Studiegids

nl en

De Dageraad der Volksbevrijding. Socialisten, arbeiders en de staat in Nederland

Vak
2023-2024

Toegangseisen

nvt

Beschrijving

Vanaf het laatste kwart van de negentiende eeuw bracht de socialistische arbeidersbeweging de gemoederen in het vaderland danig in beroering. Lange tijd werd deze sociale en politieke beweging als volstrekte buitenstaander behandeld, en pas in de jaren rond de Tweede Wereldoorlog verkreeg zij toegang tot het centrum van de politieke macht. In deze collegereeks staat de Nederlandse geschiedenis van deze internationale stroming centraal. Na een chronologisch overzicht van de historische hoofdlijnen sinds 1870 wordt in een aantal thematische colleges nader ingegaan op aspecten als historiografie en collectieve herinnering, partijcultuur, actierepertoires en stijlen van leiderschap.

Nadrukkelijk zal de Nederlandse geschiedenis steeds worden beschouwd in vergelijking met ontwikkelingen en voorbeelden uit het omringende buitenland. Daardoor zullen in de cursus niet alleen de verhouding tussen het socialisme en de Nederlandse staat, maar ook die tussen Nederlandse socialisten en hun buitenlandse geestverwanten centraal komen te staan.

Studenten sluiten de cursus af met een schriftelijk tentamen, maar leveren halverwege de reeks ook een schriftelijk verslag in van een zelfstandig onderzoek naar een relevante bron uit de geschiedenis van de socialistische arbeidersbeweging in Nederland. Dit kan een tekst (brochure, krantenartikel, toespraak, strijdlied, ect.) zijn, maar ook een afbeelding of voorwerp.

Leerdoelen

Algemene Leerdoelen

  1. De student kan relatief grote hoeveelheden informatie organiseren en verwerken.
  2. De student kan kritisch reflecteren op kennis en inzichten uit vakwetenschappelijke literatuur.

Leerdoelen, specifiek voor de afstudeerrichting

  1. De student heeft kennis opgedaan van de afstudeerrichting(en) waartoe het BA-Hoorcollege behoort; bij de afstudeerrichting Nederlandse Geschiedenis: voor staatsvorming, identiteit, en politieke cultuur van Nederland en de Nederlandse overzeese gebieden vanaf de zestiende eeuw.

Leerdoelen, specifiek voor dit BA-Hoorcollege

De student:

  1. Verwerft kennis van de politieke cultuur van Nederland in de negentiende en twintigste eeuw;
  2. Verwerft kennis van de hoofdlijnen in de politieke-, sociale- en culturele geschiedenis van de socialistische arbeidersbeweging in Nederland;
  3. Verwerft kennis van de belangrijkste ontwikkelingen in de ideologische, organisatorische en politiek-culturele geschiedenis van het socialisme in internationaal vergelijkend perspectief;
  4. Kan een primaire bron uit dit onderzoeksveld kritisch analyseren en daarvan schriftelijk verslag doen.

Rooster

De roosters zijn beschikbaar via MyTimetable.

Onderwijsvorm

  • Hoorcollege

  • Zelfstandige literatuurstudie

Toetsing en weging

Toetsing

Alle leerdoelen van het BA-Hoorcollege worden getoetst door middel van twee deeltoetsen:

Deeltoets 1: Bronverslag
Deeltoets 2: Schriftelijk tentamen

Weging

Deeltoets 1: 30%
Deeltoets 2: 70%

Het eindcijfer voor de cursus komt tot stand door bepaling van het gewogen gemiddelde op basis van deelcijfers. Aanvullend geldt de eis dat het schriftelijk tentamen alleen gemaakt kan worden na (tijdige) inlevering van het bronverslag.

Herkansing

  • De herkansing vindt plaats op één tentamenmoment, waarop beide deeltoetsen worden aangeboden.

  • Aan het hertentamen kan alleen worden deelgenomen indien het eindcijfer onvoldoende is.

Inzage en nabespreking

Uiterlijk bij het bekendmaken van de uitslag van het tentamen wordt aangegeven op welke wijze en op welk tijdstip de nabespreking van het tentamen plaatsvindt. Er wordt in ieder geval een nabespreking georganiseerd indien een student hiertoe verzoekt binnen 30 dagen na bekendmaking van de uitslag.

