Studiegids

nl en

Retorica en Politiek

Vak
2022-2023

Toegangseisen

Studenten die ingeschreven staan voor de minor Retorica hebben toegang tot deze cursus. Geïnteresseerde studenten van buiten de minor mogen het vak ook als keuzevak volgen.

Beschrijving

Wat is de rol van retorica in de politiek? Politici debatteren in het parlement; daarnaast etaleren zij hun retorische strategieën in toespraken, media-optredens, en verkiezingsspotjes. Om elkaar en hun kiezers te overtuigen maken zij gebruik van de Aristotelische overtuigingsmiddelen in het politieke discours: logos, ethos en pathos (argumentatie, zelfpresentatie en emotie).
In dit college bestuderen we het politieke debat, van de Griekse volksvergadering tot de Tweede Kamer: hoe debatteren politici, aan welke regels moeten zij zich houden, en welke retorische beperkingen gelden er in het parlement? En we nemen schokkende politieke speeches onder de loep, van de oudheid tot de 21e eeuw. Aan bod komt bijvoorbeeld hoe Thucydides de argumenten van politieke sprekers fileert, hoe Wilders en Baudet elk op hun eigen wijze het ethos van hun tegenstanders aanvallen, hoe Klaver mensen probeert te enthousiasmeren voor een nieuwe brede volkspartij, en hoe Timmermans op het gevoel speelt ten bate van de slachtoffers van vlucht MH17. Politici bereiken hun kiezers veelal via de media: het college besteedt daarom ook aandacht aan de rol van journalisten in de communicatie tussen politici en hun publiek: hoe kunnen politici de journalistiek bespelen om onderwerpen op de agenda of juist van tafel te krijgen?

Leerdoelen

Na afronding van het college, kunnen studenten:

  • een aantal belangrijke factoren en concepten die een rol spelen bij politieke communicatie benoemen en beschrijven (waaronder (a) het inzetten van logos, ethos en pathos, (b) de interactie tussen politici en media, (c) de rol van journalisten in het politieke discours en (d) de werking van medialogica en agendasetting;

  • analyseren hoe logos, ethos en pathos worden ingezet in klassieke en moderne retorische teksten om een publiek te overtuigen;

  • hun analyses van een politiek debat in goede samenwerking helder en overtuigend mondeling presenteren.

Rooster

De roosters zijn beschikbaar via My Timetable.

Onderwijsvorm

  • Hoorcollege

  • Werkcollege

Toetsing en weging

Aanwezigheid

Bij deze cursus is aanwezigheid verplicht. Studenten mogen maximaal twee maal met een goede reden afwezig zijn.

Toetsing

  • schriftelijk tentamen met korte invul- en essayvragen;

  • mondelinge presentatie in kleine groepjes met vooraf ingeleverde PowerPoint.

Weging

  • schriftelijk tentamen: 60%;

  • mondelinge presentatie in kleine groepjes: 40%.

  • Het gewogen gemiddelde van de deelcijfers moet voldoende zijn. Voor het tentamen moet minimaal een 5,5 worden behaald.

Herkansing

Het schriftelijke deeltentamen kan zo nodig worden herkanst. Nota en/of presentatie kunnen zo nodig herkanst worden d.m.v. een vervangende opdracht.

Inzage en nabespreking

Voor de nabespreking van het tentamen zal een datum worden gekozen; deze wordt in de studiewijzer bekendgemaakt.

Literatuurlijst

  • Braet (2011) Retorische kritiek. Hoe beoordeel je overtuigingskracht. Den Haag: SDU. [Dit boek dient als basis voor de hele minor retorica];

  • J. de Jong, C. Pieper en A. Rademaker (red.) (2015) Beïnvloeden met emoties. Pathos en retorica. Amsterdam: Amsterdam University Press. (Met korting aan te schaffen via de docenten.)

  • Overige primaire en secundaire literatuur wordt bij aanvang van het college in de studiewijzer bekendgemaakt.

Inschrijven

Inschrijven via uSis is verplicht.
Algemene informatie over uSis vind je op de website

Contact

  • Voor inhoudelijke vragen, neem contact op met de docent (rechts in informatiebalk).

  • Voor informatie over inschrijvingen, toelating, etc: Onderwijsadministratie Arsenaal

Opmerkingen

Niet van toepassing.