In de Unie van Utrecht (1579) garandeerden de opstandige Nederlandse provincies gewetensvrijheid voor alle inwoners. In hun gewesten zou niemand mogen worden vervolgd vanwege zijn geloof. Maar daar was niet iedereen het mee eens. In de nieuwe Nederlandse Republiek werd de gereformeerde religie de publieke kerk en kregen andere denominaties niet dezelfde rechten. In de oorlog tegen Spanje vormden trouwe katholieken een potentiële bron van verraad. Wederzijdse argwaan en rancune werkten nog lang door in de verhoudingen tussen gereformeerden en katholieken. Joden werden niet vervolgd in de Republiek, maar waren wel tweederangs burgers. Hoe tolerant was Nederland in de zeventiende eeuw? In dit college kijken we zowel naar de toenmalige ideeën over tolerantie en geloofsvrijheid als naar de praktijk van een samenleving met een rijke verzameling aan religieuze stromingen en minderheidskerken.
Onderwijsvorm
Werkcollege. (NB verplichte aanwezigheid zie studiereglement Instituut voor Geschiedenis, art 2)
Leerdoelen
Inzicht verkrijgen in de ontwikkeling van het denken over religieuze tolerantie en het leren onderscheiden en analyseren van de argumenten die daarin een rol spelen
Begrijpen hoe de zeventiende-eeuwse samenleving was gestructureerd op het gebied van sociale groepen, religieuze instellingen en burgerrechten. M.a.w. wat geloofsvrijheid in de praktijk betekende.
Basisvaardigheden voor het doen van zelfstandig onderzoek: het zoeken en selecteren van relevante literatuur, het verwerken van wetenschappelijke teksten, het formuleren van onderzoeksvragen, het schrijven van een historiografische inleiding en een probleemgericht werk stuk.
Mondelinge presentatie met visuele ondersteuning.
Studielast
Totale studielast 280 uur:
Bijwonen college 28 uur
Voorbereiding colleges (bestuderen literatuur en opdrachten) 8 uur per week = 112 uur
Voorbereiden referaat 28 uur
Literatuuronderzoek 56 uur / historiografische inleiding
Schrijven van de rest van het werkstuk 56 uur
Literatuur
Ter bestudering voor het eerste college:
Benjamin J. Kaplan, “ ‘Dutch’ religious tolerance: celebration and revision” , in: R. Po-Chia Hsia en Henk van Nierop, Calvinism and religious toleration in the Dutch Golden Age (Cambridge 2002) 8-26.
Wiebe Bergsma, “Kerk staat en volk”, in: Karel Davids en Jan Lucassen (red.), Een wonder weerspiegeld. De Nederlandse Republiek in Europees perspectief, (Amsterdam 2005)
Prak, Maarten, “The politics of intolerance: citizenship and religion in the Dutch Republic (seventeenth to eighteenth centuries)”, in: R. Po-Chia Hsia en Henk van Nierop, Calvinism and religious toleration in the Dutch Golden Age (Cambridge 2002) 159-175
Kopieën van de opgegeven literatuur zullen worden klaargelegd in de studiezaal geschiedenis van de UB. Literatuur en opdrachten voor de rest van de colleges zullen worden opgegeven bij de eerste bijeenkomst.
Toetsing
Referaat (20%)
Historiografische inleiding (20%)
Werkstuk (60%)
Rooster
Semester I, zie rooster.
Informatie
Bij de docent: Dr. Erika Kuijpers
Aanmelden
Aanmelden via U-TWIST, zie aanmeldingsprocedures.