Studiegids

nl en

Sanctierecht

Vak
2023-2024

Toegangseisen

Bachelor Rechtsgeleerdheid (zie ook OER).

Beschrijving

Tijdens dit vak maken studenten kennis met de laatste fase van het strafproces: de oplegging, tenuitvoerlegging en effecten van sancties. Dit gebeurt vanuit twee perspectieven: een juridisch en een sociaalwetenschappelijk (criminologisch, sociologisch) perspectief. Vanuit het eerste perspectief wordt aandacht besteed aan het zgn. penitentiaire recht, dat grofweg in twee delen uiteenvalt:

  • het sanctierecht, oftewel het stelsel van rechtsregels dat aangeeft welke sanctie van overheidswege naar aanleiding van een strafbaar feit mag worden opgelegd;

  • het detentierecht, oftewel de wijze van tenuitvoerlegging, inclusief de rechtspositie van geïnstitutionaliseerde mensen.

Het tweede perspectief brengt ons o.a. bij de vraag welke effecten diverse sancties hebben t.o.v. de politiek, de samenleving én t.o.v. de gesanctioneerde.

Bij de behandeling van beide perspectieven fungeren de straf(recht)theorieën als kernpunt bij beantwoording van de vraag naar de rechtvaardiging en het doel van het straffen in het algemeen. In het verlengde hiervan vormt het zoeken naar een evenwicht tussen rechtmatigheid en doelmatigheid, (anders gezegd; tussen instrumentaliteit en rechtsbescherming), de rode draad bij dit vak. Het antwoord op deze fundamentele vragen wordt beïnvloed door internationale en maatschappelijke ontwikkelingen en hangt samen met eigen (juridische) normen. Daarom komen ook deze aspecten tijdens de cursus aan bod.

Leerdoelen

Doel van het vak:
Doel van het vak is het bieden van kennis van en inzicht in het wettelijk stelsel en de (internationale) praktijk van het sanctioneren vanuit juridisch perspectief, kortgezegd het penitentiaire recht bestaande uit het opleggen en executeren van strafrechtelijke sancties, en vanuit sociaalwetenschappelijk perspectief.

Een opsomming van de leerdoelen

  • U kunt de ideeën over het Sanctierecht binnen de publieke opinie en de politiek aan een kritische beschouwing onderwerpen;

  • U kunt de (huidige) systematiek en juridische vormgeving van sancties en de executie daarvan beoordelen tegen de historische en politieke achtergrond van maatschappelijke ontwikkelingen;

  • U kunt een betrokkene uit de strafrechtsketen (rechtspraak, OM, advocatuur en/of iemand binnen het gevangeniswezen of een TBS-inrichting) adviseren omtrent het sanctierecht, inclusief het detentierecht.

Rooster

Zie MyTimetable.

Onderwijsvorm

Hoorcolleges

  • Aantal à 2 uur: 5

  • Naam docent: Prof.mr.dr. P.M. Schuyt, prof. dr. mr. M.J.F. (Michiel) van der Wolf, mr. dr. E.G. (Elina) van ’t Zand-Kurtovic, mr. L. Wijtman

  • Vereiste voorbereiding door studenten: de voorgeschreven literatuur.

Werkgroepen

  • Aantal à 2 uur: 5

  • Naam docent: mr. dr. E.G. (Elina) van ’t Zand-Kurtovic, mr. L. Wijtman

  • Vereiste voorbereiding door studenten: het bestuderen van de voor de betreffende bijeenkomst verplichte literatuur.

  • Van de studenten wordt een actieve bijdrage aan de werkgroepen verwacht, die kan bestaan uit het houden van een presentatie, individueel of in groepsverband.

Andere onderwijsvorm(en)

  • Iedere student is verplicht een excursie naar een penitentiaire inrichting bij te wonen. Het is de ervaring dat het bezoeken van de ruimtes waar gedetineerden verblijven, alsmede de informatie van en discussie met medewerkers van de inrichting en gedetineerden, de interesse, kennis en het inzicht van de studenten vergroten. Het bijwonen van een excursie is een (praktische oefening c.q.) voorwaarde om een officiële tentamenuitslag van het vak te krijgen.

Toetsing en weging

Toetsvorm(en)

  • Schriftelijke (groeps)opdracht (35%)

  • Schriftelijk tentamen à 2 uur (65%)

Let op: Er moet zijn deelgenomen aan beide onderdelen om een eindcijfer te verkrijgen. Het is niet mogelijk de schriftelijke groepsopdracht te herkansen. Compensatie tussen beide onderdelen is mogelijk. Na de herkansing vervalt het cijfer van de schriftelijke opdracht.

Examenstof
Tot de examenstof behoort het verplichte studiemateriaal en hetgeen is behandeld is tijdens hoorcollege, werkgroep en tijdens andere onderwijsvormen.

Regeling herkansen voldoendes
Op dit vak is de regeling herkansen voldoendes van toepassing (artikel 4.1.8.1 e.v. OER). Studenten die bij de eerste kans een voldoende eindcijfer hebben behaald, kunnen onder bepaalde voorwaarden het schriftelijke (eind)tentamen opnieuw afleggen op het reguliere herkansingsmoment. Om een voldoende te kunnen herkansen, dienen studenten eerst om toestemming te vragen bij het OIC. Kijk voor meer informatie op de studentensite onder ‘Inschrijven voor vakken en tentamens’ > ‘Toestemming voldoende herkansen’.

Literatuurlijst

Verplicht studiemateriaal

  • F.W. Bleichrodt en P.C. Vegter, Sanctierecht; Deventer: Kluwer, 2022 (derde herziene druk);

  • Eventuele aanvullende literatuur, jurisprudentie en beeldmateriaal zoals opgenomen op de Brightspaceomgeving.

  • Een actuele, niet-geannoteerde Wetteneditie 2023-2024, bijv. Kluwer, SDU Vermande of Ars Aequi.

Inschrijven

Inschrijving voor het onderwijs en het tentamen verloopt in principe via MyStudymap. Heb je geen toegang tot MyStudymap (gaststudent) of ben je propedeusestudent, kijk dan hier onder het tabblad Rechtsgeleerdheid voor meer uitleg over de inschrijfprocedure in jouw situatie. 

Contact

  • Vakcoördinator: mr. L. (Laura) Wijtman

  • Werkadres: Steenschuur 25, kamer B 3.18

Instituut/afdeling

  • Instituut: Strafrecht & Criminologie

  • Afdeling: Straf- en Strafprocesrecht

  • Kamernummer secretariaat: B 3.11

  • Openingstijden: maandag t/m vrijdag van 9.00-17.00 uur

  • Telefoon secretariaat: 071 527 7324

  • E-mail: strafrechtalgemeen@law.leidenuniv.nl

Opmerkingen

Dit vak maakt onderdeel uit van de Master Rechtsgeleerdheid, afstudeerrichting Straf(proces)recht.