Taal is niet alleen een middel om informatie over te dragen, je kunt er ook dingen mee doen. Met taal kun je handelingen verrichten, zoals een belofte doen, een advies geven en een vergadering openen; het is zelfs moeilijk voorstelbaar hoe we zonder taal dit soort handelingen zouden kunnen verrichten. In dit college worden verschillende aspecten van handelen met taal bestudeerd. Als eerste komt de theorie over taal en handelen aan de orde. Daarbij analyseren we ‘taalhandelingen’, besteden we aandacht aan indirect taalgebruik en kijken we naar de psychologische verwerking van dergelijk taalgebruik. Vervolgens bestuderen we toepassingen van de theorie in tekst- en gespreksanalyse. Taalgebruikers handelen niet in het luchtledige, maar stemmen hun bijdragen af op degene(n) met wie ze communiceren. Aan die afstemming liggen bepaalde principes en conventies ten grondslag, die van belang zijn bij de interpretatie van talig handelen. Ten slotte bekijken we welke consequenties het handelingskarakter van taal heeft voor het taalsysteem: de woordenschat en de grammatica. Wat is precies de relatie tussen taalhandelingen en de talige vorm van uitingen? En hoe leren kinderen taal-in-gebruik?
Rooster
2e semester, blok 1 en 2, di. 12-13 uur hoorcollege, do. 10-11, 11-12, 12-13 uur 3 parallelle werkgroepen
Onderwijsvorm
hoor-/werkcollege
A la Carte- en Contractonderwijs
Belangstellenden die deze cursus in het kader van Contractonderwijs willen volgen (met tentamen), vinden hier meer informatie over kosten, inschrijving, voorwaarden etc.
Dit college is niet beschikbaar voor A la carte onderwijs.
Leerdoelen
Kennis van en inzicht in theorieën over de productie en verwerking van taalgebruik en conversaties.
Kennis van de gevolgen die taalgebruik heeft voor het taalsysteem en andersom.
Literatuur
Wordt op Blackboard bekendgemaakt.
Toetsing
Tussentijdse opdrachten en schriftelijk tentamen.
Informatie
Bij de docent: r.j.u.boogaart@hum.leidenuniv.nl.
Blackboard/webpagina
ja
Overzicht
- Taalhandelingstheorie en psycholinguistiek
- Gespreksanalyse en beleefdheidstheorie
- Taalgebruik en taalsysteem, inclusief taalverwerving