Europa heeft langs verschillende wegen zijn interne eenheid gecreërd, en zij heeft die verschillende systemen ook naar de andere werelddelen uitgevoerd. Religieuze, politieke en economische eenheden zijn gevormd door processen die relatief autonoom ten opzichte van elkaar verliepen. Kerken, dynastieke staten en handelscompagnieën zijn tijdens de middeleeuwen in Europa ontstaan en zijn vervolgens overgeplant naar overzeese gebieden. Historici hebben de neiging om zich te specialiseren in deze deelgebieden afzonderlijk. Als gevolg daarvan blijven de samenhangen wel eens onderbelicht. Het doel van dit werkcollege bestaat erin om na te gaan hoe vormen van economische integratie tijdens de late middeleeuwen plaatsvonden, en hoe die zich verhielden tot de politieke eenwording in de vorm van monarchale staten en keizerrijken. In hun expansie ontmoetten de dragers van beide systemen elkaar, de groothandelaars en bankiers enerzijds, en de vorsten met hun ambtenaren anderzijds. Naarmate hun bereik groeide, werden ze ook meer van elkaar afhankelijk. Maar ze zaten elkaar ook vaak in de weg. Welke politieke structuur paste het meest efficiënt bij het expanderende handelskapitalisme? En welke economische structuur bood de gunstigste voorwaarden voor de groei van staatsmacht? Grote vragen die in een reeks gevalstudies bestudeerd zullen worden aan de hand van enkele theoretische uitgangspunten.
Rooster
Semester II, zie rooster.
Onderwijsvorm
Werkcollege. NB verplichte aanwezigheid zie studiereglement Instituut voor Geschiedenis, art 2).
Leerdoelen
In dit werkcollege zal systematisch gezocht worden naar verbanden tussen de groei van economische systemen (het handelskapitalisme) en die van de staatsmacht. Gevalstudies zullen op Europese schaal vergeleken worden en getoetst worden aan theorieën op het gebied van de staatsvorming.
Van iedere deelnemer wordt actieve participatie verwacht in de vorm van het bestuderen van een casus, het presenteren daarvan in de vorm van een referaat en tijdens de discussies het meedenken over samenhangen en vergelijkingen. Een werkstuk sluit het college af.
Literatuur
Ch. Tilly & W.P. Blockmans, eds., Cities & the Rise of States in Europe A.D. 1000 to 1800. Boulder: Westview Press 1994 (verplicht).
J.D. Tracy, ed., The Rise of Merchant Empires: Long-distance Trade in the Early Modern World, 1350-1750. Cambridge: Cambridge University press 1990 (selectie).
Informatie
Bij de docent: w.p.blockmans@hum.leidenuniv.nl
Aanmeldingen Cursussen, Werkgroepen en Tentamens
Aanmelden via U-TWIST, zie aanmeldingsprocedure.