Studiegids

nl en

Hoe werkt literatuur? Analyse en interpretatie

Vak
2024-2025

Toegangseisen

Geen.

Beschrijving

Literatuur lezen kan iedereen. Waarom zouden we er dan een wetenschappelijke studie aan wijden? In deze cursus leer je waarom ogenschijnlijk eenvoudige begrippen als ‘auteur’ of ‘lezer’ wel degelijk een letterkundige benadering nodig hebben. Je raakt in de colleges vertrouwd met de begrippen en concepten uit de literatuurwetenschap. De nadruk ligt daarbij op de vragen: wat is literatuur en hoe bestuderen we de functie van literatuur op een wetenschappelijke manier?

In de werkcolleges gaan we aan de slag met het analyseren en interpreteren van poëzie en proza. We verdiepen ons in het scala aan middelen – zoals stijlfiguren, beeldspraak, karaktertekening of motieven – dat schrijvers ter beschikking hebben en onderzoeken hoe daarmee fictieve werelden worden gecreëerd en onze bestaande werelden door elkaar worden geschud. We analyseren ook de effecten van de bijzondere vormen van taalgebruik. Hoe kan een dichter spelen met de vorm van een tekst om een inhoudelijke boodschap over te brengen? Hoe ‘werken’ metaforen in theorie en hoe beïnvloeden ze onze waarneming? En hoe bepaalt wie er in een tekst vertelt of waarneemt onze mening over personages en hun gedrag?

Je leert het instrumentarium voor poëzie- en proza-analyse gebruiken en oefent met wetenschappelijke tekstinterpretatie. Met dat doel voor ogen krijg je een grondige introductie van de gangbare termen en begrippen van de poëzietheorie en verhaalanalyse. Die begrippen leer je toepassen in de analyse van een selectie van moderne gedichten en verhalen. We beoefenen de techniek van close reading, maar bespreken ook de kritiek die daarop mogelijk is.

Leerdoelen

  • Je kunt in eigen woorden samenvatten wat de grondslagen zijn van het wetenschappelijk onderzoek van de Nederlandse letterkunde en de plaats daarbinnen van de tekstgerichte, interpretatieve literatuurwetenschap.

  • Je kunt de theoretische concepten uit de handboeken niet alleen in eigen woorden uitleggen en aan de hand van voorbeelden definiëren, maar de fenomenen waarnaar ze verwijzen ook zelf in literaire teksten herkennen.

  • Je kunt de aangeleerde basisbegrippen en technieken inzetten in de analyse van een gedicht, verhaal of roman.

  • Je kun je aan de hand van de analyse van een gedicht of verhaal argumenten leveren voor de interpretatie ervan.

  • Je bent in staat om zowel mondeling als schriftelijk een wetenschappelijke analyse te presenteren waarin de aangeleerde begrippen op een correcte en zinvolle manier zijn ingezet.

Rooster

De roosters zijn beschikbaar via My Timetable.

Onderwijsvorm

  • Werkcollege

  • Zelfstandige literatuurstudie

  • Excursie

Toetsing en weging

Toetsing

  • Wekelijkse opdrachten (AVV)

  • Na periode 1: Dossier met (selectie uit) de weekopdrachten (50%)

  • Na periode 2: Schriftelijk tentamen met korte open (invul)vragen (50%)

Weging

Het eindcijfer voor de cursus komt tot stand door de bepaling van het gewogen gemiddelde op basis van deelcijfers. Om de cursus te behalen moet het gewogen gemiddelde van de deelcijfers een 5,5 of hoger zijn waarbij voor beide onderdelen het cijfer minstens een 5,5 moet zijn.

Herkansing

Zowel het dossier na periode 1 als het tentamen na periode 2 mogen worden herkanst.

Inzage en nabespreking

Uiterlijk bij het bekendmaken van de uitslag van het tentamen wordt aangegeven op welke wijze en op welk tijdstip de nabespreking van het tentamen plaatsvindt. Er wordt in ieder geval een nabespreking georganiseerd indien een student hiertoe verzoekt binnen 30 dagen na bekendmaking van de uitslag.

Literatuurlijst

  • Jan Rock, Gaston Franssen en Femke Essink (red.), Literatuur in de wereld. Nijmegen: Vantilt, 2013.

  • Erica van Boven en Gillis Dorleijn, Literair mechaniek: Inleiding tot de analyse van verhalen en gedichten. Bussum: Couthino, 2013 (3e herziene druk).

  • Luc Herman en Bart Vervaeck, Vertelduivels. Handboek verhaalanalyse. Nijmegen: Vantilt, 2005 (3e herziene druk).

  • De gedichten en verhalen die we lezen worden bij aanvang van de cursus bekendgemaakt en beschikbaar gesteld via de docent of de Universiteitsbibliotheek Leiden.

Inschrijven

Inschrijven via MyStudyMap is verplicht.
Informatie over het inschrijven voor vakken en tentamens kun je hier vinden.

Aanmelden Studeren à la carte en Contractonderwijs

Informatie voor belangstellenden die deze cursus in het kader van Studeren à la carte willen volgen (zonder tentamen), oa. over kosten, inschrijving en voorwaarden.

Informatie voor belangstellenden die deze cursus in het kader van Contractonderwijs willen volgen (met tentamen), oa. over kosten, inschrijving en voorwaarden.

Contact

  • Voor inhoudelijke vragen, neem contact op met de docenten (rechts in informatiebalk).

  • Voor informatie over inschrijvingen, toelating, etc: Onderwijsadministratie Reuvensplaats

Opmerkingen

Niet van toepassing.