Studiegids

nl en

Mensenhandel: Een benadering vanuit juridisch, beleidsmatig en sociaalwetenschappelijk perspectief

Vak
2023-2024

Toegangseisen

Dit keuzevak richt zich op studenten criminologie, rechtsgeleerdheid en overige geïnteresseerden uit de sociaalwetenschappelijke hoek die zich willen verdiepen in een van de prioritaire misdrijven van dit moment in een groot aantal landen: mensenhandel. Zij dienen hun propedeuse en de Ba2 vakken te hebben afgerond. Juridische voorkennis is niet verplicht, maar affiniteit hiermee is van belang.

Beschrijving

Miljoenen mensen worden jaarlijks slachtoffer van mensenhandel. Slachtoffers krijgen vaak te maken met ernstige fysieke en psychische problemen. Mensenhandel maakt inbreuk op de persoonlijke vrijheid en de lichamelijke en geestelijke integriteit: fundamentele mensenrechten die zijn neergelegd in de belangrijkste mensenrechtenverdragen. Mensenhandel en mensensmokkel worden vaak met elkaar verward. Waar het bij mensensmokkel gaat om het vrijwillig, maar doorgaans tegen betaling, oversteken van grenzen, gaat het bij mensenhandel in de kern om uitbuiting. Mensenhandel kent daarom vele verschijningsvormen, zowel binnen een land als grensoverschrijdend. Enkele voorbeelden hiervan, die ook in dit vak aan de orde zullen komen, zijn gedwongen prostitutie, arbeidsuitbuiting, gedwongen verwijdering van organen, en criminele uitbuiting.

Dit keuzevak verbindt de actuele wetenschappelijke inzichten omtrent mensenhandel met praktijkkennis en -ervaring, doordat het wordt aangeboden door het Instituut voor Strafrecht & Criminologie van de Universiteit Leiden in samenwerking met verschillende gastsprekers uit de praktijk. Het vak is interdisciplinair opgezet. Het juridische perspectief is in dit vak vooral gericht op de strafbaarstelling van mensenhandel in Nederland en de wisselwerking daarvan met het internationale en Europese recht. Maar er wordt ook verder gekeken dan het strafrecht. De aanpak van mensenhandel omvat meer dan de opsporing en vervolging van daders; de vraag naar de preventie van mensenhandel en de bescherming van slachtoffers zijn belangrijke gezichtspunten die een ‘rechtsgebiedoverstijgende’ blik noodzakelijk maken. Inzichten uit de Criminologie en bredere sociale wetenschappen zijn onontbeerlijk voor het verkrijgen van inzicht in mensenhandel en een effectief beleid ten aanzien van zowel slachtoffers als daders. Daarom is er binnen dit vak ook veel plaats voor het criminologische, sociologische, en beleidsmatige perspectief.

De aanpak van mensenhandel wordt in dit vak steeds op verschillende niveaus besproken. De interactie tussen internationale, Europese en nationale ontwikkelingen is een terugkerend thema. Voor een sluitende aanpak van mensenhandel blijkt het nodig dat ook maatregelen worden genomen op regionaal en lokaal niveau. Daardoor raken nieuwe partijen bij de aanpak van deze vorm van criminaliteit betrokken, en dat doet nieuwe en prikkelende vragen rijzen. Mag het Openbaar Ministerie bijvoorbeeld informatie met gemeenten delen? Hoe kunnen regionale en lokale organisaties het beste met nationale organisaties samenwerken? Doordat de verschillende niveaus en perspectieven steeds weer terugkeren, krijgt de student inzicht in het complexe fenomeen en de vele invalshoeken van waaruit het bestudeerd kan worden.

Leerdoelen

Doel van het vak Na afronding van het vak hebben studenten de volgende kwalificaties verworven: 1. Je kunt uitleggen wat de problematiek van de mensenhandel behelst, waaronder mede begrepen de sociaalwetenschappelijke achtergronden, relevante wet- en regelgeving, en het belang van een interdisciplinaire benadering; 2. Je kunt de keten van preventie, handhaving en berechting en de rol en bevoegdheden van de relevante actoren daarbinnen op het gebied van de bestrijding van mensenhandel, zowel op internationaal als nationaal niveau, uitleggen; 3. Je bent in staat om kennis van wetgeving en rechtspraak toe te passen op een casus met passende aandacht voor de maatschappelijke, sociaal-wetenschappelijke en ethische context van het fenomeen. 4. Je bent in staat om – afhankelijk van de eigen discipline – sociaalwetenschappelijke of juridische vraagstukken met betrekking tot de mensenhandel-problematiek uit te leggen, te analyseren en daar – zowel mondeling als schriftelijk – gefundeerd op te reflecteren. 5. Je kunt op basis van kennis en inzicht vanuit de eigen discipline een gemotiveerd onderzoeksvoorstel uitwerken over sociaal-wetenschappelijke, beleidsmatige of juridische aspecten van mensenhandel.

