Studiegids

nl en

Tutorial: Misdaadverhalen

Vak
2009-2010

Beschrijving

Het tweede semester staat in het teken van verdieping en onderzoek. Tutors begeleiden kleine aantallen (1 tot 5) individueel of in subgroepjes ter voorbereiding op hun scripties. Vanaf november worden er tutorials aangeboden op het gebied van de specialisaties van de kerndocenten. Deze tutorials bieden een verdieping in de theorie en actuele stand van wetenschap op uiteenlopende gebieden. Elke student kiest één tutorial. De studenten maken zich vraagstellingen en onderzoeksmethodieken eigen, nemen een literatuurlijst door en kiezen onder begeleiding van de tutors een onderzoeksonderwerp en een stageplaats. Een aanzienlijk deel van de stagetijd staat in het teken van het onderzoek. In de periode april tot juni doen de studenten een onderzoeksstage (15 ects) bij een redactie of communicatiebureau. Tussen juni en augustus schrijven zij een afstudeerscriptie van in totaal 20 punten (inclusief voorbereidingstijd tutorial), een wetenschappelijke verhandeling met theoretische diepgang en actuele casussen en voorbeelden uit de stagepraktijk. Een stageverslag vormt een bijlage van deze scriptie.

Nieuwsmedia vragen onze aandacht voor nieuwe of ogenschijnlijk nieuwe vormen van misdaad, zoals loverboys, verkrachtingsdrugs, vrouwenhandel, gezinsdrama’s, eerwraak en groepsverkrachtingen. De ‘ontdekking’ van deze misdaadtrends is te beschrijven als het resultaat van de activiteiten van claimsmakers: politie en justitie, belangengroepen, politici en wetenschappelijke experts proberen nieuwe misdaden op de kaart te zetten. De nieuwsmedia zijn hierbij zowel strijdtoneel als strijder: ze bieden een podium aan verschillende claimsmakers, passen hun claims aan aan nieuwsformats, en doen soms een poging om zelf een nieuwe vorm van misdaad op de agenda te zetten.

Een van de vragen in dit tutorial is onder welke omstandigheden bepaalde claimsmakers de grootste kans maken om hun definitie van een nieuwe vorm van misdaad geaccepteerd te krijgen. Methode: studenten kiezen een bepaalde vorm van misdaad, voeren een inhoudsanalyse uit van nieuwsitems (print, internet en/of televisie) en interviewen nieuwsbronnen en nieuwsmakers.

Een andere vraag in het onderzoek naar misdaadverhalen richt zich minder op claims en claimsmakers en meer op verhaalmotieven. Nieuws is (ook) een verhaal en de verhalen in het nieuws hebben motieven, personages, stereotypen en een moraal die ook voorkomen in andere verhalen, bijvoorbeeld in fictie en in de informele verhalen die we elkaar vertellen. Wanneer de waarheid van zo’n verhaal ter discussie staat, wordt het gekarakteriseerd als een broodje aap of – met een term uit het volksverhalenonderzoek – een moderne sage. Veel van die verhalen gaan over misdaad.

Het gaat er in dit onderzoek nadrukkelijk niet om de waarheid of onwaarheid van het verhaal te achterhalen, maar te bestuderen hoe er over die waarheid wordt gediscussieerd en welke normen voor waarheidsclaims worden gahanteerd door journalisten en door deelnemers aan online discussiefora. Studenten werkten de afgelopen jaren mee aan onderzoek naar de Smileybende en naar verhalen over verkrachtingsdrugs (‘GHB in je drankje’).

Literatuur

  • Best, J. & Hutchinson., M.M. (1996). The gang initiation rite as a motif in contemporary crime discourse. Justice Quarterly 13, 383 – 404.

  • Best, J. (1999). Random violence. How We Talk About New Crimes and New Victims. Berkeley: University of California Press.

  • Best, J. (2007). Social problems. New York: W.W. Norton.

  • Bovenkerk, F., San, M. van, Boekhout van Solinge, T., Boonen, M. & Korf, D. (2006). Loverboys of modern pooierschap. Amsterdam: Augustus.

  • Burger, P. (2007). De sage van de Smileybende. Vertelfolklore, nieuws en morele paniek rond groepsverkrachtingen. cULTUUR. Tijdschrift voor etnologie 2, nr. 4, 40-55.

  • Burger, P., en W. Koetsenruijter (2008). Nieuws over loverboys komt uit een klein kaartenbakje. Inhoudsanalyse van berichtgeving (1995-2005). In: idem, (red.): Misdaad in het nieuws. Cijfers en verhalen. Leiden: SNL, 37-59.

  • Ferrell, J., Hayward, K. & Young, J. (2008). Cultural Criminology. An invitation. Londen etc.: Sage.

  • Neuendorf, K.A. (2002). The Content Analysis Guidebook. Thousand Oaks, London, New Delhi: Sage.

  • Reiner, Robert. ‘Media Made Criminality.‘ In The Oxford Handbook of Criminology. 3rd edition. Edited by Reiner, Robert; Maguire, M.; Morgan, R. Oxford University Press, 2002, pp. 376-416. Beschikbaar: http://www.sociology.org.uk/as4mm4b.pdf

  • Siegel, D., Van Gemert, F. & Bovenkerk, F. (2009). Culturele criminologie. Den Haag: Boom Juridische uitgevers.

Rooster

Het rooster wordt gepubliceerd op de site van Journalistiek en Nieuwe Media

Informatie

Bij Peter Burger.