Toegangseisen
Geen
Beschrijving
Voorjaar 2022 sprak president Zelensky het Nederlandse parlement krachtig toe. Warfare by speech. Schrijver Arnon Grunberg sprak een indrukwekkende 4 Mei-rede uit bij Dodenherdenking. En burgemeester Halsema, premier Rutte en Koning Willem-Alexander hebben alle drie een excuustoespraak gehouden in verband met het slavernijverledenin. Deze speeches - alle in zekere zin succesvol - tonen het belang van welsprekendheid.
In dit college zullen we het gebruik en de betekenis van (vooral politieke) welsprekendheid analyseren, in het bijzonder de Nederlandse welsprekendheid. Wat waren de hoogtepunten van welsprekendheid en wat zijn de klassieke toespraken geworden sinds de opkomst van de moderne staat in het begin van de 19e eeuw? Waarom werd politieke retorica met veel pathos vaak gewantrouwd werd?
We onderzoeken wat maakte dat sommige toespraken historisch van belang zijn geweest (waarom sloeg de toespraak juist in die context en op die plaats in als een bom?) en we proberen vooral te begrijpen welke retorische technieken ertoe bijgedragen hebben dat de tekst overtuigend werd gevonden. Wat zijn de ontwikkelingen in twee eeuwen welsprekendheid? We zullen de debatten over de waarde en het gevaar van politieke retoriek analyseren, evenals de recente discussies over de vraag of politici als sprekers getraind moeten worden of juist op hun ‘authenticiteit’ moeten vertrouwen. Waarom waarderen Nederlanders de welsprekendheid van Oekraïense en Amerikaanse presidenten zeer, terwijl ze van hun eigen premiers een sobere voordracht zonder pathos verwachten? Van Thorbecke tot Rutte, van Kuypers tot Kaag, van Boer Koekoek tot Caroline van de Plas, van Wilhelmina’s radiotoespraken tot Willem-Alexanders Troonredes en kersttoespraken. Over Europese verkiezingen, 4 mei, 5 mei, corona en klimaat. Over amplificatio, preteritio, retentie, applaustheorie en peroratio.
In deze werkgroep maken we retorische analyses op basis van retorische theorie en worden ook je eigen retorische vaardigheden aangescherpt.
Studenten behandelen relevante theorie in een duoreferaat aan de groep. De studenten kiezen vervolgens een toespraak en analyseren die historisch en vooral retorisch in een nota. Ook zullen een framingexpert en een vooraanstaande speechschrijver als gastdocent optreden om onze academische exercitie voldoende aansluiting te geven op de praktijk.
Leerdoelen
Het verdiepen van theoretische inzichten in retorica in het algemeen en retorische analyse in het bijzonder;
Het vergroten van kennis en inzicht in de praktijk van (politieke) speechschrijvers en hun opdrachtgevers;
Het ontwikkelen van een kritische houding ten opzichte van diverse analysemethodes en hun gebruikswaarden;
Het vergroten van onderzoeksvaardigheden op het terrein van de retorica en speechonderzoek;
Het vergroten van de vaardigheid om schriftelijk verslag te doen van eigen en andermans onderzoek;
Het vergroten van de vaardigheid om mondeling verslag te doen van eigen en andermans onderzoek in de vorm van een aantrekkelijke presentatie.
Rooster
De roosters zijn beschikbaar via My Timetable.
Onderwijsvorm
Werkcollege
Toetsing en Weging
Toetsing
Bijdrage aan de discussie
Referaat
Mondelinge presentatie van de nota
Eindnota
Weging
Bijdrage aan de discussie en uitvoering deelopdrachten (20%)
Referaat (30%)
Eindnota (inclusief mondelinge presentatie van de nota) (50%)
Onderling compenseren is mogelijk.
Herkansing
Als het eindcijfer lager is dan een 5,5 kan de eindnota eenmalig herkanst worden.
Inzage en nabespreking werkstuk
Uiterlijk bij het bekendmaken van de uitslag van het werkstuk wordt aangegeven op welke wijze en op welk tijdstip de nabespreking van het werkstuk plaatsvindt. Er wordt in ieder geval een nabespreking georganiseerd indien een student hiertoe verzoekt binnen 30 dagen na bekendmaking van de uitslag.
Literatuurlijst
In ieder geval:
Braet, A. (2007) Retorische kritiek. SDU Uitgevers. [2007 of latere uitgave]
Kjeldsen, J.E., Kiewe, A., Lund, M., Barnholdt Hansen, J. Speechwriting in Theory and Practice. Palgrave 2019.
Deze beide boeken graag aanschaffen.
Daarnaast:
- Andeweg, B. en Jong, J. de (2004) De eerste minuten. Attentum, benevolum en docilem in de inleiding van toespraken. SDU Uitgevers. (alleen hoofdstukken 2 en 5 uit deze dissertatie; gratis te downloaden op www.deeersteminuten.nl).
Op Brightspace wordt de overige literatuur bekend gemaakt.
Inschrijven
Inschrijven via My Studymap is verplicht.
Informatie over het inschrijven voor vakken en tentamens kun je hier vinden.
Registration Contractonderwijs
Registration Contractonderwijs
Contact
Voor inhoudelijke vragen, neem contact op met de docent (rechts in informatiebalk).
Voor informatie over inschrijvingen, toelating, etc.: Onderwijsadministratie Reuvensplaats.
Opmerkingen
Niet van toepassing.