Studiegids

nl en

Voorbij de dreiging: oude en nieuwe immigranten vergeleken

Vak
2009-2010

LET OP: dit college werd in voorgaande jaren op Campus Den Haag gegeven, maar dit jaar vindt de collegereeks plaats in Leiden, zaal Lipsius/028 gegeven (zie hieronder, bij “rooster”)

Het integratiedebat in Nederland en andere West-Europese landen staat hoog op de maatschappelijke agenda. De spanningen die de massale immigratie de afgelopen decennia heeft opgeroepen, zijn echter verre van nieuw. Door de eeuwen heen zijn tal van groepen nieuwkomers op weerstanden gestuit en ook het relatief hoge aandeel van immigranten in de meeste Europese landen kent vele precedenten. Daarom is de vraag gerechtvaardigd of de hedendaagse angst voor de dreiging wel zo reëel is. Om daar antwoord op te kunnen geven, is een vergelijking nodig met de situatie in eerdere perioden. Zowel waar het gaat om de kenmerken van de migranten als om die van de samenlevingen waarin zij zich vestigden. Zo laat een historische vergelijking van het verloop van integratieprocessen en van maatschappelijke discussies over cultuurverschillen zien dat het minimaal 60 jaar duurt, dus drie generaties, voordat migranten en hun nakomelingen min of meer geïntegreerd zijn. In de meeste gevallen zijn culturele verschillen uiteindelijk overbrugd.
Vooral de geschiedenis van de katholieke Ieren en joden in Engeland, Polen in Duitsland, en de Italianen in Frankrijk en Zwitserland in de negentiende eeuw is leerzaam. Niet alleen vanwege het langzame tempo van de integratie, maar ook vanwege de sterke vijandbeelden. De wijze waarop protestanten over katholieke of joodse immigranten spraken, vertoonde treffende parallellen met de hedendaagse beeldvorming over moslims. Naast overeenkomsten zijn er echter ook verschillen. Dan moeten we denken aan de gevolgen van het naoorlogse dekolonisatieproces, de arrangementen van de verzorgingsstaat en het restrictieve vreemdelingenbeleid van nationale overheden.
In deze collegereeks draait het om de vergelijking van oude en nieuwe migranten in Nederland en andere West-Europese landen. Een aantal vooraanstaande specialisten zal op systematische wijze de parallellen en verschillen tussen heden en verleden blootleggen. De reeks is daarom niet alleen interessant voor studenten, maar ook voor ambtenaren, beleidsmakers en andere professionals die zich met deze thema’s bezighouden.

Diverse docenten zullen een overzicht geven over migratie- en integratieprocessen in West-Europa in de afgelopen vier eeuwen. Daarbij komen zowel politieke, sociale, economische als culturele aspecten aan bod:

3 februari 2010:
Prof. dr. Leo Lucassen (UL)
Inleiding: Migranten in West-Europa en de VS

10 februari 2010:
Dr. F. Naerebout (UL)
Democratie en multiculturalisme in de Oudheid en het heden

17 februari 2010:
Prof. dr. Wim Willems (UL)
Tjalie Robinson: een Indische multiculturalist avant la lettre

24 februari 2010:
Prof. dr. Gert Oostindie (UL)
Postkoloniale migranten in Europa

3 maart 2010:
Dr. Erika Kuijpers (UL)
Migranten aan de onderkant: Amsterdam in de Gouden Eeuw

10 maart 2010:
Dr. Marlou Schrover (UL)
Gender en migratie

17 maart 2010:
Prof. Dr. Han Entzinger
De tweede generatie: een Europese vergelijking

31 maart 2010:
Dr. Corrie van Eijl (UL)
Vreemdelingen aan de grens: anderhalve eeuw beleid

7 april 2010:
Dr. Chris Quispel (UL)
Segregatie en gettovorming in de V.S. en Europa vergeleken

14 april 2010:
Drs. Mila Ernst (IISG) en Dr. Annemarie Cottaar (UvA/IISG)
Verbeelding en digitalisering van de Nederlandse migratiegeschiedenis

21 april 2010:
Prof. dr. Maurits Berger (UL)
Op weg naar een Europese Islam

28 april mei 2010:
Prof. dr. Leo Lucassen (UL)
Afsluiting en discussie

Onderwijsvorm

Hoorcollege

A la carte- en Contractonderwijs

Informatie voor belangstellenden die deze cursus in het kader van A la carte onderwijs willen volgen (zonder tentamen), oa. over kosten, inschrijving en voorwaarden.

Informatie voor belangstellenden die deze cursus in het kader van Contractonderwijs willen volgen (met tentamen), oa. over kosten, inschrijving en voorwaarden.

Deadlines voor inschrijving:
Eerste semester: 24 augustus 2009
Tweede semester: 18 januari 2010

Leerdoelen

Na afronding van de cursus beschikt de student over een goed overzicht over de belangrijkste (interdisciplinaire) theoretische en conceptuele benaderingen van migratie- en integratieprocessen. Daarnaast is de student in staat gestructureerde vergelijkingen te maken diverse landen en tussen verschillende historische perioden.

Studielast

  • totale studielast voor de cursus : 140 uur (uit te breiden naar 280)

  • Colleges: 26 uur

  • Literatuur: 90 uur

Literatuur

Voor het 5-punts tentamen:

  • Leo Lucassen, The Immigrant Threat. The Integration of Old and New Migrants in Western Europe (Urbana and Chicago 2005), paperback.

  • Leslie Page Moch, Moving Europeans. Migration in Western Europe since 1650 (Bloomington 2003), paperback.

Voor het 10-punts tentamen:

  • Foner, Nancy, From Ellis Island to JFK. New York’s two great waves of immigration (New Haven, Yale University Press 2000),

  • Lucassen, Leo David Feldman en Jochen Oltmer (red.), Paths of Integration. Migrants in Western Europe (1880-2004) (Amsterdam, Amsterdam University Press 2006).

  • Roy, O. (2004). Globalised Islam. The search for a new Ummah. London, Hurst & Company.

Toetsing

Schriftelijk tentamen met essayvragen.

Rooster

Semester II, zie rooster

Informatie

Bij de docent: Prof. dr. Leo Lucassen

Blackboard/webpagina

Ja, gebruikt om de powerpoint presentaties van de docenten op te plaatsen.

Aanmelden

Zie aanmeldingsprocedures.