Studiegids

nl en

Nationalisme en natievorming in de lange negentiende eeuw

Vak
2020-2021

Toegangseisen

De propedeuse Geschiedenis is voltooid en beide BA2 Werkcolleges zijn met een voldoende afgerond, waarvan één in dezelfde richting als het BA3 Seminar. Met de keuze voor het BA3 Seminar leg je de afstudeerrichting Algemene Geschiedenis definitief vast.

Beschrijving

Tegenwoordig zijn vrijwel alle landen ter wereld een natiestaat. Niettemin is de natiestaat niet veel ouder dan 200 jaar. Tot voor kort werd het ontstaan van nieuwe natiestaten in de periode tussen 1789 en 1914 vooral uit interne ontwikkelingen verklaard, zoals de aanwezigheid van een sterke nationalistische beweging. Recent onderzoek heeft echter uitgewezen dat nieuwe natiestaten vrijwel altijd ontstaan vanwege een gunstige geopolitieke constellatie, zoals bijvoorbeeld na een grootschalige oorlog. De populariteit van het natiestaatmodel kan vooral verklaard worden uit de transnationale opkomst van het nationalisme. In dit college zullen we de opkomst van het nationalisme, de vorming van nieuwe natiestaten en het proces van nationalisering vooral onderzoeken vanuit een internationale invalshoek. Welke rol speelden internationale invloeden en kwesties bij het ontstaan van nieuwe natiestaten? We zullen dit analyseren door in te gaan op onafhankelijkheidsverklaringen, het opstellen van grondwetten of debatten over wie er wel of niet tot de natie behoorde (en stemrecht had). Tegelijkertijd besteden we aandacht aan de nationalisering van het verleden (geschiedschrijving, historische romans), van de cultuur (canonvorming), het culturele erfgoed (in musea, monumentenzorg), de natuur (nationale parken) en consumptie (nationale gerechten), waardoor de natie als het ware geïnternaliseerd werd als een vaststaand gegeven.

In het eerste deel van het college zullen we ingaan op de evolutie van het nationalisme, het ontstaan van nieuwe natiestaten en nationaliseringsprocessen, waarbij Europa centraal zal staan, maar ook Noord- en Zuid-Amerika, Azië en enkele delen van Afrika aan bod zullen komen. Alle studenten geven halverwege het college een korte presentatie over de primaire bronnen op basis waarvan ze hun werkstuk willen schrijven. In de tweede helft van het semester presenteren de studenten alvast de eerste bevindingen van hun eigen onderzoek over een (in overleg met de docent) zelfgekozen onderwerp en op basis van probleemgestuurd bronnenonderzoek.

Op het eerste college worden de studenten geacht een takehome tentamen over de verplichte literatuur in te leveren; nadere info over opdracht en literatuur wordt van tevoren op Brigthspace bekend gemaakt.

Leerdoelen

Algemene leerdoelen

  • 1) een wetenschappelijk onderzoek met een beperkte omvang opzetten en uitvoeren, en daarbij:
    a. relatief grote hoeveelheden informatie organiseren en verwerken;
    b. vakliteratuur zoeken, selecteren en ordenen;
    c. een wetenschappelijk debat analyseren;
    d. het eigen onderzoek in het wetenschappelijk debat plaatsen.

  • 2) een probleemgestuurd werkstuk schrijven en een referaat houden naar het format van de eerstejaars Themacolleges, en daarbij:
    a. een realistische planning hanteren;
    b. een probleemstelling en deelvragen formuleren;
    c. een beargumenteerde conclusie formuleren;
    d. feedback geven en ontvangen;
    e. aanwijzingen van de docent verwerken.

  • 3) reflecteren op de primaire bronnen waarop de literatuur is gebaseerd.

  • 4) bronnen selecteren en gebruiken voor eigen onderzoek.

  • 5) bronnen analyseren, in een historische context plaatsen en interpreteren.

  • 6) participeren in de discussies tijdens colleges.

