Toegangseisen
Verplicht differentiatievak voor Bachelorstudenten Pedagogische Wetenschappen met differentiatie Onderwijsstudies.
Keuzevak voor studenten Pedagogische Wetenschappen en andere Bachelorstudenten.
Beschrijving
Wat gebeurt er, cognitief en neurologisch, wanneer een individu zich nieuwe informatie of vaardigheden eigen probeert te maken en wanneer aanpassing aan veranderende omstandigheden nodig is; wat kan daarbij fout gaan? We bespreken de cognitieve processen die een rol spelen bij onderwijs- en leeractiviteiten binnen en buiten school. Tevens bespreken we welke hersenstructuren en -processen daarbij een rol spelen. Hierbij wordt een ‘life-long learning’ perspectief gehanteerd: leren vindt plaats door kinderen, adolescenten en volwassenen met en zonder leerproblemen. Dit betekent dat leren en functioneren zowel in traditioneel onderwijs als in niet-traditionele settings zoals op de werkplek, in de thuissituatie, in de sociale omgeving tijdens spontaan leren, enz. plaatsvindt. De cursus richt zich verder op de implicaties voor de manieren waarop leren georganiseerd en gestimuleerd kan worden, en op de vraag hoe leeromgevingen zo effectief mogelijk op individuele verschillen kunnen inspelen.
In deze cursus nemen we het fenomeen ‘leren’ onder de loep. De term ‘leren’ houdt in dat een individu informatie van buitenaf verwerkt, opneemt in zijn of haar mentale kennisrepresentaties, en die representaties vervolgens gebruikt om gedrag aan te sturen. Hoe simpel dat ook klinkt, hieraan ligt een complex aan cognitieve processen ten grondslag. Sommige van deze processen zijn automatisch, andere staan onder controle van het indvidu. In de cursus komen concepten zoals geheugen en werkgeheugen, informatie-verwerking en meta-cognitie ter sprake. Daarbij staan individuele verschillen centraal.
Tevens zal de relatie met neurocognitieve aspecten aan de orde komen. Op het gebied van de hersen- en de cognitiewetenschap is in de afgelopen jaren veel fundamentele kennis verworven die potentieel van groot belang is in de praktijk van het onderwijs. Kennis over het goed functioneren van de hersenen – en van mogelijke problemen in dat functioneren – zal in toenemende mate een rol gaan spelen in de inrichting van en beleidsvorming over het onderwijs, in traditionele zowel als niet-traditionele settings.
Diverse nationale en internationale rapporten benadrukken het belang van de relatie tussen cognitieve neuroscience en leren en onderwijs (e.g. Jolles et al, 2005, Leer het brein kennen; de Jong et al. 2008, Explorations in learning and the brain; Byrnes 2006, Some ways in which neuroscience can be relevant to education). Daarbij kunnen – zo stellen deze rapporten – pedagogen en andere onderwijsspecialisten van cruciaal belang zijn omdat zij immers beschikken over de kennis van onderwijs en leren.
Onderwerpen die in deze cursus ter sprake komen:
1. Basisprincipes van leren en kennisverwerving
2. Ontwikkelingsgerelateerde en andere individuele verschillen in leren
3. Cognitieve-neurologische aspecten van leren
4. Toepassingen van deze wetenschappelijke inzichten in onderwijs en leersituaties.
Leerdoelen
Eindtermen: 1.1, 1.4, 1.5, 2.1, 2.4, 2.5, 2.6, 2.9, 2.10, 2.11, 3.1, 3.2, 3.3, 3.4.
Rooster
Onderwijsvorm
Per college: 45 minuten hoorcollege en 45 minuten artikel (review)bespreking.
Gastsprekers, video, opdrachten, presentaties.
Toetsing
Schriftelijk tentamen.
Blackboard
Tijdens deze cursus wordt gebruik gemaakt van Blackboard.
Literatuur
- Ward, J. (2010). The Students Guide to Cognitive Neuroscience (2nd ed.). New York, NY: Psychology Press.
Aanvullende literatuur wordt op Blackboard bekend gemaakt minimaal twee weken voor aanvang van de cursus.
Aanmelden
Voor ALLE hoorcolleges, werkgroepen, tentamen en herkansing van het vak is aparte inschrijving via uSis verplicht.
Inschrijven voor de hoorcolleges van het vak kan vanaf twee maanden tot uiterlijk één week voordat het eerste college plaatsvindt;
Inschrijven voor de werkgroepen van het vak kan vanaf twee maanden tot uiterlijk één week voordat de eerste werkgroepbijeenkomst plaatsvindt;
Inschrijven voor het tentamen kan vanaf twee maanden tot uiterlijk één week voordat het tentamen plaatsvindt;
Inschrijven voor de herkansing kan vanaf twee maanden tot uiterlijk één week voordat de herkansing plaatsvindt.
Let op: zonder inschrijving in uSis kan men niet deelnemen aan het onderwijs, tentamen of de herkansing.
Contact
Neem bij vragen over de cursus contact op met Anne Helder MSc.