Studiegids

nl en

Tutorial: Visuele retorica en het weerbericht

Vak
2008-2009

Tutorials (inclusief stage en masterscriptie – totaal 30 punten; niveau 600)
Het tweede semester staat in het teken van verdieping en onderzoek. Tutors begeleiden kleine aantallen (1 tot 5) individueel of in subgroepjes ter voorbereiding op hun scripties. In totaal worden er in maanden januari en februari tutorials aangeboden op het gebied van de specialisaties van de kerndocenten. Deze tutorials bieden een verdieping in de theorie en actuele stand van wetenschap op het gebied van Nieuwsselectie en mediahypes, Ontwikkelingen in ict en internetjournalistiek, Stijl van journalistieke producten, Cijfers in de media. De studenten maken zich vraagstellingen en onderzoeksmethodieken eigen. Nemen een literatuurlijst door en kiezen onder begeleiding van de tutors een onderzoeksonderwerp en een stageplaats. Een aanzienlijk deel van de stagetijd staat in het teken van het onderzoek. In de periode maart tot mei doen de studenten een onderzoeksstage (15 ects) bij een redactie of communicatiebureau. Tussen mei en juli schrijven zij een afstudeerscriptie van in totaal 20 punten (inclusief voorbereidingstijd tutorial), een wetenschappelijke verhandeling met theoretische diepgang en actuele casussen en voorbeelden uit de stagepraktijk. Een stageverslag vormt een bijlage van deze scriptie.
Het theoretisch raamwerk dat beschrijft hoe visuele boodschappen communiceren, wordt ‘visuele retorica’ genoemd. In dit onderzoeksgebied wordt de retorische zeggingskracht van beeld, en van de relatie tussen tekst en beeld onderzocht. Onder­werp van onderzoek zijn bijvoorbeeld schilderijen, sculpturen, grafieken, webpagina’s, advertenties, films en documentaires, televisieprogramma’s, architectuur, kranten, foto’s, (info)graphics en kaarten. De drijvende kracht voor onderzoek op dit gebied is dat twee van de belangrijkste informatiebronnen in de Westerse wereld (televisie en internet) veel grafischer en meer visueel zijn dan tekstueel. Andere nieuwe media met een sterk visuele inslag zijn in opkomst.
Bij het gebruik van infographics op tv en internet (maar ook in de krant) is het spanningsveld tussen tekst en beeld duidelijk aanwezig. Bij dit onderwerp staat – net als bij ‘Cijfers in de media’ – de vraag centraal welke persua­sieve boodschappen voor welk publiek onder welke condities en op welke gronden overtuigender zijn dan andere.

Vragen die aan de orde kunnen komen:

Welke retorische middelen (ethos, pathos, logos) worden gebruikt bij de (visuele) berichtgeving m.b.v. grafieken en infographics in de diverse media?

Is visuele journalistiek (bijv. via infographics of grafieken) meer of minder betrouwbaar dan berichtgeving via het gesproken of geschreven woord? Worden er andere criteria voor betrouwbaarheid aangelegd, hoe en waarom?

Zijn er veranderingen in de loop van de tijd waar te nemen in de visuele berichtgeving? Zijn daarbij veranderingen waar te nemen in de relatie tussen tekst en beeld?

Be?loeden de ‘nieuwe’ media daarin de ‘traditionele’ media?

Zijn er lokale verschillen aan te wijzen (‘trendsetters’, ‘trendvolgers’ en ‘traditionelen’), of vinden veranderingen in de visuele berichtgeving wereldwijd plaats?

Aan welke wetten heeft de maker van visuele communicatie zich te houden?

Rooster

In overleg.

Onderwijsvorm

Tutorial.

Literatuur

Literatuur
Literatuur o.m.:

*Rudolf Arnheim, Visual Thinking. University of California Press, Burkeley/Los Angeles/Londen, 1969 *Mark Monnomier, How to Lie with Maps. The University of Chicago Press, Chicago, 1996 *Edward Tufte, Envisioning Information. Graphics Press, Cheshire, Connecticut, 1990 *Edward Tufte, The Visual Display of Quantitative Information. Graphics Press, Cheshire, Connecticut, 2nd edition, 2001 *Marguerite Helmers (Ed.), Visual Rhetoric. Parlor Press, University of Wisconsin-Oskosh, 2003 *Charles Hill & Marguerite Helmers (Ed.), Defining Visual Rhetorics. Lawrence Erlbaum Ass. Publishers, Mahwah, 2004. *Carolyn Handa (Ed.), Visual Rhetoric in a Digital World. Bedford,St. Martin’s, New York, 2004 *Günter Kress & Theo van Leeuwen,

Informatie

broek@eduFWN.LeidenUniv.nl of bij het secretariaat PraktijkStudies@let.leidenuniv.nl of 071-5272933.

Blackboard/webpagina

Ja.

Ingangseisen

Zie: http://www.mastersinleiden.nl/programmes/ma_nederlandse_taal_en_cultuur.jsp#tab_requirements