Disclaimer: in verband met de coronavirus pandemie is deze cursusbeschrijving onder voorbehoud. Voor meer updates over coronavirus, lees nieuws via deze link.
Thema's: Grondslagen van het recht, rechtvaardigheid, narrativiteit, empathie, het juridisch oordeelsvermogen, juryrechtspraak, recht en media, vergelding/vergeving, verzoening, theatraliteit.
Disciplines: Recht, Filosofie, Recht & Literatuur, Film- en Literatuurwetenschap.
Vaardigheden: Onderzoek, presenteren, discussiëren, academisch schrijven.
Toelatingseisen:
Dit vak is een (extracurriculaire) Honours Class: een keuzeonderdeel binnen het Honours College. Daarnaast kunnen derdejaars studenten die niet het Honours College programma volgen zich ook aanmelden voor de Bachelor Honours Classes. Er vindt een selectie plaats o.a. op basis van motivatie en gemiddeld cijfer van de bacheloropleiding.
Beschrijving:
In deze interdisciplinaire Class staat het denken over grondslagen en kernbegrippen van het recht centraal. Dit doen wij vanuit literaire of filmische verhalen, vanuit verhalen over de mens en de werkelijkheid die belangrijke inzichten verschaffen over het recht. Het recht is immers een menselijk construct dat gebaseerd is op een bepaald mens- en wereldbeeld. Het nadenken en van gedachten wisselen over (beginselen en idealen van) het recht begint daarom met nadenken over de eigen wereld- en levensbeschouwing.
Een breed scala van zowel klassieke als moderne verhalen (fictie en non-fictie) komt aan bod. Van literatuur van Dostojevski, Camus, Sartre en Kafka tot de films 'Twelve Angry Men' (1957) en de documentaire ‘Congo on Trial’ (2019). In de bijeenkomsten ligt de nadruk op filosofische duiding van de werken.
Wat is rechtvaardigheid, en welke rol kan rechtvaardigheid spelen in de theorie en de praktijk van het recht? Wat betekent het om te oordelen over een ander als rechter, of als lid van een jury? Helpt empathie misschien om tot een beter oordeel te komen? Zou er ruimte moeten zijn voor vergeving in het recht, of dient het recht juist de vergelding? In hoeverre is het recht theatraal? Dit zijn slechts enkele vragen die in de Class naar voren komen.
De interdisciplinaire aanpak in deze Class is voor studenten met verschillende achtergronden de afgelopen jaren heel vruchtbaar gebleken. Juridische voorkennis is dan ook niet vereist en eenieder met interesse in recht, literatuur, film en het denken over bovenstaande vragen is van harte welkom.
Leerdoelen:
Na het succesvol afronden van dit vak:
ontwikkelt de student vaardigheden om filosofische, literaire en filmische verhalen te kunnen interpreteren en begrijpen;
heeft de student kennis van centrale noties en uitgangspunten binnen ‘Recht & literatuur’ en kan die uitleggen en illustreren met voorbeelden;
begrijpt de student verschillende filosofische en theoretische achtergronden van grondbeginselen van het recht in relatie tot verhalen;
kan de student grondbeginselen van het recht kritisch evalueren aan de hand van een (zelfgekozen) literair werk of film;
kan de student teksten analyseren, verbanden leggen en een eigen standpunt innemen naar aanleiding van filosofische, literaire teksten en films.
Programma en rooster:
Werkcolleges op dinsdagen van 19.15 tot 21.00 uur.
2 uur voorafgaand aan de colleges worden films op verzoek vertoond in de Sterrewacht.
Bijeenkomst 1: Dinsdag 12 oktober
(C. Bouteligier): Recht, literatuur en menselijkheid – Martha Nussbaum en Fjodor Dostojevski
Bijeenkomst 2: Dinsdag 19 oktober
(C. Bouteligier): Recht en relatie – Martin Buber
Bijeenkomst 3: Dinsdag 26 oktober
(C. Bouteligier): De noodzaak van het verhaal – Jean-Paul Sartre
Bijeenkomst 4: Dinsdag 2 november
(C. Bouteligier): Recht en empathie – Albert Camus
Bijeenkomst 5: Dinsdag 9 november
FILMVERTONING (17.00 - 19.00)
(F.W. Korsten): Why people need to meet for real, theatrically, to do justice – Milo Rau’s ‘The Congo Tribunal’
Bijeenkomst 6: Dinsdag 16 november
(Y. Horsman): Recht, vergeving en verzoening – Antjie Krog
Bijeenkomst 7: Dinsdag 23 november in zaal A007
FILMVERTONING (17.00 - 19.00)
(T.J.M. Slootweg): Rechtsvinding als existentieel proces – Franz Kafka
Bijeenkomst 8: Dinsdag 30 november in zaal A007
FILMVERTONING (17.00 - 19.00)
(C. Bouteligier): Het juridisch oordeel – Paul Scholten en ‘Twelve Angry Men’
Eindbijeenkomst Dinsdag 18 januari 2022 (ONLINE)
Locatie:
Oude Sterrewacht, zaal C003, zaal A007 en Lipsius gebouw, zaal 148.
