Studiegids

nl en

Het lerende brein

Vak
2021-2022

Toegangseisen

Verplicht specialisatievak voor Bachelorstudenten Pedagogische Wetenschappen met als specialisatie Onderwijswetenschappen.

Keuzevak voor studenten Pedagogische Wetenschappen en andere Bachelorstudenten.

Beschrijving

Wat gebeurt er in het brein wanneer iemand zich nieuwe informatie of vaardigheden eigen probeert te maken of zich moet aanpassen aan veranderende omstandigheden? In deze cursus bespreken we de cognitieve processen die een rol spelen bij onderwijs- en leeractiviteiten binnen en buiten school. Tevens bespreken we welke hersenstructuren en -processen daarbij belangrijk zijn. Hierbij wordt een life-long learning perspectief gehanteerd: leren vindt plaats door kinderen, adolescenten en volwassenen met en zonder leerproblemen.

Dit betekent dat leren en functioneren zowel in traditioneel onderwijs als in niet-traditionele settings zoals op de werkplek, in de thuissituatie, in de sociale omgeving tijdens spontaan leren, enz. plaatsvindt. De cursus richt zich verder op de implicaties voor de manieren waarop leren georganiseerd en gestimuleerd kan worden, en op de vraag hoe leeromgevingen zo effectief mogelijk op individuele verschillen kunnen inspelen.

In deze cursus nemen we het fenomeen ‘leren’ onder de loep. De term ‘leren’ houdt in dat een individu informatie verwerkt, opneemt in zijn of haar mentale kennisrepresentaties, en die representaties vervolgens gebruikt om gedrag aan te sturen. Hoe simpel dat ook klinkt, hieraan ligt een complex aan cognitieve processen ten grondslag. Sommige van deze processen zijn automatisch, andere staan onder controle van het indvidu. In de cursus komen concepten zoals geheugen en executief functioneren, intelligentie en sociale cognitie ter sprake. Daarbij staan recente inzichten uit de neurowetenschappen over hoe het ontwikkelende brein deze processen mogelijk maakt centraal.

Op het gebied van de hersen- en de cognitiewetenschap is in de afgelopen jaren veel fundamentele kennis verworven die potentieel van groot belang is in de praktijk van het onderwijs. Kennis over het goed functioneren van de hersenen – en van mogelijke problemen in dat functioneren – zal in toenemende mate een rol gaan spelen in de inrichting van en beleidsvorming over het onderwijs.

Diverse nationale en internationale rapporten benadrukken het belang van de relatie tussen cognitieve neurowetenschappen en leren en onderwijs. Daarbij kunnen – zo stellen deze rapporten – pedagogen en andere onderwijsspecialisten van cruciaal belang zijn omdat zij immers beschikken over de kennis van onderwijs en leren.

Onderwerpen die in deze cursus ter sprake komen: - Basisprincipes van leren en kennisverwerving. - Ontwikkelingsgerelateerde en andere individuele verschillen in leren. - Cognitief-neurologische aspecten van leren.

Leerdoelen

Na afloop van deze cursus kunnen studenten:

  • De basisprincipes van leren definiëren.

  • Individuele- en ontwikkelingsverschillen in leren herkennen.

  • De cognitieve en neurobiologische aspecten van leren identificeren.

  • Wetenschappelijke literatuur over de cognitieve en neurobiologische aspecten van leren kritisch lezen en beoordelen.

  • Neuromythen herkennen en weerleggen.

Rooster

Het rooster van dit vak vind je in MyTimetable.

Onderwijsvorm

In het vak worden verschillende vormen van onderwijs gebruikt, waaronder hoorcolleges, groepsdiscussies en (groeps)opdrachten.

Toetsing

Schriftelijk tentamen (40 MC vragen en 2 open vragen).

Brightspace

Tijdens deze cursus wordt gebruik gemaakt van Brightspace.

Literatuur

  • Ward, J. (2015). The Students Guide to Cognitive Neuroscience (4th ed.). New York, NY: Psychology Press en aanvullende literatuur.

  • Aanvullende literatuur wordt op Brightspace bekend gemaakt minimaal twee weken voor aanvang van de cursus.

Inschrijven voor vakken

Onderwijs
Het is verplicht om je voor elk vak in te schrijven via uSis. Dat geldt voor zowel de hoorcolleges als de werkgroepen, ook als deze online plaatsvinden. Zonder geldige inschrijving in uSis kun je niet deelnemen aan het onderwijs en heb je geen toegang tot de Brightspacemodule van het vak.

Tentamens
Daarnaast is het ook verplicht om je voor elk tentamen (dus: zowel de eerste tentamengelegenheid als, zo nodig, de herkansing) in uSis apart aan te melden. Dat geldt ook voor deeltentamens van een vak. Dit kan tot uiterlijk 10 kalenderdagen voorafgaand aan het tentamen. Zonder geldige inschrijving in uSis kun je niet deelnemen aan het tentamen.
Wanneer het (deel)tentamen een paper of een praktische opdracht betreft dan hoef je je niet in uSis in te schrijven.

Lees zorgvuldig alle informatie over de procedures en deadlines voor het inschrijven voor vakken en tentamens

NB Check, nadat je je hebt ingeschreven in uSis, of je inschrijving voor het onderwijs en het (deel)tentamen daarin geregistreerd staan. Dat voorkomt teleurstellingen.

Contact

Mail bij vragen over de cursus naar dr. Linda van Leijenhorst