Rooster

Zie MyTimetable.

Onderwijsvorm

Seminars

  • Aantal à 4 uur: 5

  • Namen docenten: Dr. Ieke de Vries, staf Instituut voor Strafrecht & Criminologie i.s.m. gastsprekers uit de praktijk.

  • Vereiste voorbereiding door studenten: grondige bestudering van de stof vooraf.

  • Aanwezigheid bij de seminars is verplicht.

  • NB: Dit vak heeft de status van praktische oefening.

Toetsing en weging

Toetsvorm(en)

  • Voorafgaand en tijdens de seminars werk je aan tussentijdse opdrachten, die mede als oefening dienen voor de eindopdracht. Alle opdrachten dienen met goed gevolg te worden afgerond om het vak te kunnen afronden.

  • De eindbeoordeling van het vak bestaat uit een afsluitend paper over een te kiezen deelthema dat samenhangt met mensenhandel en/of de aanpak daarvan. Het paper mag worden geschreven in het Nederlands of Engels, waarbij de nadruk op juridische, sociaal-wetenschappelijke, of beleidsmatige aspecten ligt. De precieze eisen voor het paper zullen in een aparte handleiding uiteen worden gezet.

  • Het cijfer op het paper vormt het eindcijfer van het vak (100%).

  • Indien je een onvoldoende hebt behaald voor een van de tussentijdse opdrachten of het eindpaper, krijg je hiervoor een herkansingsmogelijkheid aangeboden.

Geldigheidsduur
De resultaten van de toetsen die met goed gevolg zijn afgelegd, blijven geldig tot en met het collegejaar volgend op dat waarin zij zijn behaald. Ook wanneer aan de praktische oefening/werkgroepverplichtingen is voldaan, blijft dit resultaat geldig tot en met het collegejaar volgend op dat waarin aan de verplichtingen is voldaan. Hierop bestaat één uitzondering: wanneer de leerdoelen, inhoud, opzet of toetsing van het vak verander(en)(t), kan de vakcoördinator besluiten dat de geldigheid van de betreffende toets/praktische oefening op didactische gronden dient te vervallen. Dit zal dan worden aangegeven in de vakbeschrijving van het collegejaar waarin de verandering(en) word(t)(en) doorgevoerd.

Inleverprocedures
Het paper dient te worden ingeleverd op papier bij de docent en digitaal via een link op Brightspace (met plagiaatcontrole). Verdere details over de inleverprocedure worden t.z.t. bekendgemaakt.

Examenstof
Alle voorgeschreven literatuur (boek & alle aanvullende teksten op Brightspace) inclusief de stof (inclusief beeld en audio-materiaal) zoals aan de orde gekomen tijdens hoor- en werkcolleges.

Literatuurlijst

Verplicht studiemateriaal

  • Diverse wetenschappelijke artikelen, voor aanvang van het vak toegankelijk te maken via Brightspace.

Inschrijven

Inschrijving voor het onderwijs en het tentamen verloopt in principe via MyStudymap. Heb je geen toegang tot MyStudymap (gaststudent) of ben je propedeusestudent, kijk dan hier onder het tabblad Rechtsgeleerdheid voor meer uitleg over de inschrijfprocedure in jouw situatie. 

Contact

  • Vakcoördinator: Dr. I. de Vries

  • Werkadres: Steenschuur 25,

  • Bereikbaarheid: Op aanvraag (zie Brightspace)

  • Telefoon: 071 – 527 7462 / 7518

  • E-mail: criminologie@law.leidenuniv.nl

Instituut/afdeling

  • Instituut: Strafrecht en Criminologie

  • Afdeling: Criminologie

  • Kamernummer secretariaat: B3.11

  • Openingstijden: maandag t/m vrijdag. 9.00 – 16.00 uur

  • Telefoon secretariaat: 071 – 527 7462 / 7518

  • E-mail: criminologie@law.leidenuniv.nl

Opmerkingen