Doel van het vak
In het vak Recht realiseren krijgt de student een ‘helicopter view’ op het recht. Het vak bouwt voort op de metatheoretische vakken en op de deeldisciplines van het recht uit de bacheloropleiding. Het vak beoogt studenten inzicht te geven in de grondslagen, samenhang en verschillen tussen de uiteenlopende deeldisciplines.
Het vak Recht realiseren bestaat uit twee luiken: Rechtsvinding en Rechtshandhaving. Elke student dient een van beide luiken te volgen en is geheel vrij in de keuze voor een luik, ongeacht zijn of haar specialisatie in het masterprogramma. De gekozen specialisatie in de masteropleiding kan daarbij wel een factor zijn. Rechtsvinding is meer civielrechtelijk geori?eerd, Rechtshandhaving meer publiekrechtelijk. Rechtsvinding kiest de rechtelijke rechtsvinding primair als invalshoek. Rechtshandhaving de rechtsvorming door de wetgever en de vraag hoe rechtsnormen in de samenleving worden ge?ectueerd.
Korte omschrijving van het vak: Rechtsvinding
‘Het recht is er, doch het moet worden gevonden’ (Paul Scholten). Als het recht al wordt gevonden, dan zeker niet kant en klaar. Het moet worden gevormd. In democratische rechtsstaten wordt het recht gevormd in interactieprocessen tussen wetgever, bestuur en rechters. Ook partijen, bijgestaan door hun advocaten, leveren, zeker wat het civiele recht betreft, een onmisbare bijdrage aan de rechtsvorming. Lindenbaum (1919), de DES-dochters (1992) en de ouders van Kelly (2005) hebben een hoofdrol gespeeld in de ontwikkeling van het moderne aansprakelijkheidsrecht. Constituties bepalen welke bevoegdheden wetgevers, bestuursorganen (waaronder het openbaar ministerie) en rechters hebben om recht te vormen.
In het rechtsvindingsluik van het integratievak wordt bezien op welke wijze de wetgever, bestuur, rechter en partijen recht vormen en mogen vormen. Daarbij zal centrale aandacht gegeven worden aan de rechtsvinding door de rechter in de praktijk, rechtsvinding in concrete rechtszaken, die regelmatig met rechtsvorming gepaard gaat. Zeker in het civiele recht, maar ook in het publiekrecht, leunt de wetgever bijzonder op de rechter om het recht tussen partijen te vinden, dit vaak op basis van vage normen die dienen als baken bij de afweging, of op basis van de algemene rechtsvormende taak van de rechter. Om een beter inzicht te krijgen in de relatie tussen wetgever en rechter en de wijze waarop de rechter in de Nederlandse verhoudingen mede het recht vormt en het vindt, wordt in dit luik de rechtsvinding door de burgerlijke rechter behandeld, maar ook die van de strafrechter, bestuursrechter en de communautaire en internationale rechter, dit aan de hand van verschillende deelthema’s.
Het vak is verbonden met de onderzoeksprogramma’s Vraagstukken van vermogensrecht en Securing the rule of law in a world of multilevel jurisdiction: coherence, institutional principles and fundamental rights.
Eindkwalificaties (eindtermen van het vak)
Na afronding van het vak hebben studenten de volgende kwalificaties verworven:
Juridische kennis: met name inzicht in de grondbeginselen van het recht en in de onderlinge samenhang van de deelgebieden (bestuursrecht, strafrecht, Europees recht en burgerlijk recht)
Vaardigheden: met name verschillende interpretatiemethoden van elkaar kunnen onderscheiden en gebruiken (bijv. de teleologische methode) en typen redeneringen kunnen onderscheiden en gebruiken (bijv. een redenering gebaseerd op analogie).
Coördinator
Naam: mr. J.A. van der Weide
Werkadres: Steenschuur 25
Bereikbaarheid: Via het secretariaat Burgerlijk recht
Telefoon: 071 – 527 7400
E-mail: j.a.van.der.weide@law.leidenuniv.nl
Departement/afdeling
Departement: n.v.t. (integratievak)
Afdeling: idem
Kamernummer secretariaat: C 202
Openingstijden: 9.00 – 17.00
Telefoon secretariaat: 071 – 527 7401
E-mail: BurgerlijkRecht@law.leidenuniv.nl
Onderwijsvormen
Hoorcolleges
Aantal à 2 uur: 10
Namen docenten: prof. mr. J.H. Nieuwenhuis
Vereiste voorbereiding door studenten: bestuderen van de per week aangegeven stof
Werkgroepen
Geen
Andere onderwijsvorm
In week 7 leveren studenten een essayopdracht in over de thematiek van week 1 en week 10. Deze opdracht wordt tijdens het college van week 10 plenair behandeld.
Studiemateriaal
Verplicht studiemateriaal
J.H. Nieuwenhuis, Confrontatie&compromis 2007, 3e druk, Deventer: Kluwer.2007
De opgenomen literatuur in het werkboek
Aanbevolen studiemateriaal
Geen
Toetsing
Toetsvorm(en)
Schriftelijk tentamen in essayvorm.
Examenstof
Tot de examenstof behoort de verplichte literatuur, de literatuur in het werkboek en hetgeen behandeld is tijdens hoorcollege, werkgroep en tijdens eventuele andere onderwijsvormen.
Ingangseis
Bachelordiploma, verder geen specifieke instapeisen.
Rooster
Via de facultaire website: www.law.leidenuniv.nl
Inschrijving
Inschrijving voor de hoorcolleges vindt plaats via U-twist.
Digitale leeromgeving
Bij dit vak wordt gebruik gemaakt van Blackboard.
Bijzonderheden
Het eerste en laatste college is een gezamenlijk college voor de studenten rechtsvinding en rechtshandhaving. In week 1 en 10 staat voor beide groepen een thema centraal, dat aan begin en eind van de collegecyclus, vanuit verschillende perspectieven wordt belicht. Komend jaar is dat het thema ‘vrijheid van meningsuiting’
Let op: in het studiejaar 2008-2009 worden beide varianten van het vak Recht realiseren voor het laatst aangeboden in hun huidige vorm (d.w.z. als vak van 10 ec). In 2009/2010 zal er een (beperkte) curriculumwijziging ingaan voor alle specialisaties van de masteropleiding Rechtsgeleerdheid, waarbij de studielast van Rechtsvinding en van Rechtshandhaving zal worden teruggebracht. Wie vóór september 2009 met de masteropleiding is begonnen, maar Rechtsvinding of Rechtshandhaving dan nog niet heeft behaald, zal te maken krijgen met een overgangsregeling. Verdere informatie over de wijziging van de onderwijsprogramma’s zal volgen in het voorjaar van 2009.