Was Willem van Oranje een held of een ambitieuze rebel? In de Gouden eeuw dacht men daar in de Republiek heel anders over dan in de Zuidelijke Nederlanden. Het was natuurlijk geen wonder dat er in Noord en Zuid verschillende, en tegenstrijdige, verhalen werden verteld over wat er in de Nederlandse Opstand ‘echt’ was gebeurd. Tot 1648 waren de beide staten immers met elkaar in oorlog. En in beide staten bleef het oorlogsverleden actueel – verhalen over de Opstand speelden een sleutelrol in publieke debatten over oorlog en vrede, de beste regeringsvorm en de juiste godsdienstpolitiek, en werden zo een centraal element in de nieuwe Nederlandse identiteiten die er in Noord en Zuid ontstonden.
Nederlanders in Noord en Zuid ontleenden hun geschiedbeeld, en hun zelfbeeld, aan een breed scala aan media – aan liedjes en toneelstukken, pamfletten en prenten, en vooral ook aan de verhalen waarin ze hun ervaringen, of die van hun ouders of grootouders, doorvertelden aan elkaar en aan hun kinderen. Het doel van dit college is om deze vorm van ‘herinnering’ beter in kaart te brengen, en de ‘collectieve geheugens’ van de Noordelijke en Zuidelijke Nederlanden met elkaar te vergelijken. Een belangrijke vraag is daarbij ook wat er moest worden ‘vergeten’ om de verhalen over het verleden te kunnen blijven gebruiken. In het college zul je kennismaken met het concept ‘social memory’ voordat we ingaan op de verschillende media waarmee vroeg-moderne herinneringen konden worden doorgegeven. Het college wordt afgesloten met een werkstuk op basis van zeventiende eeuwse teksten en/of afbeeldingen.
Rooster
Semester I, zie rooster.
Onderwijsvorm
Werkcollege. NB verplichte aanwezigheid ( zie studiereglement Instituut voor Geschiedenis, art 2).
Leerdoelen
kennis verwerven over ‘social’ memory en het gebruik van herinneringen aan de Opstand in de Gouden eeuw, het gezamenlijk en individueel analyseren van historische problemen, het uitvoeren van literatuur- en bronnenonderzoek, het mondeling en schriftelijk presenteren van onderzoeksresultaten.
Literatuur
U wordt geacht een redelijke basiskennis van het verloop van de Nederlandse Opstand te hebben. Wie die kennis wil opfrissen kan daarvoor bijvoorbeeld de volgende boeken gebruiken:
*G. Darby (ed.) , The Origins and Development of the Dutch Revolt. (2001) of *S. Groenveld et al., De kogel door de kerk. De Opstand in de Nederlanden, 1559-1609 (1979 or later editions) of *Anton van der Lem, De Opstand in de Nederlanden (1555-1609) (1995), beschikbaar via http://dutchrevolt.leidenuniv.nl/.
De volgende literatuur moet worden bestudeerd voor de instaptoets.
*J. Fentress and C. Wickham, Social Memory (Oxford, 1992). pp. 87-143 *Simon Schama, The Embarassment of Riches. An interpretation of Dutch culture in the Golden Age (1987), hfdst. 2. ‘Patriotic Scripture’, pp. 51-125 Desgewenst mag ook de Nederlandse vertaling (Overvloed en onbehagen) worden gelezen.
Overige literatuur zal tijdens het college worden opgegeven.
Toetsing
Instaptoets, referaat, werkstuk van max. 7500 woorden.
Informatie
Via de docent: j.pollmann@let.leidenuniv.nl.
Blackboard/webpagina
Nader aan te kondigen.
Aanmeldingen Cursussen, Werkgroepen en Tentamens
Aanmelden via U-TWIST, zie aanmeldingsprocedure.