Studiegids

nl en

Privatissimum: Rechtsmethodologie

Vak
2024-2025

Toegangseisen

Bachelor Rechtsgeleerdheid (zie OER).

Beschrijving

Deze cursus biedt een systematische reflectie op de activiteiten van de wetenschappelijke jurist in de 21ste eeuw. De wetenschappelijke methodologieën bij onderzoek en waarheidsvinding staan hier centraal. Daarbij kunnen we denken aan het rationalisme, empirisme en kritisch rationalisme, deductie en inductie. Tevens zullen we aandacht besteden aan de vraag wat rechtswetenschappelijke kennis wetenschappelijk maakt en of en hoe de rol van de rechtswetenschapper verandert in tijden van grote technologische vooruitgang. Enerzijds zullen studenten vertrouwd worden gemaakt met de basiskennis van de wetenschappelijke methodologieën en anderzijds zal de eigen aard van de rechtswetenschap ten opzichte van de andere wetenschappen aan de orde komen. In het licht van deze vraagstelling zal diep worden ingegaan op de grondslagen van wetenschappelijke kennis, criteria van de wetenschappelijkheid van de rechtsgeleerdheid, interpretatie in het algemeen en juridische interpretatie in het bijzonder, op het vraagstuk van zekerheid en relativisme van (juridische) kennis en op de verhouding tussen recht en moraal, tussen regels en beginselen en tussen systeem en gebruikers. Hierbij is aandacht voor de toenemende rol van digitalisering (algoritmes, artificiële intelligentie) en dataficatie in het recht en wat dit betekent voor de rol van het recht en de rechtswetenschapper.

In de cursus zal worden gewerkt met kortere en langere teksten van filosofen en rechtstheoretici, onder wie bijvoorbeeld: Aristoteles, Hume, Kant, Popper, Kuhn, Russell, Hart, Fuller en Weber. Bij de verwerking van de teksten draait het niet alleen om het verkrijgen van theoretische kennis, maar tevens om de zinvolle toepassing (applicatie) van de theoretische inzichten op wetenschappelijke en juridische dilemma’s uit de praktijk van alledag (belangenafweging, subjectiviteit (rechts)oordeel, voorwetenschappelijke stellingname, rationaliteit van standpunten, grenzen van legitimatie en de rol van data en algoritmes hierin).

Leerdoelen

Doel van het vak is de student bekend maken met de wetenschapsfilosofie voor juristen en de grondslagen van (rechts)wetenschappelijk denken- en onderzoek. Daarbij zal verdere verdieping worden gegeven aan methodische reflectie inzake de theorievorming, waarheidsvinding, interpretatie en moderne (technologische) ontwikkelingen die hiermee samenhangen. Studenten worden vertrouwd gemaakt met het doen van onderzoek in een groep.

Na afronding van dit vak kan de student:

  • kennis van de centrale vraagstukken in wetenschapsfilosofie, epistemologie en (juridische) interpretatietheorie tonen;

  • kennis van het, voor deze vraagstukken relevante, begrippenkader tonen;

  • op zelfstandige en kritische wijze met dergelijke vraagstukken omgaan ten einde de eigen activiteiten als (wetenschappelijke) jurist kritisch te bezien;

  • gezamelijk in een groep werken aan een onderzoeksproject over recht en technologisering en reflecteren op het proces en de eigen rol hierin;

  • (voorlopige) bevindingen uit het onderzoeksproject mondeling presenteren en aan de hand van vragen een toelichting hierop geven;

  • kritisch reflecteren op de rol van technologisering/digitalisering in de rechtsvinding, rechtstoepassing en rechtswetenschap.

Rooster

Zie MyTimetable.

Onderwijsvorm

Hoorcolleges
Geen.

Werkgroepen

  • Aantal à 2 uur: 2 maal 2 uur per week, combinatie van hoor- en werkcollege gedurende 10 weken (m.u.v. Week 8 en 9). In week 8 en 9 is er 6 uur geroosterd waarbinnen studenten door de docent worden uitgenodigd om de voortgang te bespreken van het onderzoeksproject (de uitnodiging hiervoor volgt in Week 7). Aanwezigheid bij de bijeenkomst in Week 10 is verplicht.

  • Namen docenten: prof. dr. A. Ellian en mr. dr. Michael Klos BSc.

