Reizen over zee. De Gouden Eeuw van de Nederlandse passagiersvaart (1850-1940)

Toegangseisen

Beide BA-werkcolleges zijn met een voldoende afgerond, waarvan één in dezelfde afstudeerrichting als het BA-Seminar.

Beschrijving

In de loop van de negentiende eeuw maakte de stoomvaart het mogelijk om geregelde passagiers- en vrachtdiensten met verre havens te onderhouden. Tot aan het begin van de Tweede Wereldoorlog was het personenvervoer door rederijen als de Rotterdamsche Lloyd en Stoomvaart Maatschappij ‘Nederland’ integraal verbonden met het koloniale rijk en bestaande handelsstromen; de Holland-Amerika Lijn vervoerde migranten over de Atlantische Oceaan. Door de stijgende welvaart groeide de behoefte aan speciale vakantiereizen, die de naam cruises kregen.

De binnenlandse en buitenlandse stoomvaartlijnen droegen bij aan het globaliseringsproces en stimuleerden internationale regelgeving op het gebied van veiligheid en constructie van schepen, en (medische) zorg voor passagiers. Aan boord leefden verschillende groepen personen met, maar vooral naast elkaar: soldaten, koelies, pelgrims, emigranten, Indiëgangers en toeristen hadden hun eigen verblijven, regels en tradities. Nieuwe maritieme beroepen deden hun intrede.

Aan de hand van museale objecten (foto’s, posters, schilderijen, en scheepsmodellen) en egodocumenten (dagboeken, brieven) doen studenten onderzoek in het Maritiem Museum Rotterdam naar de ontwikkeling van de passagiers- en opkomende cruisevaart. Studenten verrichten aanvullend onderzoek in rederijarchieven in het Nationaal Archief en het Stadsarchief Rotterdam. De werkstukken over de deelonderwerpen vormen tezamen een virtuele expositie over verschillende aspecten van de Nederlandse passagiers- en cruisevaart. De studenten worden bij het onderzoek in Rotterdam begeleid door de conservatoren van het Maritiem Museum.

Leerdoelen

Algemene leerdoelen

• 1. een wetenschappelijk onderzoek met een beperkte omvang opzetten en uitvoeren, en daarbij:
     a. relatief grote hoeveelheden informatie organiseren en verwerken;
     b. vakliteratuur zoeken, selecteren en ordenen;
     c. een wetenschappelijk debat analyseren;
     d. het eigen onderzoek in het wetenschappelijk debat plaatsen.
• 2. een probleemgestuurd werkstuk schrijven en een referaat houden naar het format van syllabus Themacolleges, en daarbij:
     a. een realistische planning hanteren;
     b. een probleemstelling en deelvragen formuleren;
     c. een beargumenteerde conclusie formuleren;
     d. feedback geven en ontvangen;
     e. aanwijzingen van de docent verwerken.
• 3. reflecteren op de primaire bronnen waarop de literatuur is gebaseerd.
• 4. bronnen selecteren en gebruiken voor eigen onderzoek.
• 5. bronnen analyseren, in een historische context plaatsen en interpreteren.
• 6. participeren in de discussies tijdens colleges.

Leerdoelen, specifiek voor de afstudeerrichting

• 7. De student heeft kennis opgedaan van de afstudeerrichting(en) waartoe het BA-Seminar behoort, meer specifiek:
  • bij de afstudeerrichting Vaderlandse Geschiedenis voor staatsvorming, identiteit, en politieke cultuur van Nederland en de Nederlandse overzeese gebieden vanaf de zestiende eeuw, en in het bijzonder voor de track Zeegeschiedenis de relatie van de mens tot de oceanen, zeeën en rivieren;
• 8. De student heeft kennis van en inzicht in de kernbegrippen, de onderzoeksmethoden en –technieken van de afstudeerrichting.
     Met speciale aandacht:
  • bij de afstudeerrichting Vaderlandse Geschiedenis voor primaire bronnen en diachrone nationale geschiedenis, en in het bijzonder bij de track Zeegeschiedenis het gebruik van museale objecten voor historisch onderzoek.