Literatuurlijst

NB: Op Brightspace zijn links naar de verplichte literatuur beschikbaar.

  • Piet de Rooy, Republiek van rivaliteiten. Nederland sinds 1813 (diverse edities leverbaar, ook te downloaden via DBNL) hoofdstuk IV-VI

  • Corrie van Eijl e.a., ‘Het vergeten voetvolk. Een onderzoek naar de leefwereld van SDAP-ers in de Utrechtse wijk Ondiep 1920-1940’, Tijdschrift voor Sociale Geschiedenis jrg. 11 (1985) 1-29.

  • Bert Altena, ‘Bürger in der Sozialdemokratie. Ihre Bedeutung für die Entwicklung der Sozialdemokratischen Arbeiterpartei (SDAP) in den Niederlanden 1894-1914’, Geschichte und Gesellschaft, jrg. 20 (1994) 533-548.

  • P. van Horssen en D. Rietveld, ‘Socialisten in Amsterdam. Een sociaal profiel van de SDB- en SDAP-aanhang’, Tijdschrift voor Sociale Geschiedenis jrg. 16 (1990) 387-406.

  • Ad Knotter, ‘“Little Moscows” in Western Europe: the ecology of small-place communism’, International Review of Social History jrg. 56 (2011), 475–510.

  • Dennis Bos, ‘Verborgen motieven en uitgesproken persoonlijkheden. Eer en reputatie in de vroege socialistische arbeidersbeweging van Amsterdam’, Bijdragen en Mededelingen betreffende de Geschiedenis der Nederlanden jrg. 115 (2000) 509-531.

  • Christoph De Spiegeleer, ‘“The blood of martyrs is the seed of progress.” The role of martyrdom in socialist death culture in Belgium and the Netherlands, 1880–1940’, Mortality: Promoting the interdisciplinary study of death and dying, jrg. 19 (2014) 184-205.

  • Kevin Callahan, ‘“Performing Inter-Nationalism” in Stuttgart in 1907: French and German socialist nationalism and the political culture of an international socialist congress’, International Review of Social History jrg. 45 (2000) 51–87.

  • James A. Miller, Susan D. Pennybacker and Eve Rosenhaft, ‘Mother Ada Wright and the International Campaign to Free the Scottsboro Boys, 1931-1934’, The American Historical Review, jrg. 106 (2001) 387-430.

  • Henny Buiting en Steven van Schuppen, ‘The implantation of the Social Democratic Labour Party in the Netherlands, 1894-1913’, Tijdschrift voor Sociale Geschiedenis jrg. 18 (1992) 313-332. *Jos Perry, ‘“Aanpakken wat mogelijk is.” De SDAP en haar gemeentepolitiek’, Het negende jaarboek voor het democratisch socialisme (1988) 16-58.

  • Gita Deneckere, ‘The transforming impact of collective action: Belgium, 1886’, International Review of Social History jrg. 38 (1993), 345-367.

  • Dick van Lente, ‘Machines and the order of the harbour: the debate about the introduction of grain unloaders in Rotterdam, 1905–1907’, International Review of Social History jrg. 43 (1998) 79–109.

  • Frank van Vree, van miniatuurcourant tot volksdagblad. Oorsprong en groei van de arbeiderspers in Nederland 1840-1900’, Tijdschrift voor Sociale Geschiedenis jrg. 17 (1991) 394-413.

  • Bernard Rulof, ‘Selling social democracy in the Netherlands: activism and its sources of inspiration during the 1930s’, Contemporary European History jrg. 18 (2009) 475-497.

Inschrijven

Inschrijven via MyStudyMap is verplicht.
Informatie over het inschrijven voor vakken en tentamens kun je hier vinden

Contact

  • Voor inhoudelijke vragen, neem contact op met de docent (rechts in informatiebalk).

  • Voor informatie over inschrijvingen, toelating, etc: Onderwijsadministratie Huizinga.

Opmerkingen

Niet van toepassing.