Studiegids

nl en

Inleiding in de pedagogische en onderwijswetenschappen 2

Vak
2010-2011

Toegangseisen

N.v.t.

Beschrijving

De pedagogische wetenschappen omvatten een breed scala aan differentiaties en werkvelden die in dit onderdeel aan de orde komen. Theorieën en hun relatie met onderzoek en praktijk op de verschillende terreinen zullen aan bod komen, waaronder de volgende thema’s:

  • Onderwijskunde: leren en opleiden van jongeren. Hoe leren we van ervaringen en hoe bouwen we kennis op? Wat gebeurt er in de hersenen tijdens leren?

  • Gezinspedagogiek: gezinsopvoeding, tehuisopvoeding en intergenerationele overdracht van opvoeding;

  • Orthopedagogiek: gedrags- en opvoedingsproblemen en ontwikkelingsstoornissen;

  • Leerproblemen: leerproblemen en leerstoornissen.

Het vak is verdeeld in twee delen.
Deel A
Onderwijskunde
In Onderwijskunde krijg je inzicht in hoe individuen leren, wat de mentale processen zijn die daarbij een rol spelen en hoe die processen (kunnen) worden beïnvloed. Door te begrijpen hoe leerlingen leren, kan de onderwijspraktijk zich beter richten op en aanpassen aan de unieke kenmerken van leerlingen. Hierbij komt ook de neurologische basis van leren ter sprake.

Gezinspedagogiek
De gezinspedagogiek richt zich op de wetenschappelijke bestudering van het opvoedingsgericht handelen in het gezin en gezinsondersteunende of aanvullende instellingen. De rol van de gezinspedagoog is niet om te diagnosticeren of het behandelen van leer- of gedragsproblemen maar om voorlichting en opvoedingsondersteuning te geven aan gezinnen en opvoeders. Binnen de afdeling Gezinspedagogiek ligt de nadruk op het empirisch onderzoek waarbij ouders en kind bestudeerd worden vanuit zowel een intercultureel als een gedragsperspectief.

Deel B
Orthopedagogiek
De orthopedagogiek richt zich op kinderen en gezinnen waar de opvoeding niet vanzelfsprekend is en waar sprake is van een problematische opvoedingssituatie. Onder andere kinderen met ontwikkelingsstoornissen, problematische gezinssituaties, opvoeding buitenshuis, school- en leerproblemen behoren tot het object van de orthopedagogiek. De studie richt zich op het verwerven van wetenschappelijke kennis en competenties om een grondige analyse van de problematische opvoedingssituatie te maken om vanuit deze analyse te kunnen adviseren en eventueel behandelen.

Leerproblemen
De afstudeerrichting Leerproblemen richt zich op kinderen die problemen ervaren bij het leren van basisvakken als taal, lezen, rekenen en schrijven. De aanleg van het kind, maar ook het gezin en de school spelen een rol bij de ontwikkeling van deze leerproblemen. Inzichten in het ontstaan van leerproblemen bieden handreikingen voor het opzetten van effectieve (vroege) interventies.

Leerdoelen

De doelstelling van dit onderdeel is drieledig. Allereerst dienen studenten tijdens dit onderdeel basiscompetenties met betrekking tot de maatschappelijke aandachtsgebieden van de pedagogische wetenschappen te verwerven (de werkvelden onderwijskunde, gezinspedagogiek, orthopedagogiek en leerproblemen). Dit zijn competenties waarover elke student en afgestudeerde dient te beschikken, ongeacht de keuze van differentiatie en die helpen deze keuze beter te onderbouwen.

Het tweede doel omvat het verwerven van wetenschappelijk gefundeerde kennis en leren deze kennis strategisch te gebruiken in samenwerking met anderen. In het latere beroepsleven als afgestudeerde (pedagoog) zal men dat ook moeten kunnen.

Een derde doel is het aanleren van bepaalde onderzoeksvaardigheden zoals het analytisch en kritisch kunnen nadenken (over pedagogische vraagstukken) en het wetenschappelijke schrijven. Door het maken van opdrachten en het schrijven van een paper worden rapportagevaardigheden geoefend. Je leert een probleemstelling scherp te formuleren, een argumentatie op te bouwen, leert te verwijzen naar relevante theoretische kennis en een samenhangend geheel te construeren. Als afgestudeerd pedagoog zal men in de latere beroepspraktijk zich schriftelijk op een zakelijke en wetenschappelijk gefundeerde manier moeten kunnen uitdrukken.

