Toegangseisen
Bachelor Rechtsgeleerdheid (zie OER).
Beschrijving
In veel moderne rechtstheoretische benaderingen van de grondslagen van het privaatrecht wordt min of meer als vanzelfsprekend uitgegaan van het statelijke en politieke perspectief, waarin de distributieve rechtvaardigheid voorop staat. Dit komt bij uitstek naar voren in de utilistische traditie waarvan John Stuart Mill een belangrijke vertegenwoordiger is. De traditionele, deugdenethische benadering echter, die op Aristoteles teruggaat en tot aan de late Scholastiek gangbaar was, neemt daarentegen als uitgangspunt de directe sociale, morele verhoudingen tussen mensen, en bouwt van daaruit, op basis van zowel distributieve als commutatieve gerechtigheid (als ook de billijkheid), de normatieve infrastructuur van samenleving en staat op. Een middenweg tussen de deugdenethische en utilistische benaderingen vinden we in het denken van Immanuel Kant die op basis van een deontologische ethiek een moderne rechtsfilosofie opbouwt die recht probeert te doen aan de traditie.
In deze cursus zullen wij deze verschillende benaderingen bespreken en uitdiepen. Ook komen de fundamentele materieelrechtelijke begrippen en beginselen van eigendom, contract en aansprakelijkheid aan de orde. Daarbij worden klassieke werken van Aristoteles (Ethica) en John Stuart Mill (On Liberty, en Utilitarianism) alsmede Immanuel Kant (Metaphysik der Sitten, Rechtslehre, in Engelse vertaling) bestudeerd als de filosofische basis van deze benaderingen. Het handboek van Allan Beever, Forgotten Justice, wijst ons hierbij de weg. Belangrijke delen hieruit worden als leer- en leesstof voorgeschreven.
Daarbij zal volgens een inschrijvingsrooster in de laatste week groepsreferaten gehouden worden over één van de begrippen volgens Nederlands privaatrecht (hetzij eigendom, hetzij contract, hetzij aansprakelijkheid (uit wanprestatie dan wel onrechtmatige daad) – en dat vanuit hetzij deugdenethisch, utilistisch en deontologisch perspectief), welke de student later individueel in het essay eventueel kan uitwerken.
Leerdoelen
Doel van het vak:
Verkrijgen van inzicht in de grondslagen van het privaatrecht, in het bijzonder de rechtsfiguren en –begrippen eigendom, contract en aansprakelijkheid (hetzij uit wanprestatie, hetzij uit onrechtmatige daad), in het licht van inzicht in de verschillen tussen de moderne, de traditionele en de Kantiaanse benadering.
Verkrijgen van inzicht in de betekenis van Aristoteles’ denken zoals neergelegd in de Ethica, van Mills inzichten verwoord in On Liberty en Utilitarianism, en van Kants denken blijkens de Rechtslehre uit de Metaphysik der Sitten, voor de grondslagen van het (civiele) recht.
Verwerven van een kritische houding ten aanzien van civielrechtelijke noties en hun toepassing in hedendaagse lastige casusposities, in het licht van inzicht in de verschillen tussen de moderne, de traditionele en de Kantiaanse benadering.
Na afronding van het vak hebben studenten de volgende vaardigheden verworven:
Student heeft inzicht verworven in de grondslagen van het privaatrecht, in het licht van inzicht in de verschillen tussen de moderne, de traditionele en de Kantiaanse benadering.
Student heeft inzicht verworven in de betekenis van Aristoteles’, Mills, en Kants inzichten voor de grondslagen van het (civiele) recht.
Student heeft een kritische houding verworven ten aanzien van fundamentele civielrechtelijke noties, in het licht van inzicht in de verschillen tussen de moderne, de traditionele en de Kantiaanse benadering.
Rooster
Zie MyTimetable.
Onderwijsvorm
Hoorcolleges
Geen.
Werkgroepen
Aantal à 4 uur per week: Combinatie van hoor- en werkcollege gedurende 5 weken
Docent(en): mr. dr. B.C. Labuschagne
Vereiste voorbereiding van studenten: Studenten dienen iedere week de voorgeschreven literatuur te hebben bestudeerd, mede ter voorbereiding van discussie.