Literatuurlijst:
NB: De literatuurlijst is nog niet compleet en wordt tijdig aangevuld.
Verplichte literatuur & films:
F.M. Dostojevski, De droom van een belachelijk mens. Een fantastische vertelling (1877).
M.C. Nussbaum, ‘The Literary Imagination in Public Life’, New Literary History 1991, afl. 22-4, p. 877-910
M. Buber, Ik en Jij, Utrecht: Erven J. Bijleveld 1998 (1923, vertaald door M. Storm), Eerste deel, p. 7-43
A. Camus, De vreemdeling (L'Étranger), 1942
V. Mulder, ‘Hoe O.J. Simpson zwart werd gemaakt door zijn eigen verdediging (en dat nog goed uitpakte ook)’, De Correspondent, 2017
J.P. Sartre, Walging (fragmenten)
A. Krog, Country of my Skull, 1999 (fragmenten)
F. Kafka, Het proces, 1925 (de parabel ‘Voor de wet’)
P. Scholten, Algemeen Deel, paragraaf 128
Twelve Angry Men (Lumet, 1957)
The Trial (Orson Welles, 1962)
The Congo Tribunal (Milo Rau, 2019)
Aanbevolen (niet verplicht):
J.P. Sartre, Existentialisme is een humanisme
L. Laudan, ‘Is Reasonable Doubt Reasonable?’ University of Texas Public Law and Legal Theory Research Paper Series Number 144, p. 1-35.
J.H. Nieuwenhuis, Legitimatie en heuristiek
The people vs. O.J. Simpson (Netflix)
NB: Voor de voorgeschreven romans wordt niet een specifieke editie of taal voorgeschreven. Alle romans zijn gratis online beschikbaar (al dan niet in Engelse vertaling, de links worden op Brightspace geplaatst).
De verplichte films worden op verzoek voorafgaand aan de bijeenkomst getoond. De documentaire kan eventueel ook vanuit huis worden gestreamd.
Studielast en werkvorm:
Dit vak is 5 EC waard, wat betekent dat de totale studielast 140 uur bedraagt:
Werkgroepen: 8 werkgroepen à 2 uur (met eventueel de mogelijkheid om voorafgaand aan drie colleges de film te bekijken);
Lezen van literatuur, het bekijken van films en praktisch werk: 8-10 uur p/week;
Opdrachten & eindopdracht: +/- 50 uur.
Toetsing:
1. Formatieve toetsing
Studenten dienen voor aanvang van iedere bijeenkomst een (kleine) opdracht in te leveren. Deze opdrachten worden niet becijferd, maar vormen het uitgangspunt van het college. Op basis van de opdrachten kunnen docenten bepalen waar in meer of in mindere mate aandacht aan geschonken moet worden gedurende de bijeenkomst.
2. Eindopdracht
Aan het eind van de cursus levert de student een eindessay in van 2500 woorden (ex voetnoten), of houdt een referaat van 15-20 minuten in de laatste bijeenkomst. De laatste bijeenkomst vindt plaats in januari 2022 en de precieze deadline wordt in overleg vastgesteld. De mate van participatie gedurende de bijeenkomsten en de kwaliteit van de wekelijks ingeleverde opdrachten worden meegenomen in de eindbeoordeling.
De toetsing wordt nader toegelicht tijdens de eerste bijeenkomst.
Brightspace en uSis
Brightspace wordt gebruikt in dit vak. De registratie in Brightspace zal centraal worden gedaan.
Let op: studenten hoeven zich niet aan te melden in uSis voor de Bachelor Honours Classes. De registratie zal centraal worden gedaan.
Aanmelden:
Aanmelden voor dit vak is mogelijk van 16 augustus tot en met 2 september 2021 via de Honours Academy. De aanmeldlink zal op de studenten website van de Honours Academy worden geplaatst.
Let op: studenten hoeven zich niet aan te melden in uSis voor de Bachelor Honours Classes. De registratie zal centraal worden gedaan voor begin van het vak.
Contact:
Dr. Claudia Bouteligier: c.bouteligier@gmail.com