Toegangseisen
Alleen voor toegankelijk voor studenten van de Master Management van de Publieke Sector.
Beschrijving
In dit kernvak krijgen studenten een belangrijke economische en financiële basis die belangrijk is voor beleidsmakers. Het vak geeft economische inzichten over diverse maatschappelijk-relevante beleidsonderwerpen, denk als voorbeeld aan: marginale belastingdruk, schaarste op de arbeidsmarkt, fossiel energieverbruik, de zorgsector, (on)gelijkheid, de woningmarkt en overheidsfinanciën. Gegeven een politiek gekozen beleidsdoel, hoe kan beleid worden vormgegeven om dit doel doeltreffend en doelmatig te bereiken? Belangrijke onderdelen bij het vak zijn maatschappelijke relevantie en realisme.
De maatschappelijke relevantie wordt benadrukt door het bespreken en analyseren van verschillende beleidsproblemen, bijvoorbeeld op basis van nieuwsartikelen: wat speelt er in Nederland (maatschappelijk bewustzijn) en hoe relateert de economische kennis binnen het vak zich aan deze beleidsproblemen en de mogelijke beleidsoplossingen. Realisme is belangrijk want ondanks een politiek gekozen doel, kunnen alle doelen niet zomaar gerealiseerd worden: welke beleidsvarianten zijn financieel haalbaar, welke zijn uitvoerbaar, welke zijn effectief, en welke zijn efficiënt, en welke uitruilen hebben ze? Het begrijpen en gebruiken van economische concepten en mechanismen staat centraal; niet de onderliggende wiskunde en statistiek. Een ander doel van het vak is dat studenten inzicht krijgen in de verschillende typen economische beleidsinstrumenten die beleidsmakers kunnen toepassen.
De terugkerende leervraag in het kernvak Economie voor Beleidsmakers is: welke beleidsoptie(s) zou de student kiezen om een beleidsprobleem op te lossen en hoe zou(den) deze uitgewerkt moeten worden? Centraal staan de volgende vragen: Welke beleidsvarianten worden toegepast, en waarom? Wat zijn de bedoelde gevolgen, en wat zijn mogelijke (onvoorziene) onbedoelde gevolgen? En wat zijn de belangen in de politiek-ambtelijke context? Belangrijk is dat economisch beleid altijd uitruilen en opportuniteitskosten meebrengen: de politieke keuze om een bepaald doel wél na te streven, betekent dat een ander doel niét kan worden behaald.
Het kernvak leert praktische en beleidsmatige handvatten als samenwerken, reflecteren, schrijven en adviseren over een onderwerp naar keuze. De nadruk ligt op oefenvormen die gebruikelijk zijn in en relevant zijn voor de toekomstige werkomgeving, zoals het gezamenlijk projectmatig werken aan een beleidsnotitie en het presenteren van beleidsopties.
Leerdoelen
De student krijgt kennis over en inzicht in de instrumenten die een beleidseconoom in Nederland tot zijn of haar beschikking heeft. Na afronding van het vak:
Kan de student een analyse maken van redenen voor de overheid om in te grijpen, en onderbouwen waarom overheidsingrijpen wel of niet verstandig kan zijn;
Kan de student oplossingen creëren: met welk economisch beleid kan een beleidsprobleem effectief en/of efficiënt worden aangepakt (denk bijvoorbeeld aan: regulering, prikkelwerking, concurrentie, belastingen of subsidies);
Kan de student aangeven welke gevolgen beleidsinstrumenten hebben zowel voor het specifieke beleidsprobleem als op gerelateerde economische zaken (overheidsfinanciën, externaliteiten, verdelingseffecten, arbeidsmarkt)
Kan de student een onderbouwde afweging maken tussen de effectiviteit, efficiëntie, uitvoerbaarheid en inkomensgevolgen van verschillende beleidspakketten;
Kan de student als beleidseconoom mondeling communiceren en schriftelijk communiceren;
Rooster
Op de openingspagina van de opleiding vind je aan de rechterzijde van de E-gids doorlinkmogelijkheden naar de website en de roosters, uSis and Brightspace.