Iedere student houdt één keer een groepsreferaat, volgens een inschrijvingsrooster, in een groep van ongeveer 5 studenten. Het onderwerp van het referaat wordt bij voorkeur nader uitgewerkt in een essay dat aan het eind getoetst wordt. Het geheel van de stof wordt in een schriftelijk tentamen getoetst. De student is ook vrij om een ander, geheel eigen onderwerp voor het essay te kiezen, mits dit geschiedt in samenspraak met de docent.
Inzet Brighspace: Nadere informatie over het vak, rooster, etc.
Toetsing en weging
Toetsvorm(en):
Referaat en bijdrage aan de discussie (geldt voor 20%) (geldt als praktische oefening, en dient behaald te zijn voordat men het essay kan indienen en tentamen kan afleggen).
Essay van ongeveer 1500 woorden (geldt voor 50%) – hier bestaat een herkansingsmogelijkheid voor in augustus, datum nader vast te stellen (wordt via Brightspace bekendgemaakt).
Schriftelijke tentamenopdracht (dat digitaal wordt afgenomen via Brightspace/Turnitin) over de stof als geheel, voorafgaand aan het inleveren van het essay (geldt voor 30%). Hier bestaat een herkansingsmogelijkheid voor in augustus, datum nader vast te stellen (wordt via Brightspace bekendgemaakt).
Deelcijfers kunnen onderling gecompenseerd worden en zijn geldig gedurende het academisch jaar. Men mag een essay inleveren zonder voorafgaand tentamen te hebben afgelegd, mits men uiteraard van de tentamenherkansingsmogelijkheid in augustus gebruik maakt.
Inleverprocedures
Zie Brightspace.
Examenstof
Tot de examenstof behoort de verplichte literatuur en hetgeen behandeld is tijdens het onderwijs.
Literatuurlijst
Verplicht studiemateriaal
Allan Beever, Forgotten Justice, Oxford University Press 2013, (hardcover) ISBN: 9780199675487 (ook online beschikbaar via de catalogus van de bibliotheek) https://www.oxfordscholarship.com/view/10.1093/acprof:oso/9780199675487.001.0001/acprof-9780199675487 (voorgeschreven delen; zie Brightspace)
Aristoteles, Ethica, Historische Uitgeverij Groningen 1999 e.v., (hardcover) ISBN: 9789065540058 (of enige andere editie, al dan niet online)
John Stuart Mill, On Liberty, Utilitarianism and Other Essays, Oxford University Press 2015 (paperback) ISBN: 9780199670802 (of enige andere editie, al dan niet online). Er zijn ook Nederlandstalige edities hiervan: Over vrijheid, Boom 2023 (nieuwe uitgave) en Utilitarisme, Boom 2022
Kant, The Metaphysics of Morals, Revised edition, Cambridge University Press 2017 (paperback) ISBN: 9781107451353 (voorgeschreven delen)
Aanvullende secundaire literatuur (wordt via Brightspace bekendgemaakt)
Eigen rechtsgeleerd literatuuronderzoek t.b.v. referaat en essay
Inschrijven
Inschrijving voor het onderwijs en het tentamen verloopt in principe via MyStudymap. Heb je geen toegang tot MyStudymap (gaststudent) of ben je propedeusestudent, kijk dan hier onder het tabblad Rechtsgeleerdheid voor meer uitleg over de inschrijfprocedure in jouw situatie.
Contact
Vakcoördinator: mr. dr. B.C. Labuschagne
Werkadres: KOG, Steenschuur 25, 2311 ES Leiden, kamer A3.37
Bereikbaarheid: kantooruren
Telefoon: 071 - 527 75 40
Instituut/afdeling
Instituut: Metajuridica
Afdeling: Encyclopedie en Filosofie van het recht
Kamernummer secretariaat: KOG, kamer A3.19
Openingstijden: maandag t/m vrijdag van 09:00-16:30 uur
Telefoon secretariaat: 071 - 527 75 48