Studiegids

nl en

Kansen(on)gelijkheid in het onderwijs

Vak
2024-2025

Thema's: Kansen(on)gelijkheid in het onderwijs; Cultuurresponsief onderwijs; Praktijkonderzoek; Needs assessment; Innoverend ontwerpen.
Disciplines: Onderwijskunde, Taalkunde, Psychologie, Pedagogiek, Sociologie, Bestuurskunde, etc.

Toelatingseisen:

Dit vak is een (extracurriculaire) Honours Class: een keuzeonderdeel binnen het Honours College. Daarnaast kunnen derdejaars studenten die niet het Honours College programma volgen zich ook aanmelden voor de Bachelor Honours Classes. Er vindt een selectie plaats o.a. op basis van motivatie en gemiddeld cijfer van de bacheloropleiding.

Beschrijving:

Ongelijkheid in de samenleving werkt door in het onderwijs maar onderwijs kan ook ongelijkheid in de samenleving beïnvloeden. Echter, kansengelijkheid is een veelzijdig ideaal met uiteenlopende opvattingen die elkaar ook kunnen tegenspreken. Grofweg kun je hierbij drie benaderingen onderscheiden:
1) gelijke kansen op de verwezenlijking van het leerpotentieel;
2) gelijke leer- en diplomakansen bij gelijk potentieel;
3) gelijke kansen op een goede plek in de samenleving voor verschillende talenten (Elffers, 2022).

Voor docenten is het niet eenvoudig om de leer- en ontwikkelingsbehoeften van alle leerlingen te signaleren en hierbij aan te sluiten. In een grootstedelijke schoolcontext, waar verschillen tussen leerlingen gevarieerder en groter zijn, vormt dit een nog grotere uitdaging. Voor deze context is het van belang dat docenten culturele sensitiviteit en responsiviteit ontwikkelen om een goede interpersoonlijke relatie tussen de leraar en de leerlingen te bewerkstelligen, de sociale cohesie binnen de klas te ondersteunen, de identiteitsontwikkeling van de leerlingen te bevorderen, de lesinhoud aan te laten sluiten bij de leefwereld van de leerlingen, de Nederlandse taalontwikkeling te ondersteunen en de samenwerking met ouders te bevorderen. Daarnaast vraagt dit continue aandacht voor sociale processen van ongelijkheid zoals stereotypering, machtsrelaties, privilege en marginalisering.

In deze class gaan groepen studenten aan de hand van een needs assessment binnen een schoolcontext onderzoeken wat de school beoogt, doet en heeft bereikt m.b.t. kansengelijkheid. Vervolgens wordt toegewerkt naar een innovatieve manier om dit te bereiken. Hierbij is het mogelijk om in te zoomen op een subthema dat aansluit bij de interesse van de student.

Leerdoelen:

Bij het succesvol afronden van dit vak kan de student:

  • verschillende soorten opvattingen t.a.v. kansen(on)gelijkheid herkennen en de tegenstrijdigheden daarbinnen;

  • d.m.v. interviews met verschillende stakeholders binnen een schoolcontext/ documentanalyse identificeren welke visie de school heeft m.b.t. kansengelijkheid en wat de school beoogt, doet en heeft bereikt t.a.v. dit thema;

  • projectmatig en via samenwerken analyseren aan welke thema’s rondom kansengelijkheid de school meer aandacht zou kunnen besteden;

  • op een systematische en samenwerkende manier komen tot een innovatieve oplossing/ ontwerp voor de school om kansengelijkheid tot zijn recht te laten komen;

  • een innovatie m.b.t. kansengelijkheid presenteren aan medestudenten en verschillende stakeholders binnen de schoolorganisatie.

Programma en rooster:

De bijeenkomsten van deze class zullen waarschijnlijk plaatsvinden op dinsdagen van 15.15u – 18.15u.
Er zullen 7 bijeenkomsten en 2 dagen zijn die met de werkgroep zelf ingepland kunnen worden op een aangewezen/ gekozen school om te observeren, praten met verschillende stakeholders etc.

Sessie 1: 11 februari
Sessie 2: 4 maart
Sessie 3: 18 maart
Sessie 4: 8 april
Sessie 5: 15 april
Sessie 6: 13 mei
Sessie 7: 20 mei

Locatie:
TBA

Literatuurlijst:

Tijdens het vak zal gebruik gemaakt worden van het boek: ‘Onderwijs maakt het verschil’ (Elffers, 2022) en diverse wetenschappelijke artikelen.

Studielast en werkvorm:

Dit vak is 5 EC waard, wat betekent dat de totale studielast 140 uur bedraagt.

  • 7 Werkgroepen à 3 uur: 21 uur (aanwezigheidsplicht)

  • 2 dagen schoolbezoek à 8 uur: 16 uur (aanwezigheidsplicht)

  • Lezen van literatuur: 39 uur

  • Uitwerken terugkoppeling naar de school: 24 uur

  • In groepsverband innovatie bedenken en ontwerpen: 24 uur

  • Presentatie voorbereiden: 16 uur

Er zal gebruik gemaakt worden van verschillende werkvormen, waaronder een schoolbezoek, gastsprekers, expert werkvorm waarbij studenten de keuze hebben om zich te verdiepen in subthema’s, samenwerken met docenten en medestudenten, in groepsverband een innovatie ontwerpen.

Toetsing:

De toetsing is globaal als volgt:

  • 10% Actieve deelname gedurende de werkgroepen en andere activiteiten

  • 30% Tussenproduct: Theoretisch kader in relatie tot het gekozen thema waarop gefocust wordt ter voorbereiding van het schoolbezoek (in groepjes komen tot een product naar keuze dat gepresenteerd wordt aan medestudenten).

  • 20% Actieve deelname tijdens het schoolbezoek en zorgvuldige communicatie met de school voor, tijdens en na het schoolbezoek

  • 20% Kwaliteit van de ontworpen innovatie

  • 20% Presentatie van de innovatie
    Criteria voor de verschillende onderdelen worden beschreven in de syllabus)

Studenten kunnen dit vak alleen succesvol afronden als alle deeltoetsen met een voldoende zijn behaald.
De toetsing zal verder toegelicht worden tijdens de eerste bijeenkomst.

Brightspace en uSis:

Brightspace wordt gebruikt in dit vak. De registratie in Brightspace zal centraal worden gedaan.

Let op: studenten hoeven zich niet aan te melden in uSis voor de Bachelor Honours Classes. De registratie zal centraal worden gedaan.

Aanmelden:

Aanmelden voor dit vak is mogelijk van maandag 28 oktober t/m zondag 17 november 2024 via de Honours Academy. De aanmeldlink zal op de studenten website van de Honours Academy worden geplaatst.

Let op: studenten hoeven zich niet aan te melden in uSis voor de Bachelor Honours Classes. De registratie zal centraal worden gedaan voor begin van het vak.

Contact:
Dr. Brigitte Theeuwes: b.c.theeuwes@iclon.leidenuniv.nl

Willem Einthoven
Kolffpad 1
2333 BN Leiden
Kamernummer B4.39