Onderwijsvorm
Hoorcolleges (fysiek in dagopleiding en online in avondopleiding ), 7 á 2 uur
Werkcolleges (fysiek, interactief, verplichte aanwezigheid), 7 á 2 uur
Vereiste voorbereiding door studenten: studenten dienen per college een deel van de verplichte literatuur te hebben bestudeerd, zoals aangegeven in de digitale reader.
Toetsing en weging
Toetsvorm(en)
Studenten schrijven in groepsverband (maximaal 3 studenten) een beleidsnotitie á 3.500 woorden (50% inclusief een presentatie) en maken individueel een tentamen met open vragen (50%).
Inleverprocedures
Via TurnitIn op Brightspace.
Examenstof
Tot de examenstof behoort het verplicht studiemateriaal en hetgeen behandeld is tijdens hoorcollege, werkgroep en tijdens eventuele andere onderwijsvormen.
Een onvoldoende voor de beleidsnotitie geeft recht op één herkansing. Een onvoldoende voor de beleidsnotitie kan worden gecompenseerd, een onvoldoende voor het schriftelijk tentamen niet. Als na de herkansing(en) geen voldoende voor het vak is behaald, moeten alle toetsen opnieuw worden gedaan bij een nieuwe deelname aan het vak.
Literatuurlijst
Verplicht studiemateriaal
Literatuur:
- Kam, C.A. de, W.D. Bolhuis, en J.H.J. Lukkezen (2024), Overheidsfinanciën. Economie van de collectieve sector. Groningen: Noordhoff Uitgevers.
Reader:
- De verplichte literatuur naast het lesboek wordt aangeboden in een digitale reader. Per college wordt aangegeven welk deel van het verplicht studiemateriaal moet worden voorbereid.
Aanbevolen studiemateriaal
Inschrijven
Schrijf je in MyStudyMap in voor elk vak, de werkgroepen en de tentamens (niet elk vak heeft werkgroepen en/of tentamens). Doe dit op tijd, voor de start van de cursus; sommige vakken en werkgroepen kennen namelijk een limiet. In MyTimetable zie je na inloggen je persoonlijke studierooster.
Inschrijven voor dit vak kan vanaf woensdag 11 december 13.00 uur.
Brightspace is de digitale leeromgeving van de Universiteit Leiden. Na je inschrijving voor een vak in MyStudymap ben je ook ingeschreven voor de Brightspace omgeving van het vak.
Meer informatie over inschrijven via MyStudymap is te vinden op deze pagina.
Let op: gast-/contract-/exchangestudenten schrijven zich niet in via MyStudymap, maar via uSis.
Contact
Vakcoördinator semester 1 (dagopleiding): Dr. J. Meekes
Mail: j.meekes@law.leidenuniv.nl
Werkadres: Kamerlingh Onnes Gebouw, Steenschuur 25, 2311 ES Leiden
Bereikbaarheid: afspraken met de docent kunnen worden gemaakt via het secretariaat van de Afdeling Economie
Telefoon: zie hieronder
E-mail: economie@law.leidenuniv.nl
Vakcoördinator semester 2 (avondopleiding): Dr. W.D. Bolhuis
Mail: w.d.bolhuis@law.leidenuniv.nl
Werkadres: Wijnhaven, Turfmarkt, Den Haag kamer: 3.29
Bereikbaarheid: afspraken met de docent kunnen worden gemaakt via het secretariaat van de Afdeling Economie
Telefoon: zie hieronder
E-mail: economie@law.leidenuniv.nl
Instituut/afdeling
Instituut: Fiscale en Economische Vakken
Afdeling: Economie
Kamernummer secretariaat: B2.07
Openingstijden: 09:00 – 12:00 uur
Telefoon secretariaat: 071-527 7756
E-mail: economie@law.leidenuniv.nl