Studiegids

nl en

Forensische psychiatrie

Vak
2012-2013

Toegangseisen

Studenten die dit vak willen volgen, dienen te zijn toegelaten tot master Forensische Criminologie (Forensic Criminology)(zie ook OER).

Beschrijving

De forensische psychiatrie en psychologie bevinden zich op het snijvlak van het strafrecht en de psychiatrie/psychologie. Dagelijks dienen rechters in Nederland zich te buigen over de vraag of een verdachte het strafbare feit waarvoor hij terechtstaat kan worden toegerekend. Wanneer de verdachte lijdt aan een psychische stoornis, zal vastgesteld moeten worden of de verdachte tijdens het plegen van het feit zodanig onder invloed van die stoornis stond dat hij (redelijkerwijs) niet anders kon handelen. Voor deze vraag zal de rechter gebruik maken van de deskundigheid van derden, zoals forensisch psychiaters en psychologen. Vervolgens zal de rechter bij het opleggen van een passende straf of maatregel rekening dienen te houden met de persoon van de dader en dus ook met een eventueel aanwezige stoornis. Ook hier zal het advies van forensisch psychiaters en psychologen een rol spelen. Dit werkterrein van de forensisch psychiaters en psychologen staat centraal in dit vak. In dit vak zal eerst ingegaan worden op de ‘normale’ psychologische ontwikkeling waarbij o.a. hechting en gewetensontwikkeling aan bod komen en uiteindelijk persoonlijkheid waaronder temperament. Vervolgens zal er in worden gegaan op (de ontwikkeling van) stoornissen die vaak voorkomen in de forensische praktijk en de diagnostiek en de behandeling ervan. Nadrukkelijk zal stilgestaan worden bij de jeugdforensische psychiatrie. Binnen dit vak wordt voortgebouwd op eerder opgedane kennis aangaande de ontwikkeling van crimineel gedrag, zoals in ontstaan en ontwikkeling van crimineel gedrag en theoretische criminologie.

De volgende thema’s zullen aan bod komen:

  1. (Normale) psychologische ontwikkeling & persoonlijkheidsleer
    1. Basis psychopathologie & ontwikkelingspsychopathologie
    2. Relatie psychiatrische stoornis en delict
    3. Forensisch psychiatrische en psychologische diagnostiek
    4. Jeugdforensische psychiatrie
    5. Behandeling in forensisch kader

Leerdoelen

Doel van het vak:
Doel van de cursus is 1) dat de student kan uitleggen hoe de (normale) psychologische ontwikkeling verloopt en op welke wijze een psychopathologische ontwikkeling een rol kan spelen binnen de rechtspraak en de justitiële bejegening en 2) dat de student kritisch kan reflecteren op de theoretische verklaringen voor stoornissen, alsook op de diagnostiek en de behandeling van stoornissen. Hiertoe zal in de colleges zoveel mogelijk gebruik worden gemaakt van concrete casuïstiek aan de hand van videomateriaal en een life interview.

Eindkwalificaties (eindtermen van het vak)
Na afronding van het vak hebben studenten de volgende kwalificaties verworven:
Zie doel van het vak.

Rooster

Kies voor bachelor en master.

Onderwijsvorm

Hoorcolleges

  • Aantal à 2 uur: 12

  • Namen docenten: Prof. Dr. T.A.H. Doreleijers en Dr. B.W.C. Zwirs

Werkgroepen

  • Aantal à 2 uur: 7

  • Namen docenten: Prof. Dr. T.A.H. Doreleijers en Dr. B.W.C. Zwirs
    Tijdens het werkgroeponderwijs werken de studenten naar een powerpointpresentatie (duo’s/groepjes) over een film/boek met een forensisch thema. De docent zal een lijst met mogelijke boeken/films aandragen.

Andere onderwijsvorm(en)
Aantal à 2 uur: 1 excursie naar een (jeugd) forensische instelling. Studenten verdiepen zich vantevoren in de werkwijze van de te bezoeken instelling en kunnen een theoretische onderbouwing geven voor de betreffende werkwijze.

Toetsing

Toetsvorm(en)

  • Wekelijkse tussentijdse schriftelijke toetsen (bepaalt 10% van het eindcijfer): hiervoor wordt de student geacht de voorgeschreven literatuur te bestuderen;

  • Eindtentamen (bepaalt 60% van het eindcijfer): hiervoor dient de student de collegestof te beheersen;

  • Beoordeling powerpointpresentatie (bepaalt 30% van het eindcijfer)
    Inleverprocedures

  • Wekelijkse schriftelijke toetsen worden tijdens de colleges afgenomen.

  • Tussenproducten voor de film/boekbespreking worden aan het begin van de werkgroepen ingeleverd. Deze tussentijdse opdrachten worden niet beoordeeld. Het eindproduct (de powerpointpresentatie) wordt beoordeeld.

Examenstof
Verplichte literatuur en de stof die behandeld wordt tijdens de colleges, werkgroepen en eventuele andere onderwijsvormen.

Blackboard

Bij dit vak wordt gebruik gemaakt van Blackboard.

Literatuur

Verplicht studiemateriaal

Literatuur: Raes, B.C.M., Bakker, F.A.M. (red) Psychiatrie in het Nederlandse Recht, laatste druk
Blansjaar, B.A., Stoornis en Delikt. Handboek psychiatrische en psychologische rapportage in strafzaken, laatste druk

Reader:

Aanbevolen studiemateriaal

Hengeveld, M.W., & Balkom, .J.L.M. van. (red.) (2009). Leerboek psychiatrie. Utrecht: De tijstroom.
Doreleijers, T.A.H., Boer, F., Huisman, J., Vermeiren, R., & Haan, E. de. (red.) (2006). Leerboek psychiatrie kinderen en adolescenten. Utrecht: De tijdstroom.
Doreleijers, Th., Ten Voorde, J., en Moerings, M. (2010) Strafrecht en Forensische Psychiatrie voor 16-23 jarigen, Meijers Reeks, Boom Uitgeverij

Aanmelden

Contact

  • Vakcoördinator: Prof. Dr. T.A.H. Doreleijers

  • Werkadres: Steenschuur 25

  • Bereikbaarheid: Op afspraak via het secretariaat

  • Telefoon: 071 – 527 7462

  • E-mail: criminologie@law.leidenuniv.nl

Instituut/afdeling

  • Instituut: Stafrecht & Criminologie

  • Afdeling: Criminologie

  • Kamernummer secretariaat: C1.02

  • Openingstijden: maandag t/m vrijdag, van 9.00 tot 12.30 uur

  • Telefoon secretariaat: 071 – 527 7462

  • E-mail: criminologie@law.leidenuniv.nl

Opmerkingen

Contractonderwijs

Belangstellenden die deze cursus in het kader van contractonderwijs willen volgen (met tentamen), kunnen meer informatie vinden over kosten, inschrijving, voorwaarden, etc. op de website van Juridisch PAO.