze filologische afkomst zou de geesteswetenschappen tenminste tot de vroege twintigste eeuw hebben getekend.

De vraag is: in hoeverre klopt deze these, afgaand op de casus Leiden? Heeft Turner voldoende oog voor geesteswetenschappers die heel andere dingen deden dan archieven bezoeken en bronnen editeren? Op zoek naar een antwoord leren we niet alleen onze eigen faculteit in historisch perspectief te bezien, maar raken we ook vertrouwd met negentiende-eeuwse archiefbronnen en maken we kennis met de geschiedenis van de geesteswetenschappen als vakgebied. Ter afsluiting schrijven studenten een werkstuk op basis van negentiende-eeuwse bronnen uit de Leidse UB.

Leerdoelen

Algemene leerdoelen

  • 1) een wetenschappelijk onderzoek met een beperkte omvang opzetten en uitvoeren, en daarbij:
    a. relatief grote hoeveelheden informatie organiseren en verwerken;
    b. vakliteratuur zoeken, selecteren en ordenen;
    c. een wetenschappelijk debat analyseren;
    d. het eigen onderzoek in het wetenschappelijk debat plaatsen.

  • 2) een probleemgestuurd werkstuk schrijven en een referaat houden naar het format van de eerstejaars Themacolleges, en daarbij:
    a. een realistische planning hanteren;
    b. een probleemstelling en deelvragen formuleren;
    c. een beargumenteerde conclusie formuleren;
    d. feedback geven en ontvangen;
    e. aanwijzingen van de docent verwerken.

  • 3) reflecteren op de primaire bronnen waarop de literatuur is gebaseerd.

  • 4) bronnen selecteren en gebruiken voor eigen onderzoek.

  • 5) bronnen analyseren, in een historische context plaatsen en interpreteren.

  • 6) participeren in de discussies tijdens colleges.

Leerdoelen, specifiek voor de afstudeerrichting

  • 7) De student heeft kennis opgedaan van de afstudeerrichting(en) waartoe het BA-Seminar behoort, met speciale aandacht bij de afstudeerrichting Algemene Geschiedenis voor de plaatsing van de Europese geschiedenis van na 1500 in een mondiaal perspectief; in het bijzonder de ontwikkeling en rol van politieke instituties.

  • 8) De student heeft kennis van en inzicht in de kernbegrippen, de onderzoeksmethoden en –technieken van de afstudeerrichting Algemene Geschiedenis in het bijzonder voor de bestudering van primaire bronnen en de relativiteit van nationaal gedefinieerde geschiedenissen.

Leerdoelen, specifiek voor dit college

De student:

  • 9) heeft kennis van en inzicht in de geschiedenis van de geesteswetenschappen opgedaan;

  • 10) is in staat de casus Leiden zinvol te verbinden met het historiografische debat over de negentiende-eeuwse geesteswetenschappen;

  • 11) is in staat zelfstandig onderzoek te verrichten in academische archiefcollecties.

Rooster

Kijk op MyTimetable.

Onderwijsvorm

  • Werkcollege met aanwezigheidsplicht

Dit houdt in dat studenten bij alle werkcolleges aanwezig moeten zijn. Indien een student toch verhinderd is dient hij dit vooraf te melden aan de docent. De docent bepaalt vervolgens of, en zo ja, hoe het gemiste college door een vervangende opdracht kan worden ingehaald. Als er specifieke beperkingen zijn bij een college dan maakt de docent dat aan het begin kenbaar. Indien de student niet voldoet aan voornoemde voorwaarden, wordt deze uitgesloten van deelname.

Toetsing en weging

Instructie:

Toetsing

  • Werkstuk (6.000-7.000 woorden exclusief voorblad, inhoudsopgave, bibliografie en voetnoten; probleemgestuurd werkstuk op basis van primair bronnenonderzoek)
    getoetste leerdoelen: 1-5, 7-11

  • Mondelinge presentatie
    getoetste leerdoelen: 3-5, 10-11

  • Participatie
    getoetste leerdoelen: 6

  • Opdracht 1: recensie van W. Otterspeer, Het bolwerk van de vrijheid (1000 wrd.)
    getoetste leerdoelen: 7-10

Weging

  • Werkstuk: 70%

  • Referaat: 10%

  • Participatie: 10%

  • Recensie: 10%

Het eindcijfer komt tot stand op basis van het gewogen gemiddelde op basis van de deelcijfers, met daarbij als aanvullende eis dat het werkstuk voldoende moet zijn.

Deadlines

Voor het inleveren van opdrachten en werkstukken gelden de deadlines zoals aangegeven in het desbetreffende collegeschema op Brightspace.

Herkansing

Het werkstuk kan worden herkanst. Hiervoor geldt de deadline zoals aangegeven in het desbetreffende collegeschema op Brightspace.

Inzage en nabespreking werkstuk

Uiterlijk bij het bekendmaken van de uitslag van het werkstuk wordt aangegeven op welke wijze en op welk tijdstip de inzage en nabespreking van het werkstuk plaatsvindt.

Literatuurlijst

  • James Turner, Philology: The Forgotten Origins of the Modern Humanities (Princeton: Princeton University Press, 2014), beschikbaar in een goedkope paperbackeditie uit 2015

  • Willem Otterspeer, Het bolwerk van de vrijheid: De Leidse universiteit in heden en verleden (Leiden: Leiden University Press, 2008), in open access beschikbaar op https://openaccess.leidenuniv.nl/handle/1887/21097

Beide titels dienen voorafgaand aan het college aangeschaft (dan wel gedownload) te worden. Overige literatuur zal via Brightspace bekend worden gemaakt en, voor zover niet toegankelijk via de Leidse universiteitsbibliotheek, digitaal ter beschikking worden gesteld.

Inschrijven

Inschrijven via uSis is verplicht.

Algemene informatie over uSis vind je op de website.

Aanmelden Studeren à la carte en Contractonderwijs

niet van toepassing

Contact

Prof.dr. H.J. Paul

Opmerkingen

geen