Studiegids

nl en

De transcendentie denken. Religie, liefde en waarheid bij Kierkegaard, Ferry en Levinas

Vak
2012-2013

Toegangseisen

Geen

Beschrijving

Doel van deze cursus is een inleiding te geven op het denken van transcendentie aan de hand van christelijke, joodse en humanistische ontwerpen. Transcendentie is in de geschiedenis van de filosofie een belangrijke notie die nauw samenhangt met de religieuze ervaring. In deze cursus staat de vraag centraal hoe de transcendentie-ervaring zich tot het redelijke denken verhoudt. Kan transcendentie gedacht worden? Of, indien niet, welke betekenis heeft dan de ervaring van transcendentie als dat wat niet (helemaal) doordacht kan worden voor de filosofie? Deze vraag staat niet alleen centraal in de filosofie van denkers die religieus van origine zijn (zoals Levinas en Kierkegaard), maar ze houdt ook humanistische filosofen bezig. Dat blijkt uit de recent verschenen gesprekken over de toekomst van religie tussen de Franse filosofen Luc Ferry en Marcel Gauchet.

In deze cursus worden de verschillende benaderingen van de vraag naar transcendentie gethematiseerd onder het gezichtspunt van de verhouding tot de ander, de verhouding tot God/het goddelijke en de toekomst van religie. Door het lezen en bespreken van teksten van Kierkegaard en Augustinus onderzoeken wij hoe de religieuze dimensie (God, het heilige) in de filosofie ter sprake kan worden gebracht. We zoeken het verband tussen diverse articulaties van transcendentie (het heilige, de liefde, de waarheid) en kijken hoe dat filosofisch geduid kan worden. Deze vragen vormen het uitgangspunt voor een brede kennismaking met de visies van christelijke, joodse en humanistische denkers op transcendentie en religie

Leerdoelen

Doelstellingen en eindtermen worden bij aanvang van de cursus op Blackboard geplaatst.

Rooster

Zie Collegeroosters Wijsbegeerte 2012-2013, BA Wijsbegeerte, BA Plus-traject of Standaardtraject, tweede jaar.

Onderwijsvorm

  • Gecombineerd hoor-/werkcollege

Toetsing

  • Midterm: paper over een deelvraagstelling van 2500 woorden (40%)

  • Eindtoets: paper over een vraagstelling van max. 4000 woorden (60%)

Blackboard

In de cursus wordt gebruik gemaakt van Blackboard voor het beschikbaar stellen van studiemateriaal, het beschikbaar stellen van college-bijdragen van andere studenten en (facultatief) als discussieforum.

Literatuur

Verplichte literatuur (verkrijgbaar in de boekhandel)

  • Luc Ferry & Marcel Gauchet, Religie na de religie. Gesprekken over de toekomst van het religieuze Kampen 2005. [vert. van Le religieux après la religion, Parijs 2004]

  • Sören Kierkegaard, Vrees en beven. Dialectische lyriek door Johannes de silentio, Budel 2006.

Overige literatuur (capita selecta)

  • Aurelius Augustinus, Belijdenissen Ingeleid, vertaald en van aantekeningen voorzien door Wim Sleddens O.S.A. Budel 2009.

  • Emmanuel Levinas, Het menselijk gelaat Essays van Emmanuel Levinas, Gekozen en ingeleid door Ad Peperzak (Baarn 1987, 7e dr.).

  • Franz Rosenzweig, Die Schrift. Aufsätze, Übertragungen und Briefe, Königstein 1984.

  • Hilary Putnam, Jewish Philosophy as a Guide to Life, Bloomington 2008.

  • Alvin Plantinga & Nicholas Wolterstorff (eds.) Faith and Rationality: Reason and Belief in God, Notre Dame/London 1983.

Aanmelden

Aanmelden voor cursus en tentamen via uSis is verplicht.

Zie Inschrijven voor cursussen en tentamens

Aanmelden Studeren à la carte en Contractonderwijs

Aanmelden voor Contractonderwijs via: e.klumper@phil.leidenuniv.nl
Aanmelden voor Toehoorderschap via: e.klumper@phil.leidenuniv.nl

Na aanmelding ook inschrijven voor cursus en tentamen via uSis

Contact

Prof.dr. R.D.N. van Riessen

Opmerkingen

Dit gecombineerde hoor-/werkcollege is interessant voor studenten die zich willen verdiepen in de grondlijnen van het christelijke, joodse en humanistische denken. Het wordt gegeven op een inleidend niveau en is toegankelijk en bestemd voor studenten uit alle disciplines die een keuzevak wijsbegeerte willen doen.