Macht en tegenmacht. Veranderende politieke culturen in de late Middeleeuwen

Toegangseisen

De BSA-norm is behaald en beide Themacolleges zijn met een voldoende afgerond.

Beschrijving

In de veertiende en vijftiende eeuw verschoof de machtsbalans in vorstendommen in de Nederlanden. De opkomst van steden leidde ertoe dat de onderdanen zich organiseerden in volksvertegenwoordigingen om een tegenwicht te bieden aan de vorstelijke macht. Soms liepen spanningen tussen vorsten en onderdanen hoog op, resulterend in opstanden of vorsten die zich gewapenderhand tegen hun eigen onderdanen dreigden te keren. Toch stonden vorsten en onderdanen niet alleen tegenover elkaar: meestal hadden ze een gemeenschappelijk belang en waren ze van elkaar afhankelijk. Vaak verliepen conflicten dan ook via de diplomatieke weg, en onderhandelden vorsten met belangrijke politieke spelers (met name steden, adel en geestelijkheid) over het oplossen van acute problemen en de toekomst van het land.

In dit college onderzoeken we de grenzen van de macht: welke macht hadden vorsten, en welke plichten stonden daar tegenover? Welke middelen hadden onderdanen om de vorstelijke macht te controleren? Hoe veranderden ideeën over politieke legitimiteit? Hoe werden ideeën over macht en tegenmacht gecommuniceerd, en hoe werd hierover onderhandeld? Om deze vragen te beantwoorden bestuderen we de ideeën van invloedrijke politieke denkers, en gaan we aan de hand van concrete historische casussen na hoe deze in de praktijk werden vormgegeven door belangrijke politieke spelers. In verschillende opdrachten werken studenten relevante thema’s uit. In een afsluitend werkstuk krijgen ze de ruimte om dieper in te gaan op een specifiek aspect van de ontwikkeling van politieke culturen in laat-Middeleeuws Europa.

Leerdoelen

Algemene leerdoelen

De student kan:

• 1) een gezamenlijke opdracht succesvol uitvoeren;

• 2) een onderzoek met een beperkte omvang opzetten en uitvoeren, en daarbij:
  a. vakliteratuur zoeken, selecteren en ordenen;
  b. relatief grote hoeveelheden informatie organiseren en verwerken;
  c. een wetenschappelijk debat analyseren;
  d. het eigen onderzoek in het wetenschappelijk debat plaatsen

• 3) reflecteren op de primaire bronnen waarop de literatuur is gebaseerd;

• 4) een probleemgestuurd werkstuk schrijven en een referaat houden naar het format van de eerstejaars Themacolleges, en daarbij;
  a. een realistische planning hanteren;
  b. een probleemstelling en deelvragen formuleren;
  c. een beargumenteerde conclusie formuleren;
  d. feedback geven en ontvangen;
  e. aanwijzingen van de docent verwerken.

• 5) participeren in de discussies tijdens colleges.

Leerdoelen, specifiek voor de afstudeerrichting

• 6) De student heeft kennis opgedaan van de afstudeerrichting(en) Middeleeuwse Geschiedenis: van de middeleeuwse grondslagen van de Europese geschiedenis; in het bijzonder van etniciteit, staatsvorming, internationale handel en scheepvaart, en contacten met de buiten-Europese wereld.

• 7) De student heeft kennis van en inzicht in de kernbegrippen, de onderzoeksmethoden en –technieken van de afstudeerrichting, met speciale aandacht bij de afstudeerrichting Middeleeuwse Geschiedenis voor het gebruik van laatmiddeleeuwse administratieve bronnen en geschiedschrijving met betrekking tot de Nederlanden in brede zin; paleografie, bronnenkunde.

Leerdoelen, specifiek voor dit college

De student:

• 8) verwerft globale kennis van de zich ontwikkelende politieke discoursen in West-Europa in de late Middeleeuwen;

• 9) verkrijgt inzicht in de veranderende politieke culturen in West-Europa in de late Middeleeuwen, met name in de machtsbalans tussen politieke actoren als vorsten en volksvertegenwoordigingen;

• 10) oefent in het opzetten, documenteren en uitvoeren van eigen historisch onderzoek naar een relevant onderwerp dat vooral gebaseerd zal zijn op secundaire literatuur, en het (mondeling en schriftelijk) rapporteren hierover.

Rooster

De roosters zijn beschikbaar via My Timetable.

Onderwijsvorm

• Werkcollege met aanwezigheidsplicht

Dit houdt in dat studenten bij alle werkcolleges aanwezig moeten zijn. Indien je toch verhinderd bent dien je dit vooraf te melden aan de docent. De docent bepaalt vervolgens of, en zo ja, hoe het gemiste college door een vervangende opdracht kan worden ingehaald. Als er specifieke beperkingen zijn bij een college dan maakt de docent dat aan het begin kenbaar. Indien je niet voldoet aan voornoemde voorwaarden, word je uitgesloten van deelname.

Toetsing en weging

Toetsing

• Werkstuk (5.000-6.000 woorden gebaseerd op literatuur; exclusief voorblad, inhoudsopgave, bibliografie, voetnoten)
  getoetste leerdoelen: 2-4, 6-7, 9-10

• Mondelinge presentatie
  getoetste leerdoelen: 3-4, 10

• Participatie
  getoetste leerdoelen: 5, 6-10

• Opdrachten (samenwerkingsopdracht en opdrachten ter voorbereiding van het werkstuk)
  getoetste leerdoelen: 1-2, 6-7, 9

Weging

• Werkstuk: 60%

• Mondelinge presentatie: 20%

• Participatie: 10%

• Opdrachten: 10%

Het eindcijfer komt tot stand op basis van het gewogen gemiddelde op basis van de deelcijfers, met daarbij als aanvullende eis dat het werkstuk voldoende moet zijn.

Deadlines

Voor het inleveren van de opdrachten en het werkstuk gelden de deadlines, zoals aangegeven in de corresponderende Brightspace cursus.

Herkansing

Het werkstuk kan worden herkanst. Hiervoor geldt de deadline zoals aangegeven in de corresponderende Brightspace cursus.

Inzage en nabespreking werkstuk

Uiterlijk bij het bekendmaken van de uitslag van het werkstuk wordt aangegeven op welke wijze en op welk tijdstip de inzage en nabespreking van het werkstuk plaatsvindt.

Literatuurlijst

• Andrea Ruddick, English Identity and Political Culture in the Fourteenth Century (Cambridge 2013).

• Hoofdstukken uit: Cary J. Nederman, Lineages of European Political Thought. Explorations along the Medieval/Modern Divide from John of Salisbury to Hegel (Washington, DC 2009).

Beide werken zijn via de UB als e-book raadpleegbaar. Bestudering voor aanvang van de cursus is niet vereist. Overige literatuur zal tijdens het eerste college worden bekendgemaakt en beschikbaar gesteld.

Inschrijven

Inschrijven via MyStudyMap is verplicht.

Contact

• Voor inhoudelijke vragen, neem contact op met de docent (rechts in informatiebalk).

• Voor informatie over inschrijvingen, toelating, etc: Onderwijsadministratie Huizinga.

Opmerkingen

Niet van toepassing.