Studiegids

nl en

Ideeëngeschiedenis van het strafrecht

Vak
2011-2012

Toegangseisen

Bachelor Rechtsgeleerdheid (zie ook OER).

Beschrijving

Strafrecht wordt zowel in zijn theoretische basis als in zijn toepassing gekenmerkt door een inherente spanning tussen belangen van de gemeenschap als geheel en belangen van de individuele burger. De positie van de overheid en de legitimatie van het publiekrechtelijk karakter van ons strafrecht en onze strafrechtscultuur brengt met zich mee dat dit spanningsveld in de loop van de tijd niet minder is geworden, maar wel voortdurend van kleur verandert. In de loop van de geschiedenis is deze problematiek vooral aan de orde gesteld en bestudeerd vanuit het perspectief van de straf- en strafrechtstheorie. Deze benadering heeft onder meer bijgedragen aan een tamelijk rijk geschakeerd veld van straf(rechts)theorieën, waarin de rechtsstaatgedachte, de democratische beginselen en grondslagen van strafrecht en strafvordering, alsmede fundamenten voor al dan niet gedetermineerde persoonlijke en sociale verantwoordelijkheden centraal staan. In de huidige strafrechtspleging is noch de bedoelde spanning, noch de noodzaak van bestudering van en discussie over die spanning verdwenen. In de huidige tijd komt dit spanningsveld met name naar voren in reacties en kritiek op de ‘criminele politiek’, de wijze waarop de overheid, met het wettelijk kader van het formele en materiële strafrecht als basisinstrument keuzes maakt om beleid te realiseren en eventueel in wetgeving neer te leggen. Discussies over de legitimiteit van die keuzes vinden hun fundament in dezelfde waarden en normen die (destijds) vorm kregen in de straf(rechts)theorieën.

Leerdoelen

Doel van het vak:
Het doel van deze cursus is om met behulp van de ideeëngeschiedenis van het strafrecht de student een instrumentarium mee te geven voor een kritische beschouwing van de criminele politiek van vandaag en in de toekomst en de studenten vertrouwd te maken met een hedendaagse ‘vertaling’ van de in de ideeëngeschiedenis ontwikkelde opvattingen, posities, waarden en normen. Die vertaling zal zichtbaar worden gemaakt door actuele (internationale) crimineel-politieke ontwikkelingen (onder andere op het terrein van wetgeving, beleid en jurisprudentie) te plaatsen in het licht van de relevante strafrechtelijke ideeëngeschiedenis.
Besloten in deze doelstelling ligt de verwerving van voldoende historische en rechtstheoretische kennis van het strafrecht om het juridisch discours binnen het vakgebied in zijn historische en huidige maatschappelijke context te kunnen plaatsen.

Eindkwalificaties (eindtermen van het vak)
De verkregen basiskennis moet de student voldoende diepgang bieden voor het zich verplaatsen in de rol van de te onderscheiden actoren in het hedendaagse strafrecht en voldoende analytische vaardigheid om zorgvuldig beargumenteerde keuzes te maken ten aanzien van actuele strafrechtelijke en crimineel-politieke vraagstukken. De te verwerven kennis vormt een noodzakelijke voorwaarde voor een wetenschappelijke bestudering van, respectievelijk attitude ten aanzien van het strafrecht. Er wordt in het onderwijs zo veel mogelijk gewerkt met de socratische methode.
Na afronding van het vak hebben studenten de volgende kwalificaties verworven:

  • kennis van strafrechtelijke ‘traditie’

  • academische attitude

  • vaardigheid om academische attitude te benutten t.a.v. concrete en actuele strafrechtelijke vraagstukken.

Rooster

Kies voor master

Onderwijsvorm

Gecombineerde hoor-/werkcolleges

  • Aantal à 4 uur: 5

  • Naam docent: mr. J.M. ten Voorde

  • Vereiste voorbereiding door studenten: Bestudering van de per week voorgeschreven literatuur. Zie syllabus. Studenten verzorgen presentaties in groepsverband. De inhoud wordt weergegeven op Blackboard.

Andere onderwijsvorm(en)
Zelfstudie

Toetsing

Toetsvorm(en)
Schriftelijk tentamen; open vragen/essayvragen.

Inleverprocedures
Geen.

Examenstof
Tot de examenstof behoort de verplichte literatuur, het werkboek en hetgeen behandeld is tijdens hoorcollege, werkgroep en tijdens eventuele andere onderwijsvormen.

Blackboard

Bij dit vak wordt gebruik gemaakt van Blackboard.

Literatuur

Verplicht studiemateriaal
Literatuur:
De ‘Stamliteratuur’ van de Masterspecialisatie Strafrecht, te weten:

  • G.J.M. Corstens, Het Nederlands Strafprocesrecht, Deventer: Kluwer, laatste druk;

  • J. de Hullu, Materieel Strafrecht, Deventer: Kluwer, laatste druk;
    Werkboek:
    Handleiding op Blackboard

Reader:
Ja

Aanbevolen studiemateriaal
Geen.

Aanmelden

De aanmelding verloopt via uSis

Contact

  • Vakcoördinator: mr. J.M. ten Voorde

  • Werkadres: Steenschuur 25, kamer C 1.21

  • Bereikbaarheid: Tijdens spreekuur; zie Blackboard

  • Telefoon: 071 – 527 8928

  • E-mail: j.m.ten.voorde@law.leidenuniv.nl

Instituut/afdeling

  • Instituut: Strafrecht & Criminologie

  • Afdeling: Strafrecht en Strafprocesrecht

  • Kamernummer secretariaat: C 1.01

  • Openingstijden: Maandag/dinsdag/donderdag/vrijdag: van 9.00 tot 17.00 uur

  • Telefoon secretariaat: 071 – 527 7518

  • E-mail: strafrechtalgemeen

Opmerkingen

Het vak gaat uit van zelfstudie, reflectie en het ontwikkelen van het op een academisch verantwoorde wijze kunnen innemen van positie.

Contractonderwijs

Belangstellenden die deze cursus in het kader van contractonderwijs willen volgen (met tentamen), kunnen meer informatie vinden over kosten, inschrijving, voorwaarden, etc. op de website van Juridisch PAO