Studiegids

nl en

Rechtsstaat en democratie: actuele vraagstukken

Vak
2023-2024

Toegangseisen

Propedeuse.

Beschrijving

In 1989 proclameerde Francis Fukuyama ‘het einde van de geschiedenis’. Volgens Fukuyama markeerde de val van de Berlijnse Muur het ideologische eindpunt van de geschiedenis: de liberaal-democratische rechtsstaat had voorgoed zegegevierd over alle andere staatsmodellen. Echter, sinds de aanslagen van 9/11 is dit standpunt steeds verder onder druk komen te staan. Heden ten dage worden liberaal-democratische rechtsstaten in toenemende mate geconfronteerd met uitdagingen waar een adequaat antwoord op moet worden geboden. Hierbij kan specifiek worden gedacht aan: antidemocratische partijen, terrorisme, Brexit, (bedreiging van) soevereiniteit, populisme, internet en digitalisering. Het doel van dit vak is het bespreken van uitdagingen waar liberaal-democratische rechtsstaten mee geconfronteerd worden, zowel in nationale als internationale context. De thema’s en de te bespreken uitdagingen kunnen per jaar, afhankelijk van de actualiteit, verschillen.

Leerdoelen

Doel van het vak
Het keuzevak ‘Rechtsstaat en democratie: actuele vraagstukken’ biedt een verdieping voor studenten die willen reflecteren op de onderlinge spanningen tussen rechtsstaat en democratie enerzijds en spanningen tussen nationale, supranationale en internationale instanties anderzijds. Studenten worden uitgedaagd te reflecteren op actuele problemen en vragen waarop de antwoorden niet zonder meer vaststaan. Studenten leren daarvoor in de eerste plaats een overzicht te geven van verschillende definities en theoretische posities over zowel de democratie als de rechtsstaat. Daarnaast reflecteren studenten op spanningen tussen nationale en supranationale instituties en op internationaal ingrijpen in de nationale context. Studenten doen tot slot eigen onderzoek in de vorm van een schriftelijk werkstuk waarbij studenten een 1) actueel probleem identificeren, 2) vanuit de voorgeschreven literatuur reflecteren op dit probleem 3) aanbevelingen doen om dit probleem te voorkomen of te verhelpen. Studenten dienen hun positie mondeling te kunnen verdedigen in een paneldiscussie met andere studenten.

Leerdoelen

  • Beschrijven hoe de liberaal-democratische rechtsstaat in de internationale en nationale context functioneert;

  • Identificeren van actuele uitdagingen en vragen waar liberaal-democratische rechtsstaten mee geconfronteerd worden;

  • Kritisch reflecteren op antwoorden die op deze vragen worden geformuleerd;

  • Schriftelijk een eigen antwoord op deze actuele vragen te formuleren;

  • Mondeling het eigen antwoord op deze actuele vragen verdedigen tegenover andere studenten.

Rooster

Zie MyTimetable.

Onderwijsvorm

Combinatie hoor- en werkcolleges

  • Aantal à 2 uur: 6

  • Een gecombineerde hoorcollege- en werkgroepstructuur waarbij er nadrukkelijk ruimte is voor interactie tussen de studenten en docent

  • Namen docenten: prof.dr. Afshin Ellian, prof.dr. Bastiaan Rijpkema, mr.dr. Michael Klos, mr. Mees van Rees

  • Vereiste voorbereiding door studenten: aandachtig lezen van de voorgeschreven literatuur

Paneldiscussie

  • Aantal à 2 uur: 1

  • Deelname aan deze bijeenkomst (de laatste bijeenkomst van het vak) is verplicht (zie onder Toetsing).

Toetsing en weging

Toetsvorm(en)

  • (Individuele) mondelinge bijdrage in een paneldiscussie aan de hand van een actueel thema of probleem (25% van het eindcijfer) tijdens de bijeenkomst van week 7.

  • Eén of meer papers (in totaal maximaal 2500 woorden) (75% van het eindcijfer)

  • Deelname aan beide (toets)onderdelen is verplicht voor een eindcijfer voor de eerste kans.

  • De (deel)cijfers kunnen niet worden meegenomen naar een volgend studiejaar.

De herkansing bij een onvoldoende als eindcijfer of bij het niet deelnemen aan één van de deeltoetsen tijdens de eerste kans bestaat uit een (nieuwe) paperopdracht van 3000 woorden (75%) over de gedoceerde onderwerpen en een mondelinge verdediging van dit paper bij twee docenten (25%). Deelname aan beide toetsen is verplicht voor een voldoende bij de herkansing.

Inleverprocedures
N.v.t.

Examenstof
Tot de examenstof behoort de voorgeschreven literatuur en hetgeen is behandeld tijdens de colleges.

Literatuurlijst

Wordt nader bekendgemaakt

Inschrijven

Inschrijving voor het onderwijs en het tentamen verloopt in principe via MyStudymap. Heb je geen toegang tot MyStudymap (gaststudent) of ben je propedeusestudent, kijk dan hier onder het tabblad Rechtsgeleerdheid voor meer uitleg over de inschrijfprocedure in jouw situatie.

Contact

  • Vakcoördinator: mr.dr. Michael Klos

  • Werkadres: KOG, Steenschuur 25, 2311 ES Leiden

  • Bereikbaarheid: afspraak via e-mail

  • E-mail: m.klos@law.leidenuniv.nl

Instituut/afdeling

  • Instituut: Metajuridica

  • Afdeling: Encyclopedie van de rechtswetenschap

  • Secretariaat: KOG, kamer A3.19

  • Openingstijden: maandag t/m vrijdag van 9:00 - 16:30 uur

  • Telefoon: 071 - 527 75 48

  • E-mail: encyclopedie@law.leidenuniv.nl

Opmerkingen