Studiegids

nl en

Burgers en onderdanen

Vak
2023-2024

Toegangseisen

Er zijn geen specifieke toegangseisen.
NB. Dit vak vervangt het vak Grenzen van de Macht

Beschrijving

Deze hoorcollegereeks gaat over burgerschap. Als onderdeel van het leven in gemeenschappen heeft burgerschap in de loop van de geschiedenis telkens opnieuw vorm gekregen en is het tot op de dag van vandaag van veel belang. Burgerschap heeft een juridische kant van rechten en plichten, een politieke kant van macht, invloed en inspraak en een sociaal-culturele kant van deelgenootschap aan een gemeenschap. Anders dan ‘onderdanen’ – die in deze reeks figureren als de tegenhangers van burgers – maken burgers aanspraak op een zekere zelfstandigheid en een eigen rol. De status van burger heeft ook altijd een mate van exclusiviteit gehad – wie geen burger is, heeft minder of geen rechten. In het verleden gold dat bijvoorbeeld voor ‘ingezetenen’ van steden, of voor de ‘onderdanen’ in de koloniën. Het burgerschap van vrouwen hing af van dat van hun ouders en echtgenoten – slaafgemaakten waren al helemaal uitgesloten van burgerrechten. Maar ook vandaag nog hebben niet-Nederlanders in Nederland andere rechten dan mensen met een Nederlandse nationaliteit, en moet er een burgerschapstest worden afgelegd om van positie te veranderen.

In deze reeks wordt het burgerschap en het denken over burgerschap door de geschiedenis gevolgd vanaf de klassieke oudheid tot op de dag van vandaag. Vaak is die geschiedenis beschreven als een ontwikkeling van stadsburger naar staatsburger, een ontwikkeling van oudere lokale vormen naar moderne nationale vormen van burgerschap. In deze reeks willen we juist laten zien dat lokale en bovenlokale elementen vaak gelijktijdig bestonden, elkaar afwisselden of aanvulden. De oudheid kende al behalve het Atheense stedelijke burgerschap ook het burgerschap van het grote Romeinse rijk. Moderne eenheidsstaten bleven hun onderdanen in de koloniën nog heel lang uitsluiten van de rechten die men in eigen land aan iedereen gunde. Botsende opvattingen over burgerschap leverden in iedere periode ook opnieuw spanning op. In hedendaagse staten draait veel om nationaal burgerschap, maar de ‘boze burgers’ van de laatste jaren hebben zich weer vaak allereerst lokaal gemanifesteerd en georganiseerd. Die boze burgers wijzen weer op het aspect van ‘gemeenschap’ dat naast rechten en plichten ook altijd deel is geweest van burgerschap.

Leerdoelen

Algemene Leerdoelen

  • 1) De student kan relatief grote hoeveelheden informatie organiseren en verwerken.

  • 2) De student kan kritisch reflecteren op kennis en inzichten neergelegd in vakwetenschappelijke literatuur.

  • 3) De student ontwikkelt analytische vaardigheden.

Leerdoelen, specifiek voor dit BA-Kerncollege

De student:

  • 4) verwerft kennis over burgerschap in diachroon perspectief

  • 5) verwerft inzicht in burgerschap in diachroon perspectief

  • 6) leert daarbij nadenken over de aard van burgerschap en is in staat om op hoofdlijnen door de tijd heen te vergelijken.

  • 7) leert om de geschiedenis diachroon te benaderen en daarbinnen de eigen aard van afzonderlijke periodes of tijdvakken te onderkennen

Rooster

De roosters zijn beschikbaar via MyTimetable.

Onderwijsvorm

  • Hoorcollege

  • Zelfstandige literatuurstudie

Toetsing en weging

Toetsing

Alle leerdoelen van het BA-Hoorcollege worden getoetst door middel van twee deeltoetsen (1 en 2) ieder bestaande uit circa vijf open essayvragen.

Weging

  • Deeltoets 1: 50 %

  • Deeltoets 2: 50 %

Het eindcijfer voor de cursus komt tot stand door bepaling van het gewogen gemiddelde op basis van deelcijfers.

Herkansing

Beide deeltoetsen kunnen worden herkanst. De herkansing vindt plaats op één tentamenmoment, waarop beide deeltoetsen worden aangeboden. Voor het hertentamen is drie uur gereserveerd zodat, indien nodig, beide toetsen kunnen worden afgelegd.

Inzage en nabespreking

Uiterlijk bij het bekendmaken van de uitslag van het tentamen wordt aangegeven op welke wijze en op welk tijdstip de nabespreking van het tentamen plaatsvindt. Er wordt in ieder geval een nabespreking georganiseerd indien een student hiertoe verzoekt binnen 30 dagen na bekendmaking van de uitslag.

Literatuur

  • Derek Heater, A brief history of citizenship (2008; online via UB)

  • Richard Bellamy, Citizenship. A very short introduction (2008; online via UB)

  • Voor afzonderlijke periodes zal bij aanvang van de cursus de literatuur met artikelen worden aangevuld

Inschrijven

Inschrijven via MyStudyMap is verplicht.
Informatie over het inschrijven voor vakken en tentamens kun je hier vinden

Contact

  • Voor inhoudelijke vragen, neem contact op met de docent: H. te Velde, h.te.velde@hum.leidenuniv.nl

  • Voor informatie over inschrijvingen, toelating, etc: Onderwijsadministratie Huizinga

Opmerkingen

Niet van toepassing