Studiegids

nl en

Organisaties in de rechtshandhaving

Vak
2024-2025

Toegangseisen

Dit vak is toegankelijk voor studenten die toegelaten zijn tot de master Criminaliteit en rechtshandhaving, specialisatie Criminologie en Veiligheidsbeleid (zie ook OER).

Beschrijving

In het vak staat het functioneren van de strafrechtspleging in de Nederlandse praktijk centraal. Vanuit een gecombineerd criminologisch, bestuurskundig en organisatorisch perspectief wordt bestudeerd wat de rol is van verschillende actoren in de strafrechtspleging en hoe deze in de loop der jaren is ontwikkeld door veranderende verwachtingen vanuit de politiek en samenleving. Bovendien wordt geanalyseerd hoe deze verschillende actoren invulling geven aan hun formele taken en welke uitdagingen en dilemma’s zich hierbij aandienen.
De nadruk zal liggen op de organisaties die van oudsher een cruciale rol spelen binnen de strafrechtelijke rechtshandhaving, zoals politie, openbaar ministerie, rechterlijke macht, gevangeniswezen en reclassering, maar ook andere actoren komen aan bod.
Naast aandacht voor het functioneren van de individuele organisaties, kijken we naar de samenwerking tussen de organisaties en de uitdagingen en problemen die zich daarbij aandienen. Hoewel het concept ‘strafrechtsketen’ het beeld van een geoliede machine oproept, blijkt de aansluiting van de verschillende schakels in de keten in de praktijk lastig te zijn. Deels liggen de uitdagingen op organisatorisch en praktisch vlak, maar we kijken vooral naar discrepanties voortvloeiend uit uiteenlopende doelstellingen, verwachtingen en conflicterende belangen. Daarnaast analyseren we de organisaties in de rechtshandhaving als uitvoerders van beleid. We bekijken actoren niet alleen als zogenaamde 'street level bureaucrats' maar bestuderen vraagstukken rond de implementatie van veiligheidsbeleid in alle lagen van de organisaties die verantwoordelijk zijn voor de uitvoering van nationaal en lokaal veiligheidsbeleid.

Door de diverse gastdocenten werkzaam bij organisaties in de rechtshandhaving is er ruime aandacht voor dit soort vraagstukken in de praktijk. De werkgroepen zijn gericht op het actief ontwikkelen en expliciet uiten van een kritische blik op de strafrechtspleging. Dit wordt ten eerste gestimuleerd door de voorgeschreven literatuur en ten tweede staat discussie tijdens de werkgroep en met gastdocenten tijdens de werkgroep centraal. Studenten worden uitgedaagd kritisch te kijken naar de – ogenschijnlijk voor de hand liggende – keuzes en stappen van de verschillende betrokken organisaties om zo eventuele discrepanties aan het licht te brengen.

Dit vak maakt deel uit van de leerlijn Beleidscyclus.

Leerdoelen

Na afloop van dit vak kan de student:

  • de taken, doelstellingen en belangen van de verschillende organisaties in de rechtshandhaving koppelen aan de klassieke gedachte achter de Nederlandse strafrechtspleging;

  • praktijkvoorbeelden van de rol van organisaties in de rechtshandhaving kritisch analyseren aan de hand van de voorgeschreven literatuur;

  • de implementatie van nationaal en lokaal veiligheidsbeleid door organisaties in de rechtshandhaving identificeren en verklaren door inzichten uit te literatuur toe te passen op casuïstiek;

  • het proces van de strafrechtspleging reconstrueren en evalueren aan de hand van een casus of specifiek delict.

Arbeidsmarktvoorbereiding en (studie)loopbaan

In dit vak verzorgen diverse gastdocenten vanuit de strafrechtsketen een college. Studenten krijgen daardoor veel actuele inzichten uit de organisaties van de strafrechtelijke rechtshandhaving en maken kennis met de aspecten die binnen deze instellingen een rol spelen. De volgende concrete vaardigheden die in het vak centraal staan, zijn van belang ter voorbereiding op de arbeidsmarkt:

  • Schrijfvaardigheden

  • Kritisch denken

  • Arbeidsmarktoriëntatie

Rooster

Zie MyTimetable.

Onderwijsvorm

Hoorcolleges

  • Aantal à 2 uur: 6

  • Docent(en): dr. T.D. Peeters en gastdocenten

  • Vereiste voorbereiding door studenten: U dient voor de hoorcolleges de betreffende literatuur gelezen te hebben. De hoorcolleges zijn een aanvulling op en geen vervanging van intensieve zelfstudie. Via de leidraad op Brightspace kunnen studenten nagaan om welke literatuur het gaat.

Werkgroepen

  • Aantal à 2 uur: 6

  • Namen docenten: dr. T.D. Peeters, docent Criminologie en gastdocenten

  • Voor de werkgroepen geldt een verplichte aanwezigheid.

Toetsing en weging

Toetsvorm(en)

  • De toetsvorm van dit vak bestaat uit twee schriftelijke opdrachten, te weten een opiniestuk (25%), waarin studenten als toekomstige beleidsmedewerkers of sociale wetenschappers dienen te reageren op een door de docenten ingebrachte stelling, en een wetenschappelijk paper (75%), waarin studenten geacht worden het proces van strafrechtspleging te reconstrueren en evalueren aan de hand van een specifieke casus. Beide onderdelen moeten met een voldoende worden afgesloten om het vak succesvol af te ronden.

  • Beide opdrachten kunnen worden herkanst.

  • De resultaten van de opdrachten die met goed gevolg zijn afgelegd, blijven geldig tot en met het collegejaar volgend op dat waarin zij zijn behaald. Hierop bestaat één uitzondering: wanneer de leerdoelen, inhoud, opzet of toetsing van het vak verandert, kan de vakcoördinator besluiten dat de geldigheid van de betreffende deeltoets op didactische gronden dient te vervallen. Dit zal dan worden aangegeven in de vakbeschrijving van het collegejaar waarin de verandering(en) word(t)(en) doorgevoerd.

Inleverprocedures
De opdrachten dienen digitaal ingeleverd te worden via Brightspace (Turnitin).

Examenstof
Tot de examenstof behoort de verplichte literatuur en hetgeen behandeld is tijdens hoorcollege, werkgroep en tijdens eventuele andere onderwijsvormen.

Literatuurlijst

Verplicht studiemateriaal

Literatuur:
Wordt aangekondigd op de Brightspace-omgeving van het vak.

Leidraad:
Wordt aangeboden via de Brightspace-omgeving van het vak.

Inschrijven

Inschrijving voor het onderwijs verloopt in principe via MyStudymap. Heb je geen toegang tot MyStudymap (gaststudent) of ben je propedeusestudent, kijk dan hier onder het tabblad Rechtsgeleerdheid voor meer uitleg over de inschrijfprocedure in jouw situatie. 

Contact

  • Vakcoördinator: dr. T. Peeters

  • Werkadres: Steenschuur 25

  • Bereikbaarheid: Op afspraak via het secretariaat

  • Telefoon secretariaat: 071 – 527 7518 / 7462

  • E-mail: criminologie@law.leidenuniv.nl

Instituut/afdeling

  • Instituut: Strafrecht & Criminologie

  • Afdeling: Criminologie

  • Kamernummer secretariaat: B3.11

  • Openingstijden: maandag t/m vrijdag, van 9.00 tot 16.00 uur

  • Telefoon secretariaat: 071 – 527 7518 / 7462

  • E-mail: criminologie@law.leidenuniv.nl

Opmerkingen