Studiegids

nl en

Nederlandse literatuur in internationaal verband

Vak
2014-2015

Toegangseisen

Geen.

Beschrijving

‘Wier neerlands bloed in de adren vloeit/ van vreemde smetten vrij’, schreef Tollens in 1815. Ramsey Nasr, Dichter des Vaderlands, herschreef woedend dat oude volkslied in 2010, als reactie op de overwinning van Geert Wilders in de verkiezingen:

Beschermt gij, leiders, onze grond waar vreemde adem gaat
gij die zo rein zijt, kerngezond en zuiver op de graat.
Wij smeken om een harde hand in aangewreven haat.
Behoud voor ‘t lieve vaderland de blanke natiestaat.

Wat is er gebeurd tussen Tollens en Nasr? We zijn ons ervan bewust geworden dat het zuiver Nederlandse niet bestaat, en nooit bestaan heeft. Dat geldt dus ook voor de literatuur. ‘Onze’ romans en verhalen worden beïnvloed door de wereldliteratuur en door de wereldpolitiek, maar worden ook gelezen en vertaald in de hele wereld. Dat betekent dat je die fundamenteel internationale aard van de Nederlandse literatuur kan op minstens drie niveaus kan onderzoeken.

Ten eerste spitsen we ons toe op een post-koloniale benadering. Is de nederlandstalige letterkunde wel zo ‘Nederlands’? Welke kritische rol spelen teksten van immigranten nu, of speelden romans uit de toenmalige kolonie, zoals die van Boeli van Leeuwen of Albert Helman, en hoe schreven zij over het toenmalige ‘moederland’? En hoe schrijven Zuid-Afrikaanse auteurs over hun land in een post-apartheidsperiode? Kunnen we dat begrijpen met post-koloniale theorie? Vragen over (nationale) identiteit en verschillende vormen van taalgebruik staan hier centraal.
Ten tweede benaderen we het vraagstuk vanuit de theorie over invloed en intertekstualiteit. Waarom gebruikt Harry Mulisch de Orpheus-mythe in zijn Twee vrouwen, en waarom heeft Kafka zo’n enorme invloed op de Nederlandse roman? Ten derde wordt er in de cursus aandacht besteed aan institutionele benaderingen. Zo bekijken we de wijze waarop nederlandstalig werk in het buitenland zijn weg vindt- waarom wordt Grunberg zo goed gelezen in Spanje? Wie zijn er verantwoordelijke agenten in deze culturele transfer? Welke middelen hebben we om dat te onderzoeken en hoe voer je receptie-onderzoek uit?

Leerdoelen

  • Kennis: Studenten doen kennis op over uiteenlopende internationale aspecten van de Nederlandse literatuur door de eeuwen heen.

  • Inzicht: De Nederlandse literatuurgeschiedenis is weliswaar nationaal georiënteerd, maar voor een juist begrip is kennis van de internationale literaire en culturele traditie onontbeerlijk.

  • Vaardigheden: Studenten oefenen het analyseren, commentariëren, verwerken en met elkaar in verband brengen van wetenschappelijke artikelen en het zelfstandig verwerken van een lijst met secundaire literatuur.

Rooster

Zie het rooster van de opleiding Nederlandse taal en cultuur.

Onderwijsvorm

1 uur hoorcollege, 1 uur werkcollege; zelfstandige literatuurstudie; bij het college hoort een excursie

Studielast

  • Totale studielast: 140 uur

  • Uren die aan het volgen van de colleges worden besteed: 26 uur (hoorcollege)

  • Tijd beschikbaar voor het bestuderen van de verplichte literatuur: 112 uur (60 uur tijdens de collegeweken, 52 uur na week 13)

  • Tentamen: 2 uur

Toetsing

  • Participatie in colleges en wekelijkse schriftelijke opdrachten waarvan vier becijferd (50%).

  • Schriftelijk tentamen met korte open vragen en enkele essayvragen (50%). Als het eindcijfer na de herkansing nog altijd onvoldoende is, moet het college in het daaropvolgende jaar opnieuw worden gevolgd.

Blackboard

In de cursus wordt gebruik gemaakt van Blackboard voor het ter beschikking stellen van een overzicht van week tot week (inclusief wat moet worden voorbereid) en studiemateriaal, en voor de communicatie tussen docenten en studenten en tussen studenten onderling.

Literatuur

  • Jan Rock, Femke Essink en Gaston Franssen (eds.), Literatuur in de wereld. Handboek Moderne Nederlandse Letterkunde. Nijmegen, Vantilt 2013. Deel 2 (hfst 5), deel 3 (hfst.3)

  • Yra van Dijk, Maarten De Pourcq en Carl de Strycker (eds): Draden in het donker. Intertekstualiteit in theorie en praktijk. Nijmegen, Vantilt. 2013. Deel 1 en deel 2 (hoofdstuk 1 en 3).

Het handboek Literatuur in de wereld kan je het beste aanschaffen, want dat zal ook in andere cursussen terugkeren. De rest van de literatuurlijst wordt voorafgaand aan het college op Blackboard geplaatst. Veel titels van de lijst zijn online beschikbaar. Voorzover het copyright dat toelaat, worden kopieën van de te bestuderen literatuur in een ordner in de opleidingsbibliotheek van de opleiding Nederlandse Taal en Cultuur geplaatst (WSD-complex, gebouw 1167, begane grond) en kunnen aldaar worden geraadpleegd. Voor een beperkt aantal titels zijn studenten aangewezen op de Universiteitsbibliotheek.

Aanmelden

Aanmelden als student via uSis

Aanmelden Studeren à la carte en Contractonderwijs

Aanmelden Contractonderwijs

Niet toegankelijk voor a la carte

Contact

Prof.dr. Y. van Dijk