Toegangseisen
Geen
Beschrijving
In onze tijd neemt emigratie uit Nederland een hoge vlucht, en dan gaat het niet alleen om populaire televisieseries als Ik vertrek en Chateau Meiland. Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek vertrokken in 2020 ruim 150.000 Nederlanders naar elders. In de negentiende eeuw en de decennia voor en na de Tweede Wereldoorlog deden zich vanuit Nederland en Vlaanderen eveneens grootschalige emigratiegolven voor, niet alleen naar populaire emigratiebestemmingen als de Verenigde Staten, Canada, Australië en Nieuw-Zeeland, maar bijvoorbeeld ook naar Nederlandse kolonies, naar Israël en Zuid-Afrika. Deze golven gingen gepaard met een hoeveelheid fictie en non-fictie die de landverhuizers begeleidde op de overtocht naar en vestiging in een nieuwe leefomgeving en die voor een deel ook afkomstig was uit andere taalgebieden dan het Nederlandse. Het lezerspubliek kon zich bedienen van een veelsoortig corpus aan teksten voor volwassenen en jeugdigen, waaronder poëzie, korte verhalen en romans, brievenbundels en autobiografieën, handboeken, gidsen en propagandamateriaal, en niet in de laatste plaats geografische beschrijvingen en reisverhalen.
In de cursus Ik vertrek. Nederlandse emigratieliteratuur onderzoeken we op welke manieren en in welke gedaanten Nederlandse emigratieliteratuur werd ingezet? Hoe bracht zij emigratie en emigranten voor het voetlicht? Hoe werd het land van bestemming voorgesteld? Welke auteurs en bemiddelende instanties waren erbij betrokken? Welke functies had emigratieliteratuur voor het beoogde lezerspubliek? En welke verbanden zijn er te leggen met reis- en koloniale literatuur en met de literatuur voor en over migranten die juist naar Nederland toe kwamen?
De cursus bestaat uit twee delen. In het eerste gaan we na wat je onder emigratieliteratuur kunt verstaan, hoe zij onderzocht kan worden en wat de stand van het wetenschappelijke onderzoek naar die literatuur is. Ook wordt aandacht besteed aan de vraag hoe emigratieliteratuur aan de orde gesteld kan worden in het voortgezet onderwijs. In het tweede deel doen de deelnemers eigen onderzoek naar voorbeelden van Nederlandse emigratieliteratuur. De cursus voorziet tevens in twee gastcolleges van emigratie-experts en een excursie naar een instelling die zich toelegt op de geschiedenis van landverhuizers.
Leerdoelen
Na het volgen van deze cursus:
kun je beginselen en basisbegrippen van de theorie over emigratieliteratuur en de internationale circulatie van literatuur in het algemeen reproduceren en kritisch beschouwen
kun je deze concepten toepassen op literaire teksten en processen
kun je in een wetenschappelijke beschouwing blijk geven van de aard en functie van emigratieliteratuur
kun je analyseren in hoeverre emigratieliteratuur aansluit bij de belevingswereld van middelbare scholieren
ben je in staat om op een heldere manier te reflecteren op wetenschappelijke analyses m.b.t. emigratieliteratuur en om daarbij gehanteerde methoden en benaderingen met elkaar te vergelijken
kun je opbouwende feedback geven op het werk van anderen m.b.t. emigratieliteratuur.
Rooster
De roosters zijn beschikbaar via My Timetable.
Onderwijsvorm
Werkcollege
Toetsing en weging
Toetsing
Actieve participatie / samenwerking in groepsverband
Referaat / mondelinge presentatie
Werkstuk
Het eindcijfer is het gewogen gemiddelde van alle deelcijfers. Voor alle deelcijfers moet tenminste een 5.5 behaald worden.
Weging
Actieve participatie / samenwerking in groepsverband: 30 %
Referaat / mondelinge presentatie: 20 %
Werkstuk: 50 %
Herkansing
Het werkstuk kan een keer herkanst worden.
Inzage en nabespreking
Uiterlijk bij het bekendmaken van de uitslag van het tentamen wordt aangegeven op welke wijze en op welk tijdstip de nabespreking van het tentamen plaatsvindt. Er wordt in ieder geval een nabespreking georganiseerd indien een student hiertoe verzoekt binnen 30 dagen na bekendmaking van de uitslag.
Literatuurlijst
In de cursus wordt onder meer gebruik gemaakt van:
Elke Brems, Orsolya Réthelyi & Ton van Kalmthout (eds.), Doing Double Dutch: The International Circulation of Literature from the Low Countries. Leuven: Leuven University Press, 2017.
David Damrosch, What is World Literature? Princeton-Oxfort: Princeton University Press, 2003.
Ton van Kalmthout, ‘At the Edge of the World and Other Stories. Dutch-Australian Emigration Literature, ca. 1945-1990’, in: Theo D’haen (ed.), Dutch Literature as World Literature. New York: Bloomsbury Academic, 2019, 295-311.
Ton van Kalmthout, Een sprong in het duister. Nederlandse emigratieliteratuur 1946-1992. […]. Leiden: Universiteit Leiden, 2021, https://scholarlypublications.universiteitleiden.nl/handle/1887/3270831.
Jan Lucassen & Leo Lucassen, Vijf eeuwen migratie. Een verhaal van winnaars en verliezers. Amsterdam: Atlas Contact, 2018.
Herman Obdeijn & Marlou Schrover, Komen en gaan. Immigratie en emigratie in Nederland vanaf 1550. Amsterdam: Bakker, 2008.
Inschrijven
Inschrijven via My Studymap is verplicht.
Aanmelden Studeren à la carte en Contractonderwijs
Informatie voor belangstellenden die deze cursus in het kader van Contractonderwijs willen volgen (met tentamen), oa. over kosten, inschrijving en voorwaarden.
Contact
Voor inhoudelijke vragen, neem contact op met de docent (rechts in informatiebalk).
Voor informatie over inschrijvingen, toelating, etc: Onderwijsadministratie Reuvensplaats
Opmerkingen
n.v.t.