Leerdoelen, specifiek voor dit college
De student:

• 9. heeft kennis van de historiografie van de Nederlandse scheep- en passagiersvaart in de negentiende en begin twintigste eeuw;
• 10. heeft kennis van de ontwikkeling van de Nederlandse passagiersvaart, van zeil- tot cruiseschip, in internationaal perspectief en in haar relatie tot globalisering;
• 11. heeft inzicht in het gebruik en de waarde van (museale) objecten voor historisch onderzoek;
• 12. heeft inzicht in het leven aan boord van (vracht-)passagiersschepen.

Rooster

Zie Rooster Geschiedenis

Onderwijsvorm

*Werkcollege

Studielast

Totale studielast: 10 EC x 28 uur = 280 uur

• Colleges en bezoek museum en archiefinstellingen: 2 uur p.w. x 13 uur = 26 uur

• Bestuderen van de verplichte literatuur en het maken van opdrachten: 64 uur

• Literatuur- en bronnenonderzoek,referaat en schrijven werkstuk: 190 uur

Toetsing

Toetsing

• Werkstuk (ca. 7200 woorden, inclusief noten en bibliografie; probleemgestuurd werkstuk op basis van primair bronnen- en objectonderzoek)
  Getoetste leerdoelen: 1-5, 9-12

• Mondelinge presentatie
  Getoetste leerdoelen: 1, 3-5

• Participatie
  Getoetste leerdoelen: 6

• Opdracht 1: essay methodologie objectonderzoek
  Getoetste leerdoelen: 8,11

• Opdracht 2: essay opkomst passagiersvaart in internationale context
  Getoetste leerdoelen: 7, 9-10

• Opdracht 3: heuristiek
  Getoetste leerdoelen: 1, 3-5, 9

Weging
Werkstuk: 70%
Referaat: 10%
Participatie: 5%
Opdracht 1: 5%
Opdracht 2: 5%
Opdracht 3: 5%

Het eindcijfer komt tot stand op basis van het gewogen gemiddelde op basis van de deelcijfers, met daarbij als aanvullende eis dat het werkstuk voldoende moet zijn.

Deadlines
Voor het inleveren van het werkstuk geldt de aangegeven deadline

Herkansing
Het werkstuk kan worden herkanst. Hiervoor geldt de aangegeven deadline

Blackboard

Blackboard wordt gebruikt voor communicatie en het ter beschikking stellen van studiemateriaal en powerpoint presentaties.

Literatuur

• J.P. Sigmond, Object van historisch onderzoek (Amsterdam 1998). [link blackboard]

• J.C.A. Schokkenbroek, Een zee aan mogelijkheden. Niet-schriftelijke bronnen en maritieme geschiedenis (Amsterdam 2013). [link blackboard]

• Leonora Auslander, ‘Beyond Words’, American Historical Review (2005) 1015-1045. [online]

• David M. Williams, ‘Humankind and the Sea: The changing relationship since the Mid-Eighteenth Century’, International Journal of Maritime History 22 (2010) 1-15. [online]

Overige literatuur wordt bij het begin van het college bekendgemaakt en wordt via blackboard of een collegeplank in de UB ter beschikking gesteld. Er hoeft geen literatuur te worden aangeschaft.

Aanmelden

Via uSis

Aanmelden Studeren à la carte en Contractonderwijs

Niet van toepassing

Contact

mw. Dr. A.M.C. van Dissel

Opmerkingen

Studenten doen onderzoek in het Maritiem Museum Rotterdam, het Nationaal Archief en het Gemeentearchief Rotterdam en werken samen met de conservatoren van het museum. Een presentatie van de onderzoeksresultaten voor conservatoren en vrienden van het museum behoort tot de mogelijkheden.