Leerdoelen, specifiek voor de afstudeerrichting

  • 7) De student heeft kennis opgedaan van de afstudeerrichting(en) waartoe het BA-Seminar behoort, met speciale aandacht; bij de afstudeerrichting Algemene Geschiedenis: voor de plaatsing van de Europese geschiedenis van na 1500 in een mondiaal perspectief; in het bijzonder de ontwikkeling en rol van politieke instituties.

  • 8) De student heeft kennis van en inzicht in de kernbegrippen, de onderzoeksmethoden en –technieken van de afstudeerrichting, met speciale aandacht; bij de afstudeerrichting Algemene Geschiedenis: voor de bestudering van primaire bronnen en de relativiteit van nationaal gedefinieerde geschiedenissen.

Leerdoelen, specifiek voor dit college

De student:

  • 9) heeft inzicht verworven in het ontstaan van natiestaten in de lange negentiende eeuw;

  • 10) heeft inzicht verworven in nationaliseringsprocessen in de lange negentiende eeuw;

  • 11) heeft kennis opgedaan van de verschillende historische benaderingen om nationalisme en natievorming te bestuderen;

  • 12) heeft kennis opgedaan in de verschillende methoden om bronnen gerelateerd aan nationalisme en natievorming te identificeren en te analyseren;

  • 13) heeft kennis opgedaan van een in overleg zelf te kiezen casus.

Rooster

Kijk op MyTimetable.

Onderwijsvorm

  • Werkcollege met aanwezigheidsplicht

Dit houdt in dat studenten bij alle werkcolleges aanwezig moeten zijn. Indien een student toch verhinderd is dient hij dit vooraf te melden aan de docent. De docent bepaalt vervolgens of, en zo ja, hoe het gemiste college door een vervangende opdracht kan worden ingehaald. Als er specifieke beperkingen zijn bij een college dan maakt de docent dat aan het begin kenbaar. Indien de student niet voldoet aan voornoemde voorwaarden, wordt deze uitgesloten van deelname.

Toetsing en weging

Toetsing

  • Werkstuk (6.000-7.000 woorden exclusief voorblad, inhoudsopgave, bibliografie en voetnoten; probleemgestuurd werkstuk op basis van primair bronnenonderzoek)
    getoetste leerdoelen: 1-5, 7-8, 12-13

  • Entreetoets
    getoetste leerdoelen: 7-11

  • Mondelinge presentatie
    getoetste leerdoelen: 3-5, 13

  • Participatie
    getoetste leerdoelen: 3, 6-12

Weging

  • Werkstuk: 70 %

  • Entreetoets: 10 %

  • Referaat: 10 %

  • Participatie: 10 %

Het eindcijfer komt tot stand op basis van het gewogen gemiddelde op basis van de deelcijfers, met daarbij als aanvullende eis dat het werkstuk voldoende moet zijn.

Deadlines

Voor het inleveren van opdrachten en werkstukken gelden de deadlines zoals aangegeven in het desbetreffende collegeschema op Brightspace.

Herkansing

Het werkstuk kan worden herkanst. Hiervoor geldt de deadline zoals aangegeven in het desbetreffende collegeschema op Brightspace.

Inzage en nabespreking werkstuk

Uiterlijk bij het bekendmaken van de uitslag van het werkstuk wordt aangegeven op welke wijze en op welk tijdstip de inzage en nabespreking van het werkstuk plaatsvindt.

Literatuurlijst

Joep Leerssen, Nationalisme. Elementaire deeltjes 23 (Amsterdam: Amsterdam University Press, 2015).
Over dit boek krijg je van tevoren via Brightspace een takehome opdracht (als entreetoets) die tijdens het eerste college ingeleverd moet worden.

De resterende literatuur zal via Brightspace beschikbaar gemaakt worden, waaronder ook meerdere hoofdstukken uit een boekmanuscript van de docent.

Inschrijven

Inschrijven via uSis is verplicht.

Algemene informatie over uSis vind je op de website.

Aanmelden Studeren à la carte en Contractonderwijs

niet van toepassing

Contact

Dr. H.J. Storm

Opmerkingen

Op het eerste college worden de studenten geacht een takehome tentamen over de verplichte literatuur in te leveren; nadere info over opdracht en literatuur wordt van tevoren op Brigthspace bekend gemaakt.