Toegangseisen
Bachelordiploma in een van de geesteswetenschappelijke opleidingen.
Beschrijving
Rond het midden van de vijftiende eeuw wordt in Duitsland de boekdrukkunst uitgevonden. De nieuwe manier van produceren maakt het mogelijk teksten op grote schaal te verspreiden. Nederlandse drukkers betonen zich al spoedig actief. Ze ontplooien hun activiteiten eerst in de noordelijke Nederlanden, maar in de laatste decennia van de vijftiende eeuw verleggen ze hun activiteiten naar het zuiden, waar de stad Antwerpen sterk in opkomst is als handelsmetropool. De overgang van handschrift naar druk is overigens eerder een evolutie dan een revolutie. Handschriften verdwijnen niet na de middeleeuwen en voorafgaand aan de uitvinding van de boekdrukkunst wordt in de Nederlanden reeds volop geëxperimenteerd met blokboeken en protoypografie.
In deze Mastergroep besteden we aandacht aan uiteenlopende aspecten van het veranderingsproces in de boekproductie in de vijftiende eeuw. We staan stil bij de vraag hoe de overgang van handschrift naar druk zich in de praktijk voltrok. Drukkers speelden hierbij een centrale rol. Wie waren zij? Wat voor fonds bouwden ze op? Welke bronnen kozen ze? Maakten ze gebruik van afbeeldingen? Hoe ging het eraan toe in de drukkerij? Werkten drukkers samen? Hoe brachten ze hun boeken aan de man? Wie waren de kopers van gedrukte boeken? In de loop van het college verschuift de aandacht langzaam richting Gheraert Leeu, pionier van de vroege boekdrukkunst in de Nederlanden, over wiens persoon en werk studenten een scriptie schrijven.
Leerdoelen
Studenten verdiepen zich in de Nederlandse tekstcultuur van de late middeleeuwen. Daarbij richt de aandacht zich met name op de wijzigingen die de tekstcultuur ondergaat ten gevolge van de uitvinding van de boekdrukkunst. Vroege drukkers spelen hierbij een cruciale rol.
Studenten doen ervaring op met de bestudering van primaire bronnen en krijgen inzicht in de analyse van veranderingsprocessen.
Het college is onder meer toegankelijk voor MA-studenten Nederlands, Dutch Studies, Duits, Engels, Frans, Geschiedenis en Kunstgeschiedenis.
Deelnemers presenteren hun bevindingen zowel mondeling als schriftelijk.
Rooster
Zie het Rooster
Onderwijsvorm
Werkcollege
Toetsing
Mondeling referaat (15%), actieve deelname aan de colleges (10%) en werkstuk (75%). Als het eindcijfer onvoldoende is moet het werkstuk herkanst worden.
Blackboard
Ja, zie Blackboard.
Literatuur
Herman Pleij, Joris Reynaert e.a., Geschreven en gedrukt. Boekproductie van handschrift naar druk in de overgang van Middeleeuwen naar moderne tijd. Gent 2004.
> Aan te schaffen bij Academia Press te Gent (€ 20,-).Wim van Anrooij en Joris Reynaert (red.), Literatuur in handschrift en druk in de late Middeleeuwen en Vroegmoderne Tijd, themanummer Spiegel der Letteren 49 (2007), nr. 2.
> Electronisch toegankelijk via de Digitale Bibliotheek van de Universiteitsbibliotheek.Overige literatuur wordt opgegeven tijdens het college.
- Aanmelden
Via Usis.
Aanmelden A la carte en contractonderwijs
Aanmelden voor A la Carte
Aanmelden voor Contractonderwijs
Contact
Wim van Anrooij, Nederlandse Taal en Cultuur, P.N. van Eyckhof 1 (gebouw 1167), kamer 101A
tel. 071-5272121
W van Anrooij
Opmerkingen
De tijdens het college opgedane kennis vormt een geschikt uitgangspunt voor het schrijven van een Masterscriptie. Als meer dan één student daartoe besluit, is er de mogelijkheid om in onderling overleg een gemeenschappelijk onderzoeksproject te formuleren, bijvoorbeeld rond een vroege druk van Gheraert Leeu, waaraan diverse studenten in hun Masterscriptie een afzonderlijke bijdrage leveren.