In de naoorlogse periode werd in Zweden een genereuze en universalistische verzorgingsstaat ontwikkeld die een ijkpunt vormde voor de ontwikkeling van sociale voorzieningen in andere Europese landen, waaronder Nederland. Bij ‘het Zweedse model’ denkt men aan uitgebreide sociale voorzieningen die zijn ingebed in een economie met een dynamische en op export gerichte private sector. Bij dit ‘sociale stelsel’ speelt het overleg tussen overheid, werkgevers en werknemers een belangrijke rol.
Het Zweedse model werd ingevoerd tijdens de decennia van snelle economische groei in de jaren vijftig en zestig. Ook Zweden wed getroffen door stagnatie in de wereldeconomie in de jaren zeventig. Het stelsel van sociale zekerheid hield echter stand en het begrotingstekort nam toe tot ongekende hoogte. Pas nadat in 1992 een aantal ingrijpende beleidshervormingen waren doorgevoerd, werden de staatsfinanciën op orde gebracht. In 1995 trad Zweden toe tot de Europese Unie. Vond het economisch herstel in Zweden in de laatste tien jaar plaats dankzij of ondanks het sociale model?
In dit college wordt ingegaan op de uitgebreide internationale discussie over verzorgingsstaten en de houdbaarheid van het Zweedse model. Er zal een systematische vergelijking met Nederland worden gemaakt. Daarnaast zullen we het Zweedse model in de wijdere context van de recente economische ontwikkeling van Zweden plaatsen. Op welke punten is de Zweedse verzorgingsstaat anders dan die in Nederland? Op welke wijze worden in Zweden de vakbonden en werkgeversverenigingen betrokken bij het economisch beleid? Welke houding had Zweden tegenover de Europese eenwording? Ook zullen we aandacht besteden aan de rol van grote exportbedrijven zoals Ericsson, Volvo, Scandia, Electrolux en Ikea.
Rooster
Semester I, zie rooster
Onderwijsvorm
Werkcollege. NB verplichte aanwezigheid zie studiereglement Instituut voor Geschiedenis, art 2).
Leerdoelen
Het verkrijgen van kennis van de economische geschiedenis van Nederland en Zweden in de 20e eeuw, het ontwikkelen van inzicht in economisch beleid en het beleid met betrekking tot de sociale voorzieningen en het ontwikkelen van onderzoeksvaardigheden op het gebied van economische geschiedenis.
Literatuur
Er komt een reader met artikelen.
Toetsing
Referaat, participatie (25%) werkstuk (75%)
Het werkstuk telt maximaal 6.000 woorden (ca. 14 pagina’s) en is gebaseerd op circa 700 pagina’s literatuur. Daarnaast kan op het college aanvullende literatuur worden behandeld.
Informatie
Bij de docenten: L.J.Touwen@hum.leidenuniv.nl en J.T.Lindblad@hum.leidenuniv.nl.
Blackboard/webpagina
Blackboard.
Aanmeldingen Cursussen, Werkgroepen en Tentamens
Aanmelden via U-TWIST, zie aanmeldingsprocedure.