Toegangseisen
Propedeuse in een van de geesteswetenschappelijke opleidingen.
Beschrijving
Elke tijd kent zijn eigen helden. In de Middeleeuwen waren dat de Negen Besten uit de wereldgeschiedenis (drie heidenen, drie joden, drie christenen) of voorbeeldige ridders die het Heilige Land bezochten en vochten waar ze maar konden in Europa, tegen de heidenen maar zonodig ook tegen (mede-)christenen. Zowel in de literatuur als de beeldende kunst ontstonden (soms intermediale) lijsten/afbeeldingen van helden en anti-helden, mannen zowel als vrouwen. In de Vroegmoderne Nederlanden blijven grote figuren uit de Klassieke Oudheid en de Bijbel de aandacht trekken. Bepaalde middeleeuwse helden, zoals koning Artur, verdwijnen uit beeld. Maar er komt in de Nederlanden ook belangstelling voor een nieuw type helden: middeleeuwse historische personages, zoals graaf Floris V en Jacoba van Beieren. Juist in een tijd waarin Humanisten zich afzetten tegen de Middeleeuwen door expliciet terug te grijpen op de Klassieke Oudheid, lijken middeleeuwse helden uit de Nederlanden paradoxaal genoeg veel aandacht te krijgen. Dat gebeurt zowel in de literatuur als in de beeldende kunst. Hoe valt dit te verklaren? In dit college richten we ons zoveel mogelijk op primaire teksten in handschrift en druk alsmede op afbeeldingen, en op de samenhang tussen beide.
Leerdoelen
Kennis: Deelnemers maken kennis met het begrip ‘heldendom’ en de verschillende inkleuringen van dit begrip door de eeuwen heen. Zij doen dat aan de hand van secundaire literatuur, maar ook aan de hand van originele bronnen (handschriften, oude en latere drukken). Tijdens het college worden diverse case-studies uitgewerkt. De aandacht gaat daarbij vooral uit naar de beeldvorming rond mannelijke en vrouwelijke helden in de Nederlandse literatuur, geschiedenis en kunstgeschiedenis, en naar het verband met de historische context.
Inzicht: Studenten maken kennis met de theoretische concepten intertekstualiteit (tussen teksten onderling en tussen tekst en beeld), gender en mediëvalisme.
Vaardigheden: Deelnemers leren teksten te analyseren en vergelijkend met elkaar in verband te brengen. Ze presenteren hun bevindingen zowel mondeling als schriftelijk.
Rooster
Dinsdag, 11.00-13.00 uur (3e jaar).
Onderwijsvorm
Werkcollege
Zelfstandige literatuurstudie
Werkstuk
Studielast
Totale studielast: 140 uur
Uren die aan het volgen van de colleges worden besteed: 2 uur werkcollege per week x 13 = 26 uur.
Tijd voor het bestuderen van de verplichte literatuur, het maken van opdrachten, het voorbereiden van de mondelinge presentatie: 60 uur.
Tijd voor het schrijven van een werkstuk (inclusief inlezen / onderzoek): 54 uur
Toetsing
Opdrachten tijdens het college, deelname aan de discussie, algehele inzet (15%)
Mondelinge presentatie (15%)
Werkstuk (70%)
Als het eindcijfer onvoldoende is moet het eindwerkstuk herkanst worden.
Blackboard
Blackboard wordt gebruikt voor het ter beschikking stellen van een gedetailleerde collegebeschrijving, studiemateriaal, contact met studenten e.d.
Literatuur
Aan te schaffen:
W.P. Gerritsen en A.G. van Melle (red.), Van Aiol tot de Zwaanridder. Personages uit de middeleeuwse verhaalkunst en hun voortleven in literatuur, theater en beeldende kunst. Nijmegen, 1998 (of een latere druk). Dit boek is alleen nog tweedehands te verkrijgen, bijv. via www.boekwinkeltjes.nl.
Er bestaat van het boek ook een Engelse vertaling: W.P. Gerritsen en A.G. van Melle (ed.), A Dictionary Of Medieval Heroes. Translation by T.M. Guest. Woodbridge, 1998 (of een latere druk).Rick Honings en Olga van Marion (red.), Vrouw van het Vaderland. Jacoba van Beieren in literatuur en kunst. Haarlem, 2011 (Kastelenstichting Holland en Zeeland). Verkrijgbaar bij Olga van Marion (€ 15,=).
Verdere leesstof wordt eind augustus/begin september op blackboard gepubliceerd, tegelijk met een uitgebreide collegebeschrijving.
Aanmelden
Via uSis
Aanmelden Studeren à la carte en Contractonderwijs
Aanmelden voor Contractonderwijs via: http://www.hum.leidenuniv.nl/onderwijs/contractonderwijs/
Contact
Prof.Dr. Wim van Anrooij, Nederlands, P.N. van Eyckhof 1 (WSD-complex, gebouw 1167, kamer 101A) – w.van.anrooij@hum.leidenuniv.nl – 071-5272121.
Dr. Olga van Marion, Nederlands, P.N. van Eyckhof 1 (WSD-complex, gebouw 1167, kamer 202C) – O.van.Marion@hum.leidenuniv.nl – 071-5272128.