Vereiste voorbereiding van studenten: het bestuderen van de literatuur (genoemd) op Brigthspace.

Toetsing en weging

Toetsvorm(en)

Over week 1, 2, 3, 4 en 5 vinden deeltoetsen plaats in de vorm van een paper van 600 tot 800 woorden plaats. De stof c.q. de vaardigheden die hierin aan de orde komen worden niet opnieuw getoetst. Deze deeltoets(en) tellen ieder mee voor 10% van het eindcijfer. Voor het verkrijgen van een eindcijfer moet de student wel aan alle onderdelen hebben deelgenomen. De deeltoetsen kunnen niet worden herkanst. Compensatie tussen deelcijfers is mogelijk. Zodoende kan een onvoldoende voor een onderdeel worden gecompenseerd met een voldoende voor een ander onderdeel.

In week 10 vindt een groepspresentatie plaaats waarbij de individuele inbrengt van de student wordt beoordeeld. Deze praktische oefening dient met goed gevolg te worden afgesloten. Het cijfer telt mee voor 10% van het eindcijfer. Voor het verkrijgen van een eindcijfer moet de student aan deze praktische oefening hebben deelgenomen. Praktische oefeningen kunnen niet worden herkanst. Deelname aan de praktische oefening is verplicht voor deelname aan de eindopdracht. Indien het vak niet binnen het studiejaar wordt afgesloten met een voldoende, blijven de met goed gevolg afgesloten praktische oefeningen niet geldig na het einde van het studiejaar.

Na afloop van het vak vindt een deeltoets in de vorm van een eindpaper van circa 2500 woorden plaats. Deze deeltoets telt mee voor 30% van het eindcijfer. Voor het verkrijgen van een eindcijfer moet de student aan deze deeltoets hebben deelgenomen. Deze deeltoets kan niet worden herkanst. Compensatie tussen andere deelcijfers is niet mogelijk. Voor dit onderdeel moet tenminste het cijfer 6 zijn behaald.

Na afloop van het vak vindt een deeltoets in de vorm van een reflectieverslag over het groepsproject van 500 woorden plaats. Deze deeltoets telt mee voor 10% van het eindcijfer. Voor het verkrijgen van een eindcijfer moet de student aan deze deeltoets hebben deelgenomen. Deze deeltoets kan niet worden herkanst. Compensatie tussen andere deelcijfers is mogelijk.

Indien het vak niet binnen het studiejaar wordt afgesloten met een voldoende, komen eventueel behaalde deelcijfers aan het einde van het studiejaar te vervallen.

Inleverprocedures
Zie Brightspace voor de deadlines en de inleverprocedure.

Examenstof
Tot de examenstof behoort de verplichte literatuur, en hetgeen behandeld is tijdens werkcollege en tijdens eventuele andere onderwijsvormen.

Literatuurlijst

Verplicht studiemateriaal
Literatuur:

  • P. Cliteur & A. Ellian, A New Introduction to Legal Method, Routledge: Oxfordshire 2022.

  • M. Coeckelbergh, The Political Philosophy of AI, Polity Press: Cambridge 2022.

Werkboek:
Geen

Reader:
Geen

Inschrijven

Inschrijving voor het onderwijs en het tentamen verloopt in principe via MyStudymap. Heb je geen toegang tot MyStudymap (gaststudent) of ben je propedeusestudent, kijk dan hier onder het tabblad Rechtsgeleerdheid voor meer uitleg over de inschrijfprocedure in jouw situatie.

Contact

  • Vakcoördinator: prof. dr. A. Ellian

  • Werkadres: KOG, Steenschuur 25, 2311 ES Leiden, kamer A3.29

  • Bereikbaarheid: maandag 14.00 - 16.00 uur

  • Telefoon: 071 - 527 75 48 (secretariaat)

  • E-mail: a.ellian@law.leidenuniv.nl

Instituut/afdeling

  • Instituut: Metajuridica

  • Afdeling: Encyclopedie van de Rechtswetenschap

  • Kamernummer secretariaat: KOG, kamer A3.19

  • Openingstijden: maandag t/m vrijdag van 09.00 - 16.30 uur

  • Telefoon secretariaat: 071 - 527 75 48

  • E-mail: encyclopedie@law.leidenuniv.nl

Opmerkingen