Studiegids

nl en

Voorbij het absolute weten: Hegel and Derrida

Vak
2015-2016

Toegangseisen

  • BA-studenten Wijsbegeerte: propedeuse behaald.

  • Overige studenten: propedeuse behaald, en de student dient over een globale kennis van de 19e en 20e-eeuwse wijsbegeerte te beschikken, en daarin relevante stromingen (idealisme, existentialisme, fenomenologie, psychoanalyse, enz.) kunnen onderscheiden en situeren.

Beschrijving

In deze cursus zullen we ons bezighouden met een nauwgezette lectuur van één van de meest markante boeken van de Franse filosoof Jacques Derrida: Glas – que reste-t-il du savoir absolu (of een vertaling hiervan). In dit boek bindt Derrida de strijd aan met Hegel, en in Hegel met de pretenties van diens filosofie: het bereiken van een absoluut, alomvattend weten. Derrida doet dat onder meer door te kiezen voor een ongebruikelijke vorm: Glas is een boek dat bestaat uit vier kolommen, waarin de betooglijn rond Hegel wordt afgewisseld met andere waarin de obscure Franse auteur Jean Genet wordt belicht. Resultaat is een boek waarin de filosofie de grenzen opzoekt van haar uitdrukkingsmogelijkheden.

Leerdoelen

Deze cursus beoogt een grondige bestudering van één van de meest vergaande Hegelkritieken uit de 20e eeuw: die van de Franse filosoof Jacques Derrida. De student maakt kennis met enkele grondtrekken van de Hegeliaanse filosofie, alsmede met de moeilijkheden waarvoor elke kritiek op deze filosofie zich geplaatst ziet. De student leert via een centrale tekst in het oeuvre van Derrida reflecteren op de mogelijkheden en de grenzen van de filosofie, alsook op de relatie tussen filosofie en literatuur, religie, kunst en psychoanalyse.

Eindtermen

De student die de cursus succesvol heeft afgerond heeft kennis van :

  • de grondkenmerken en de strekking van de Hegeliaanse filosofie;

  • de grondkenmerken en de strekking van de filosofie van Jacques Derrida;

  • de moeilijkheden waarvoor elke poging tot kritiek op Hegeliaanse filosofie zich geplaatst ziet;

  • de wijze waarop van Derrida deze moeilijkheden probeert te overwinnen;

  • alternatieve (d.i. niet-dialectische, niet-conceptuele) wijzen van filosoferen.

De student die de cursus succesvol heeft afgerond is in staat om :

  • Hegeliaans-dialectisch denken te identificeren;

  • de mogelijkheidsvoorwaarden en begrenzing van dit type denken aan te geven;

  • nieuwe filosofische wegen te verkennen die deze begrenzing in acht nemen.

  • een essay te schrijven waarin een eigen standpunt wordt ingenomen en verdedigd.

Rooster

Zie Collegeroosters Wijsbegeerte 2015-2016, BA Wijsbegeerte (BA Plus-traject of Standaardtraject), derde jaar.

Onderwijsvorm

  • Gecombineerd hoor-/werkcollege.

Voor deze cursus geldt een aanwezigheidsplicht.

Studielast

Totale studielast voor de cursus: 10 EC x 28 uur = 280 uur

  • Bijwonen colleges: 14 × 3 uur = 42 uur

  • Wekelijkse voorbereiding op colleges en opdrachten: 60 uur

  • Eindpaper: 178 uur

Toetsing

  • Wekelijkse opdrachten: 30%

  • Eindpaper: 60%

  • Participatie aan het college: 10%

Herkansing

Voor de cursus wordt één herkansing aangeboden over de volledige stof, bestaande uit het eindpaper. Het cijfer van de herkansing vervangt alle eerder behaalde deelcijfers. Een student die niet aan de praktische opdrachten heeft voldaan heeft geen toegang tot het hertentamen. Een voldoende resultaat kan niet worden herkanst.

Blackboard

Blackboard zal worden gebruikt voor het beschikbaar stellen van alle praktische en inhoudelijke informatie betreffende het college. Alle opdrachten dienen via Blackboard te worden ingediend, de papers eveneens via Turnitin.

Literatuur

  • Jacques Derrida, Glas – que reste-t-il du savoir absolu? Paris, Galilée, 1974v. (Engelse vertaling Glas, trans. by John P. Leavy and Richard Rand, University of Nebraska Press 1990; Duitse vertaling Glas – Totenglocke, übersetzt von Hans D. Gondek und Marcus Sedlacek, Wilhelm Fink Verlag 2006).

De Franse en de Engelse versie zullen ook via de collegeplank in de UB beschikbaar zijn.
Van de Franse editie is ook een goedkopere pocketversie beschikbaar. Deze heeft enkel een andere paginering.

Aanmelden

Aanmelden voor cursus en tentamen via uSis is verplicht.
Zie Inschrijven voor cursussen en tentamens

Studenten wordt geadviseerd de registratie in uSis te doen met behulp van het studieactiviteitsnummer. Dit nummer kan worden gevonden in het collegerooster onder de kolom “Act.nr”.

Aanmelden Studeren à la carte en Contractonderwijs

Aanmelden voor Contractonderwijs
Aanmelden voor Studeren à la carte: niet van toepassing

Contact

Dr H.W. Sneller

Opmerkingen

Het verdient aanbeveling voor aanvang van het college zich globaal te heroriënteren in de grondtrekken van de filosofie van Hegel.