Toegangseisen
Deze cursus is uitsluitend toegankelijk voor:
BA-studenten Filosofie/Philosophy die de propedeuse hebben behaald, en ten minste 10 EC van de verplichte onderdelen uit het tweede jaar, waaronder in ieder geval één van de cursussen Philosophy of Mind, Concepts of Selfhood, of Politieke filosofie/Political Philosophy.
Pre-masterstudenten Philosophy die in het bezit zijn van een toelatingsbesluit en voor wie deze cursus een onderdeel is van het vereiste pre-masterprogramma.
Beschrijving
‘Filosofen hebben tot nu toe de wereld alleen op verschillende manieren geïnterpreteerd; het punt is haar te veranderen.’ Dit motto van Karl Marx werd het uitgangspunt van de Kritische Theorie van de Frankfurter Schule. Maar is het überhaupt mogelijk om door middel van kritisch denken de wereld te veranderen? Wat is de relatie tussen filosofie en politiek? Hoe kunnen we kritisch nadenken over de maatschappij, als ons denkvermogen en onze begrippen zelf door dezelfde maatschappij gevormd zijn?
In deze cursus behandelen we deze vragen aan de hand van de belangrijkste denkers van de Frankfurter Schule en verwante sociaalkritische filosofen. We beginnen met denkers die de grootste invloed hadden op de Kritische Theorie – Hegel, Marx en Freud – en lezen daarna fundamentele teksten van Adorno, Horkheimer en Marcuse. Via Habermas en Foucault komen we uit bij hedendaagse denkers als Fraser en Jaeggi.
Enkele van de kernvragen die aan bod zullen komen zijn: wat is macht? Wat is ‘rationaliteit’? Is het mogelijk om vrij te zijn, of worden we onvermijdelijk gevormd en bepaald door onze psychologische constitutie, historische noodzakelijkheid, of sociale systemen? Hoe werkt ideologie, wat is de ‘cultuurindustrie’, en hoe dragen deze bij aan het onderdrukken van revolutionaire verandering?
Leerdoelen
Doelstellingen
Deze cursus beoogt een diepgaande studie van de ideeën, (historische) ontwikkeling en transformatie van de kritische theorie en de implicaties hiervan voor het nadenken over subjectiviteit in relatie tot politieke en sociale verhoudingen. Van de studenten wordt verwacht dat zij kennis nemen van de werken van een aantal belangrijke auteurs binnen deze traditie en in staat zijn om de standpunten en claims van deze traditie zowel mondeling als schriftelijk te kunnen verwoorden en bekritiseren.
Eindtermen
De student die de cursus succesvol heeft afgerond heeft kennis van:
de claims en opvattingen van fundamentele denkers in de traditie van de kritische theorie;
de relaties tussen deze auteurs en hun situering in een bredere filosofische en maatschappelijke context.
De student die de cursus succesvol heeft afgerond is in staat om:
zowel mondeling als schriftelijk een kritisch en beargumenteerd oordeel te formuleren over de verschillende posities binnen of ten aanzien van de kritische theorie;
een heldere, relevante en originele onderzoeksvraag te formuleren en uit te werken met betrekking tot het onderwerp.
Rooster
De roosters zijn beschikbaar via My Timetable.
Onderwijsvorm
- Werkcollege
Voor deze cursus geldt een aanwezigheidsplicht.
Toetsing en weging
Toetsing
Voorbereiding en aanwezigheid colleges (20%)
Presentatie (verplicht onderdeel, niet voor een cijfer)
Mid-term paper (20%)
Eindpaper (60%)
Weging
Het eindcijfer voor de cursus komt tot stand door de bepaling van het gewogen gemiddelde op basis van deelcijfers (zie hierboven), waarbij het resultaat van een deeltoets onvoldoende kan zijn.
Herkansing
Herkansingen voor de afzonderlijke deeltentamens worden niet aangeboden. De herkansing bestaat uit een paper. Het cijfer voor de herkansing vervangt alle de eerder behaalde cijfers voor papers en bepaalt 80% van het eindcijfer. Het behaalde resultaat voor voorbereiding en aanwezigheid blijft staan.
Voldoende aanwezigheid bij colleges en voorbereiding van praktische oefeningen is een voorwaarde voor deelname aan de herkansing. Studenten die de eerste tentamengelegenheid met een voldoende hebben afgesloten kunnen niet deelnemen aan de herkansing.
Inzage en nabespreking
Uiterlijk bij het bekendmaken van de uitslag van het tentamen wordt aangegeven op welke wijze en op welk tijdstip de nabespreking van het tentamen plaatsvindt. Er wordt in ieder geval een nabespreking georganiseerd indien een student hiertoe verzoekt binnen 30 dagen na bekendmaking van de uitslag.
Literatuurlijst
Aan te schaffen literatuur:
- Adorno en Horkheimer, Dialectiek van de Verlichting (of de Engelse versie, Dialectic of Enlightenment).
Andere literatuur van in de cursusomschrijving genoemde auteurs wordt beschikbaar gemaakt.
Inschrijven
Inschrijving via uSis voor deze cursus is niet mogelijk. Studenten wordt verzocht hun voorkeuren voor de BA3-cursussen via een online inschrijvingsformulier door te geven. Zij ontvangen deze inschrijvingsformulieren en bijbehorende instructie via uMail; in juni voor de BA3-cursussen in semester 1, en in december voor de BA3-cursussen in semester 2. Studenten worden ingeschreven door de onderwijsadministratie.
Aanmelden Studeren à la carte en Contractonderwijs
Niet van toepassing.
Contact
Voor inhoudelijke vragen, neem contact op met de docent (rechts in informatiebalk).
Voor informatie over inschrijvingen, toelating, etc.: Onderwijsadministratie Huizinga
Opmerkingen
Niet van toepassing.