Studiegids

nl en

Gastschrijver: De speelplaats van de ironie

Vak
2022-2023

Toegangseisen

Geen

Beschrijving

Columns, essays, reportages: dag- en weekbladen kennen allerlei genres waarbij journalistiek en literatuur elkaar raken. Christiaan Weijts, zelf romanschrijver en columnist, gaat in deze collegereeks met studenten op zoek naar zulke journalistiek met literaire middelen.
Door literaire en journalistieke verhalen te analyseren, leer je het mechaniek ontdekken achter columns van gevierde krantenauteurs van Simon Carmiggelt tot Sylvia Witteman of de zkv’s (‘zeer korte verhalen’) van A.L. Snijders. Evengoed kijken we naar de technieken uit de wereld van stand-up comedy, van Rick Gervais tot Arjen Lubach, maar ook naar (korte) literaire werken uit de Nederlandse literatuur en wereldwijd.
Humor en ironie zijn belangrijke stijlmiddelen om een tekst aantrekkelijk te maken, maar ze werken ook als retorisch middel, om te overtuigen. Hoe werkt dit, en kun je een geestige stijl wel aanleren?
In kleinere en grotere schrijfopdrachten, soms ter plekke uitgevoerd, leer je die technieken toepassen in columns (anekdotisch en opiniërend) in korte verhalende teksten en in een persoonlijk essay als eindwerkstuk.
Speelsheid, verbeeldingskracht en taalplezier zijn de sleutelbegrippen. Als deelnemers zet je je actief in, en op die manier kom je buiten de academische denkkaders op een andere, creatieve manier in aanraking met literatuur. Je leert de vertelkunst van binnenuit kennen. Hoe ontstaan ideeën? Hoe zorg je dat jouw tekst echt ráákt? Hoe werken metaforen? Wat maakt een zin goed? Hoe schrijf je dialogen? Hoe breng je een goede structuur aan, ritme, muzikaliteit? Hoe maak je het levensecht?
Naast columns en korte verhalen, staan ook het reported essay en new journalism centraal, in de Verenigde Staten verbonden aan auteurs als Truman Capote en Joan Didion. We verkennen het persoonlijke essay, de memoir, en lezen in dat kader werk van uiteenlopende auteurs als Vivian Gornick, Zadie Smith, Julian Barnes en Annie Ernaux.
Christiaan Weijts (Leiden, 1976), studeerde Nederlands en Literatuurwetenschap in Leiden, eind jaren negentig. Daarna werkte hij een aantal jaren als redacteur bij universiteitsblad Mare, waar hij een column op de achterpagina schreef. Momenteel is Weijts naast romanschrijver columnist en essayist bij NRC en recensent bij De Groene Amsterdammer.
Sinds zijn debuutroman Art. 285b (2006, Anton Wachterprijs) verschenen er romans als Via Cappello 23 (2008), Euforie (2012, BNG Nieuwe Literatuurprijs) en Het valse seizoen (2016). In zijn romans zoekt hij vaak verbinding met andere kunstvormen, dans, muziek, architectuur, en hij zoekt in elk boek naar nieuwe vormen. Zo doet in zijn meest recente roman Furore (2020) een VR-onderzoeker in 2054 onderzoek naar het verblijf van Pablo Picasso in Nederland, in de zomer van 1904. Zijn romans wonnen verschillende prijzen en belandden geregeld op de long- en shortlisten van de Libris Literatuur Prijs en de AKO Literatuurprijs.

Leerdoelen

  • Inzicht krijgen in het mechanisme van literatuur, door het van binnenuit te leren kennen, door technieken te analyseren en het schrijfproces zelf te ervaren.

  • Het raakvlak leren kennen tussen journalistiek en literatuur, en hierin praktijkgerichte ervaring opdoen.

  • Inzicht krijgen in de relatie tussen literaire vorm, genre en receptie

Rooster

De roosters zijn beschikbaar via My Timetable.

Onderwijsvorm

  • Werkcollege

  • Zelfstandige literatuurstudie

  • Excursie

Toetsing en weging

Toetsing

  • Actieve participatie

  • Het wekelijks inleveren van (schrijf)opdrachten (aan voorwaarden voldaan)

  • Portfolio met becijferde schrijfopdrachten

Weging

  • Wekelijkse schrijfopdrachten (aan voorwaarden voldaan)

  • Portfolio met enkele grotere, becijferde schrijfopdrachten (100%)

Herkansing

Alleen het portfolio kan herkanst worden. De herkansing bestaat uit één grote schrijfopdracht (100%).

Inzage en nabespreking

Uiterlijk bij het bekendmaken van de uitslag van het tentamen wordt aangegeven op welke wijze en op welk tijdstip de nabespreking van het tentamen plaatsvindt. Er wordt in ieder geval een nabespreking georganiseerd indien een student hiertoe verzoekt binnen 30 dagen na bekendmaking van de uitslag.

Literatuurlijst

De literatuurlijst wordt bij aanvang van de cursus via Brightspace bekend gemaakt.
Ter indicatie:

  • Vivian Gornick

  • Truman Capote

  • Annie Ernaux

  • Joan Didion

  • Zadie Smith

  • Julian Barnes

  • A.L. Snijders

  • Simon Carmiggelt

  • Sylvia Witteman

Inschrijven

Inschrijven via My Studymap (Login | Universiteit Leiden) is verplicht.

Aanmelden Studeren à la carte en Contractonderwijs

Niet van toepassing

Contact

  • Voor inhoudelijke vragen, neem contact op met de docent (rechts in informatiebalk).

  • Voor informatie over inschrijvingen, toelating, etc: Onderwijsadministratie Reuvensplaats

Opmerkingen

Studenten Nederlandse Taal en Cultuur hebben voorrang bij de toegang tot deze cursus.