“Wie het verleden beheerst, beheerst de toekomst,” schreef George Orwell in 1984. Daarbij dacht hij natuurlijk aan de geschiedvervalsing en personencultus waarmee totalitaire regimes het verleden naar hun hand probeerden te zetten. Maar geschiedenis is niet alleen in dictaturen een bron van politieke legitimatie en collectieve identiteit. Overal vindt men symbolische straatnamen, rituele dodenherdenkingen, standbeelden van nationale helden, officiële feestdagen en jubilea. Ook in democratieën wordt het verleden gebruikt als wapen in de politieke strijd – denk bijvoorbeeld aan discussies over nationale historische musea, onderzoeks- en waarheidscommissies of herstelbetalingen aan slachtoffergroepen.
In deze collegereeks staat het politieke gebruik van het verleden in de 19e en 20ste eeuw centraal. Aan de hand van twaalf voorbeelden worden vragen behandeld als: Welke functies vervult de geschiedenis in verschillende nationale gemeenschappen? Onder welke omstandigheden worden dominante versies van het verleden controversieel? Welke instrumenten gebruiken machthebbers bij het manipuleren van het verleden? Op welke grenzen stuiten zij daarbij? Vertonen de twaalf uiteenlopende voorbeelden van politiek gebruik van het verleden overeenkomsten of gemeenschappelijke ontwikkelingen?
Onderwijsvorm
Hoorcollege
Leerdoelen
“Clio en de macht” gaat niet zozeer over de ontwikkelingen binnen de geschiedwetenschap, maar om inzicht in het inzetten van geschiedbeelden, historische verhalen en taboes voor politieke doeleinden.
Literatuur
Margaret Macmillan, The uses and abuses of history (Profile Books; Londen 2009) ISBN 9781846682049, 194 blz. € 15,45. Dit boek dient voor aanvang van het college te zijn gelezen.
Diverse teksten (artikelen, boekfragmenten en bronnen) die voor elk afzonderlijk college worden voorgeschreven. Deze teksten zijn te vinden en te downloaden op de blackboardsite van de collegereeks. De teksten worden voor aanvang van het bijbehorende college bestudeerd.
Toetsing
Dit college wordt afgesloten met een schriftelijk tentamen dat is samengesteld uit essayvragen over het voorgeschreven boek van Macmillan, de collegestof en de bij elk college behorende teksten.
Het is mogelijk de studielast voor dit college uit te breiden tot 10 ECTS. De daarvoor vereiste extra inspanning bestaat uit een mondeling literatuurtentamen over een van de behandelde deelonderwerpen naar keuze, af te leggen bij de betreffende docent. Neem voor de literatuur en voor de afspraak van een tentamendatum zelf contact op met de docent.
Rooster
Semester II, zie rooster.
Informatie
Bij de docenten: drs. J.H.C. Kern en dr. P.G.C. Dassen.
Blackboard/webpagina
Bij dit college hoort een Blackboardsite. Daarop vindt u het collegeprogramma met de links naar de voorgeschreven teksten en de door de docenten gebruikte PowerPoint presentaties.