De volgende eindtermen van de Bacheloropleiding Pedagogische wetenschappen zijn van toepassing op dit onderdeel: Eindtermen: 1.1 t/m 1.5, 2.1, 2.2, 2.4 t/m 2.11, 3.1 t/m 3.4.

Rooster

Rooster Leiden
Rooster Academische Pabo Den Haag

Onderwijsvorm

Hoorcolleges en werkcolleges.

Deze inleiding kent twee onderdelen, die elk afzonderlijk beoordeeld worden:

  • Deel A: een inleiding in de werkvelden onderwijskunde en gezinspedagogiek. Hoorcolleges, werkgroepbijeenkomsten, werkgroepopdrachten. Deel A omvat 4 ects.

  • Deel B: een inleiding in de werkvelden leerproblemen en orthopedagogiek (inclusief leerstoornissen). Hoorcolleges, werkgroepbijeenkomsten en werkgroepopdrachten. Deel B omvat 4 ects.

Gedurende IPOW2 zullen er verschillende schrijfopdrachten gemaakt worden.
In een verplichte Introductiebijeenkomst lichten de docenten de onderwijsvormen, thematiek en opbouw van dit studieonderdeel toe. Verdere informatie wordt via Blackboard bekend gemaakt.

Toetsing

  • Schrijfopdrachten

  • Twee multiple choice tentamens (deel A en deel B).

IPOW2 bestaat uit 2 delen (A en B) die elk met een apart cijfer worden afgesloten.

Het eindcijfer voor deel A is het gemiddelde van het tentamencijfer en het gemiddelde cijfer van de schrijfopdrachten (beide tellen voor 50% mee), waarbij het tentamen minimaal een 5,5 moet zijn en het eindcijfer ook minimaal een 5,5 is.

Het eindcijfer voor deel B wordt opgebouwd uit drie cijfers, namelijk de individuele cijfers voor de schrijfopdrachten voor Orthopedagogiek en Leerproblemen en het tentamencijfer voor deel B. Mits het tentamen met een voldoende is afgesloten (5,5 of hoger), is het eindcijfer het gemiddelde van deze drie cijfers.

Blackboard

Er wordt in de cursus gebruik gemaakt van Blackboard.

Literatuur

  • Saab N. en P. van den Broek (red). 2011. Introduction to Educational Studies. Pearson Education. ISBN nummer: 9781780168074.

  • Ruijsenaars, A.J.J.M., Van den Bergh, P.M. & Schoorl, P.M. (2008). Orthopedagogiek: Ontwikkelingen, theorieën en modellen: een inleiding. Garant.

  • Van Heteren, M., Smits, P. & Van Veen, M. (2006). Orthopedagogiek: Antwoorden op vraagstellingen (zesde druk). Amsterdam: Uitgeverij SWP.

  • IJzendoorn, M.H. van, & Frankrijker, H. de (red.) (2005; tweede, herziene druk). Pedagogiek in beeld. Inleiding in de pedagogische studie van opvoeding, onderwijs en hulpverlening. Houten: Bohn, Stafleu, Van Loghum. N.B.: Alleen de tweede, herziene druk uit 2005 wordt gebruikt!

Aanmelden

Bij dit onderdeel melden studenten zich afzonderlijk aan voor deel A en deel B.
Voor ALLE hoorcolleges, werkgroepen, tentamen en herkansing van het vak is aparte inschrijving via uSis verplicht.

  • Inschrijven voor de hoorcolleges van het vak kan vanaf twee maanden tot uiterlijk één week voordat het eerste college plaatsvindt;

  • Inschrijven voor de werkgroepen van het vak kan vanaf twee maanden tot uiterlijk één week voordat de eerste werkgroepbijeenkomst plaatsvindt;

  • Inschrijven voor het tentamen kan vanaf twee maanden tot uiterlijk één week voordat het tentamen plaatsvindt;

  • Inschrijven voor de herkansing kan vanaf twee maanden tot uiterlijk één week voordat de herkansing plaatsvindt.

Let op: zonder inschrijving in uSis kan men niet deelnemen aan het onderwijs, tentamen of de herkansing.

Contact

Coördinator: dr. N. Saab
Kamer: 4A.37

Dr. W. Tieman
Kamer: 4B38

Dr. Y.M. Dijkxhoorn
Kamer: 4B53

Dr. M.J.A.J. Verhallen
Kamer: 4A12