Studiegids

nl en

Criminologie voor juristen

Vak
2012-2013

Toegangseisen

Bachelor rechtsgeleerdheid (zie ook OER).

Beschrijving

Criminaliteitsproblematiek is de afgelopen decennia in toenemende mate gepolitiseerd geraakt. Gebruik makend van emotionele, het publiek aansprekende, bewoordingen is naast het bestrijden van de daadwerkelijk gemeten criminaliteit het bestrijden van onveiligheidsgevoelens, ook een belangrijk politiek referentiepunt geworden. Iedereen heeft een mening over criminaliteit en over de wijze waarop dit het beste – onder meer door middel van het strafrecht – bestreden kan worden. Echter, wat doorgaans opvalt in de talrijke verhitte politieke en publieke debatten over criminaliteit en onveiligheid is het gebrek aan (juiste) juridische en empirische onderbouwing: waar de criminaliteitscijfers al jaren aantoonbaar stabiel zijn of zelfs dalen, doen publieke en politieke debatten anders vermoeden. Ook wijst toonaangevend (inter)nationaal sociaal-wetenschappelijk onderzoek uit dat harder en langer straffen geen positief effect heeft op de ontwikkeling van iemands criminele carrière, integendeel zelfs. Desondanks blijft er een aanhoudende roep vanuit publiek en politiek om dit wel te doen. In dergelijke discussies ontbreken zoals gezegd niet alleen dikwijls valide en juiste empirische gegevens, tevens wordt doorgaans (te) gemakkelijke over de juridische haken en ogen heen gestapt.

Ondanks het feit dat het strafrecht en de criminologie voor wat betreft de centraal staande onderwerpen van onderzoek (criminaliteit en onveiligheid) veel overeenkomsten hebben wordt er vooralsnog weinig écht gebruik gemaakt van elkaars expertise. Dit valt te betreuren aangezien juist met het oog op het bereiken van een breder publiek en de politiek de combinatie van juridisch-normatieve én empirische argumenten de meest krachtige is. Om er voor te zorgen dat de ontstane kloof tussen de strafrechtswetenschap, de samenleving en de politiek enigszins wordt gedicht, is het van belang dat men zich naast law in the books (nog) meer gaat richten op law in action. Juist bij dit laatste, het waarderen en kritisch analyseren van law in action kan de criminologie een belangrijke rol spelen.

In deze cursus zal niet alleen duidelijk gemaakt worden dat het strafrecht en de criminologie als disciplines sterk aan elkaar verwant zijn, tevens zal uitvoerig aandacht worden besteed aan die onderdelen van de criminologie die in het bijzonder een belangrijke aanvulling en meerwaarde kunnen vormen voor de academische en publieke ontplooiing van strafrechtsjuristen.
In de hoorcolleges wordt op interactieve wijze de verplichte studiestof behandeld, waarbij o.a. de volgende velden en onderwerpen aan de orde komen:

  • Strafrechtelijke en criminologische vragen: normatief en empirisch denken

  • Beeldvorming rond criminaliteit, (criminele) politiek en beleid

  • Aard en omvang van criminaliteit

  • Verklaringen voor criminaliteit

  • Strafrechtelijke reacties op criminaliteit

Tijdens de werkgroepen worden criminologische theorieën en inzichten toegepast op actuele ontwikkelingen en thema’s binnen de (strafrechtelijke) criminaliteitsbestrijding. Hierin wordt niet alleen de nadruk gelegd op het verkrijgen van een dieper inzicht in die aspecten van de criminologie die in het bijzonder van belang zijn voor de strafrechtjurist maar tevens op het aanleren van vaardigheden om met behulp van gecombineerd juridische en sociaalwetenschappelijke inzichten op gestructureerd en gedegen wijze gefundeerde – mondelinge en schriftelijke – uitspraken te doen over uiteenlopende vraagstukken en actuele thema’s op het terrein van (de strafrechtelijke) criminaliteit(sbestrijding).

Leerdoelen

Doel van het vak:
Het doel van deze cursus is om studenten vertrouwd te maken met de verschillende velden en thema’s waar de Criminologie zich mee bezig houdt en om vervolgens met behulp van deze kennis de student een instrumentarium mee te geven voor een andere dan een louter juridische beschouwing van de criminele politiek en studenten inzicht te geven in de betekenis hiervan voor de bestudering van het strafrecht en de strafrechtspleging. Besloten in deze doelstelling ligt de verwerving van voldoende kennis van criminologische theorieën om de praktische uitwerking van het strafrecht te kunnen bestuderen.

Eindkwalificaties (eindtermen van het vak)
Na afronding van het vak hebben studenten de volgende kwalificaties verworven:

  • Student heeft inzicht in de empirie van criminaliteit en criminaliteitsbeheersing;

  • Begrip van de meerwaarde van de criminologie voor de (organen van de) strafrechtspleging en de strafrechtspraktijk;* Kennis van de belangrijkste begrippen en theorieën uit de criminologie

  • Academische attitude, erin bestaande ook met behulp van andere dan juridische wetenschappelijke inzichten gefundeerde (mondelinge dan wel schriftelijke)uitspraken te doen over diverse thema’s en onderwerpen vallend binnen het spectrum van de (strafrechtelijke) criminaliteit(sbestrijding).

