Studiegids

nl en

Ecologie

Vak
2022-2023

Toegangseisen

Niet van toepassing.

Beschrijving

Ecologie bestudeert de interacties van organismen (ook van de mens) die bepalend zijn voor de veranderingen van hun aantallen, voor hun ruimtelijke verspreiding, voor de verandering van hun eigenschappen via natuurlijke selectie en evolutie en ook voor biodiversiteit. De interactieprocessen zijn onder meer eten en gegeten worden (ziekten, planteneters, rovers en aanpassingen daartegen zoals immuunsystemen), concurreren met soortgenoten en niet-soortgenoten (en specifieke aanpassingen). Inzicht in deze processen vormt de basis voor duurzaam oogsten van populaties (visserij, jacht), maar ook voor biologische alternatieven voor chemische bestrijding van plagen en voor de onderbouwing van natuurbeheer. Ook de invloed van abiotische factoren op organismen behoren tot het domein van de ecologie en spelen een zeer belangrijke rol bij b.v. de verspreiding van soorten en hun populatiedichtheid. Naast de hoorcolleges is er een computer practicum waarin biodiversiteitsmetingen plant-bestuiver interacties bestudeerd worden.

Leerdoelen

Na afloop van het vak kunnen studenten:
1. voorbeelden geven van onderzoeksvragen in de verschillende ecologische disciplines, uitleggen welke types van onderzoek gedaan worden in de ecologie en wat de voor- en nadelen zijn van de verschillende benaderingen.
2. uitleggen wat de rol is van het klimaat op het voorkomen van soorten, en de karakteristieken van de verschillende biomen beschrijven.
3. ecologische begrippen zoals habitat, niche, bioom, populatie en levensgemeenschap uitleggen en beredeneren waarom soorten wel of niet voorkomen in een bepaald gebied.
4. uitleggen hoe verschillende verspreidingspatronen van populaties ontstaan, methodes gebruiken om populatiegroottes te schatten, en het metapopulatiemodel van Levins en de eilandtheorie uitleggen.
5. exponentiele groei van populaties berekenen, rekenen met factoren die populatieregulatie veroorzaken en overlevingscurves interpreteren.
6. uitleggen welke trade-offs er zijn tussen reproductie en overleving en optimale reproductie berekenen.
7. uitleggen hoe interacties tussen soorten zoals competitie, herbivory, predatie en plant-soil feedbacks kunnen leiden tot populatieveranderingen en aanpassingen van soorten.
8. beschrijven wat alpha- en bèta-diversiteit is, hoe dat gemeten wordt, hoe diversiteit en soortengemeenschappen veranderen over tijd, en uitleggen wat de consequenties zijn van biodiversiteitsverlies voor ecosystemen.
9. uitleggen hoe soorten interacteren in voedselwebs en begrijpen hoe top-down en bottom-up factoren voedselwebstructuur beïnvloeden.
10. formules in Excel gebruiken, en berekeningen en data-analyses uitvoeren.

Eindtermen:
1. In staat zijn de globale klimaatzones te beschrijven
2. In staat zijn te omschrijven wat bedoeld wordt met ecologische begrippen zoals: habitat, niche, bioom, levensgemeenschap
2. Bekend zijn met de basis van populatie- en concurrentiemodellen.
3. Onderscheid kunnen maken tussen proximate en ultimate mechanismen.
4. In staat zijn hypotheses op te stellen voor ecologische experimenten\
5. In staat zijn om op basis van de behandelde theorieën experimenten te ontwerpen om hypotheses te toetsen.

Rooster

In MyTimetable (login) kun je alle vak- en opleidingsroosters vinden, waarmee jij je persoonlijke rooster kunt samenstellen. Onderwijsactiviteiten waarvoor je je via MyStudymap hebt ingeschreven, worden automatisch in je rooster getoond. Daarnaast kun je MyTimetable gemakkelijk koppelen aan een agenda-app op je telefoon en worden roosterwijzigingen automatisch in je agenda doorgevoerd; bovendien ontvang je desgewenst per e-mail een notificatie van de wijziging. Je kunt notificaties aanzetten bij Instellingen, na login.

Vragen? Bekijk de video, lees de instructie of neem contact op met de ISSC helpdesk. Let op: Joint Degree-studenten Leiden/Delft dienen de informatie uit de Leidse en Delftse MyTimetables samen te voegen om een volledig rooster te zien. Deze video legt uit hoe dat werkt.

Onderwijsvorm

Colleges, zelfstudie, computerpracticum.

Toetsing en weging

Multiple-choice tentamen zonder deelcijfers met minimaal een 5.6

Literatuurlijst

Relevante hoofdstukken (51, 53, 54) uit het boek 'Biology' Campbell and Reece, 12e editie (zoals aangegeven door de docent), eventueel aangevuld met extra literatuur via Brightspace.

Inschrijven

Met ingang van het collegejaar 2022-2023 ben je als student zelf verantwoordelijk om je tijdig, dat wil zeggen 14 of 28 dagen voor aanvang van het vak, in te schrijven. Dat kan via MyStudymap. Dit doe je twee keer per jaar: één keer voor de vakken die je wilt volgen in semester 1 en één keer voor de vakken die je wilt volgen in semester 2.

Inschrijven voor vakken in het eerste semester is mogelijk vanaf juli; inschrijven voor vakken in het tweede semester is mogelijk vanaf december. Eerstejaars bachelorstudenten worden voor semester 1 door de facultaire studentenadministratie ingeschreven; zij hoeven dit niet zelf te doen. Zie voor meer informatie deze pagina (tab Wiskunde en Natuurwetenschappen)

Daarnaast is het voor alle studenten, inclusief eerstejaars bachelorstudenten, verplicht om zich in te schrijven voor tentamens én de inschrijving voor elk tentamen in My Studymap te bevestigen. Dit kan tot en met uiterlijk 10 kalenderdagen voorafgaand aan het tentamen. Zonder geldige voorinschrijving én bevestiging in My Studymap kun je niet deelnemen aan het tentamen.

Uitgebreide informatie over de werking van MyStudymap vind je hier.

Contact

Coördinator: Prof.dr.ir. T.M. Bezemer
E-mail: t.m.bezemer@biology.leidenuniv.nl

Opmerkingen

Inzage en feedback op het tentamen: wordt tijdens de cursus bekendgemaakt.
Brightspace zal gebruikt worden voor cursusinformatie, het specifieke rooster en college samenvattingen