  • De student is zich bewust van de rol die criminologen kunnen spelen in zowel het publieke als het politieke debat en weet zowel mondeling als schriftelijk op een toegankelijke en wetenschappelijke wijze invulling te geven aan deze rol.

Rooster

Kies voor propedeuse of bachelor en master.

Onderwijsvorm

Hoorcolleges
Een vijftal verplichte interactieve hoorcolleges van 2 uur, waarbij bepaalde aspecten van de literatuur nader zullen worden uitgelegd en toegelicht. Gezien de aard van het vak zal – vanzelfsprekend – zoveel mogelijk worden aangesloten bij de actualiteit.

Werkgroepen
Vijf werkgroepen à twee uur
Tijdens de verplichte werkcolleges zal de publieke rol van de strafrechtsjurist en de criminoloog als belangrijke sleutel(f)actor in het publieke en politieke debat over veiligheid en criminaliteit een rode draad vormen. De studenten zullen tijdens de werkcolleges, o.m. gebruik makend van social media etc., in groepsverband oefenen met het schrijven van populair wetenschappelijke stukken.
NB: Bij het missen van een hoor- of werkcollege zal een extra opdracht gemaakt moeten worden.

Toetsing

Toetsvorm(en)
1. De student schrijft iedere week in groepsverband posts & comments op het course weblog. Het publiek waar men voor schrijft zal per week verschillen: ofwel het schrijven voor een algemeen publiek, ofwel voor politici, een internationaal wetenschappelijk publiek of een publiek van beleidsmakers. Deze posts zullen in de werkgroepen worden besproken en nader worden becommentarieerd door middel van peer feedback. De studenten krijgen een cijfer voor zowel de posts als voor hun participatie tijdens de werkgroepen (30% van het eindcijfer)
2. Voorafgaand aan de hoorcolleges moeten de studenten wekelijks een tweetal berichten uit de media (zowel beeld als geschreven) – aansluitend bij het onderwerp en de stof van de desbetreffende week- verzamelen en becommentariëren. Deze berichten en het commentaar moeten worden vastgelegd in een individueel portfolio. Het portfolio moet na afloop van het vak worden ingeleverd en telt mee in de eindbeoordeling (10% van het eindcijfer)3. De cursus wordt afgesloten met een individueel schriftelijk tentamen (60% van het eindcijfer)
NB: Alle drie de onderdelen afzonderlijk moeten met een voldoende worden afgerond!

Inleverprocedures
Het take-home tentamen en de posts die voor de werkgroepen gemaakt moeten worden, moeten ‘digitaal’ worden ingeleverd, door middel van plaatsing op het weblog van het vak en tevens via Safe-Assign.

Examenstof
Alle voorgeschreven literatuur (boek & alle aanvullende teksten op blackboard) inclusief de stof (inclusief beeld en audio-materiaal) zoals aan de orde gekomen tijdens hoor- en werkcolleges.

Blackboard

Bij dit vak wordt gebruik gemaakt van Blackboard.

Literatuur

Verplicht studiemateriaal
De ‘Stamliteratuur’ van de Masterspecialisatie Strafrecht, te weten:

  • G.J.M. Corstens/M.J. Borgers, Het Nederlands Strafprocesrecht, Deventer: Kluwer, laatste druk;

  • J. de Hullu, Materieel Strafrecht, Deventer: Kluwer, laatste druk;

De vaksspecifieke literatuur

  • J. van Dijk, M. Junger & I. Sagel Grande, Actuele Criminologie, zevende druk [laatste druk] , Den Haag: SDU Uitgevers 2011

  • Diverse aanvullende Engelse teksten die zullen worden aangeboden via Blackboard Aanbevolen studiemateriaal
    Geen.

Aanmelden

De aanmelding verloopt via uSis

Contact

  • Vakcoördinator: mw. mr. dr. M.A.H. van der Woude

  • Werkadres: Steenschuur 25, kamer C1.16

  • Bereikbaarheid: Telefonisch en per e-mail en tijdens een nog nader bekend te maken inloopspreekuur

  • Telefoon: 071 – 527 7552

  • E-mail: m.a.h.vanderwoude@law.leidenuniv.nl

Instituut/afdeling

  • Instituut: Strafrecht en Criminologie

  • Afdeling: strafrecht en strafprocesrecht

  • Kamernummer secretariaat: C 1.01

  • Openingstijden: Ma/di/do/vrij van 9.00 – 17.00 uur

  • Telefoon secretariaat: 071 – 527 7518

  • E-mail: strafrechtalgemeen@law.leidenuniv.nl

Opmerkingen

Geen.

Contractonderwijs

Belangstellenden die deze cursus in het kader van contractonderwijs willen volgen (met tentamen), kunnen meer informatie vinden over kosten, inschrijving, voorwaarden, etc. op de website van Juridisch PAO