Studiegids

nl en

Inleiding Internationaal Publiekrecht

Vak
2016-2017

Toegangseisen

Dit vak is geen keuzevak. Bijvakstudenten of gaststudenten mogen hier niet aan deelnemen.

Beschrijving

Op 13 april 2012 deed de Hoge Raad uitspraak in een geschil tussen de Stichting Moeders van Srebrenica en de Verenigde Naties. De Stichting stelde dat de Verenigde Naties aansprakelijk was voor de dood van 8.000 mannen na de val van de Bosnische enclave Srebrenica in juli 1995. De Hoge Raad oordeelde dat de Nederlandse rechter niet bevoegd was om zich uit te spreken over het handelen van de Verenigde Naties. Het internationaal publiekrecht bepaalt immers dat de Verenigde Naties immuniteit geniet en Nederland is aan deze regels van internationaal publiekrecht gebonden.

Dit arrest is zo maar een voorbeeld uit de hedendaagse juridische praktijk en geeft aan hoe belangrijk het internationaal publiekrecht voor de Nederlandse rechtspraktijk is geworden. In toenemende mate worden op internationaal niveau, door staten en internationale organisatie, regels vastgesteld waar Nederland aan gebonden is en waar burgers of bedrijven een beroep op kunnen doen of aan gebonden zijn. Dan gaat het niet alleen om regels over de mogelijke aansprakelijkheid of immuniteit van internationale organisaties zoals de Verenigde Naties, zoals in bovengenoemde uitspraak van de Hoge Raad, maar ook over regels op het gebied van de internationale vrede en veiligheid (denk aan de interventies in Afghanistan, Irak, Libië, Mali en Syrië), armoedebestrijding, milieubescherming, investeringsbescherming en bescherming van mensenrechten. Deze regels vormen samen het internationaal publiekrecht.

Deze regels spelen niet alleen een rol voor de Nederlands rechter, maar worden ook door internationale rechtbanken en tribunalen gehandhaafd. Een aantal van deze internationale rechtbanken, zoals het Internationaal Gerechtshof en het Internationaal Strafhof, bevinden zich in Den Haag. Den Haag staat daarom ook wel bekend als ‘the Legal Capital of the World’ of ‘the City of Peace and Justice’.

De bestudering van het internationaal Publiekrecht heeft in Leiden altijd een belangrijke rol gespeeld. Zo begon Hugo de Groot, één van de vaders van het internationaal publiekrecht, op elfjarige leeftijd aan een studie rechten in Leiden. En zo was Prof. Kooijmans, die op 13 februari 2013 overleed, hoogleraar internationaal publiekrecht aan de Universiteit Leiden voordat hij eerst Minister van Buitenlandse Zaken en later rechter in het Internationaal Gerechtshof werd.

Tijdens de studie rechtsgeleerdheid komen regels van internationaal publiekrecht in verschillende vakken aan de orde, zoals in het vak Beginselen van de Democratische Rechtsstaat, het vak (Inleiding) Strafrecht en het vak (Inleiding) Europees recht. In twee Bachelor vakken wordt specifiek aandacht besteed aan het internationaal publiekrecht als rechtsgebied. In dit vak – Inleiding Internationaal Publiekrecht – bestudeert u het bijzondere karakter van de internationale rechtsorde en de beginselen die aan deze rechtsorde ten grondslag liggen. We bespreken, onder meer aan de hand van de actualiteit, de rol van staten, de Verenigde Naties en mensen in de internationale rechtsorde en we onderzoeken in hoeverre het internationaal publiekrecht invloed heeft op de rechtsmacht van Nederland. In het derde jaar zullen we in het Engelstalige vak Public International Law nader ingaan op een aantal klassieke en moderne deelgebieden van het internationaal publiekrecht, zoals het recht inzake het gebruik van geweld, het internationaal humanitair recht en het internationaal strafrecht.

Leerdoelen

Doel van het vak:
Het doel van het vak Inleiding Internationaal Publiekrecht is om u de basisbeginselen van het internationaal publiekrecht bij te brengen en de betekenis van het internationaal publiekrecht voor de Nederlandse rechtspraktijk.

In het derde jaar wordt deze basiskennis nader uitgewerkt in het vak Internationaal Publiekrecht. Ook geeft deze cursus voldoende basis om deel te nemen aan de keuzevakken Wereldrecht en Basics of International Humanitarian Law.

Na afronding van dit vak heeft u kennis en inzicht verworven ten aanzien van:

  • De aard en bronnen van het internationaal publiekrecht en de ontwikkeling en karakteristieken van de internationale rechtsorde.

  • De verhouding tussen het internationaal publiekrecht en het Nederlands recht en de doorwerking van het internationaal publiekrecht in de Nederlandse rechtsorde.

  • De deelnemers aan de internationale rechtsorde ofwel de subjecten van het internationaal publiekrecht.

  • De ontstaansgeschiedenis, doeleinden, verantwoordelijkheden en het functioneren van de Verenigde Naties.

  • De reikwijdte van de rechtsmacht van staten, in het bijzonder Nederland, en de beperkingen die het internationaal publiekrecht hieraan stelt.

  • De regels van internationaal publiekrecht ten aanzien van verdragen.

  • De regels van internationaal publiekrecht ten aanzien van aansprakelijkheid voor schending van internationaal publiekrecht.

  • De wijze van handhaving van het internationaal publiekrecht binnen de internationale rechtsorde.

  • De wijze van geschillenbeslechting binnen de internationale rechtsorde.

Daarnaast heeft u de volgende vaardigheden verworven:

  • U bent in staat om de bronnen van regels van internationaal publiekrecht te identificeren en te analyseren.

  • U bent in staat om Nederlandse wetgeving, verdragen, resoluties en besluiten van internationale organisaties te vinden, te analyseren en de verbindendheid ervan op waarde te schatten.

  • U bent in staat om jurisprudentie van Nederlandse rechters en jurisprudentie van internationale rechters te lezen en uit te leggen.

  • U bent in staat om schriftelijk en gestructureerd antwoord te geven op vragen over theorie en praktijk van het internationaal publiekrecht onder verwijzing naar relevante rechtsregels en interpretatie van deze rechtsregels door nationale en internationale rechters en literatuur en u bent in staat om uw antwoord mondeling toe te lichten.

  • U bent in staat om een eenvoudige casus aan de hand van relevante rechtsregels van internationaal publiekrecht, op te lossen dan wel te bepleiten.

  • U bent in staat om de actualiteit te analyseren aan de hand van het internationaal publiekrecht en u kunt deelnemen aan een debat over internationale en nationale politiek.

Rooster

Kies voor propedeuse

Onderwijsvorm

Hoorcolleges

  • Aantal à 2 uur: 6

  • Docenten: Mr. Dr. E.V. Koppe

  • Vereiste voorbereiding door studenten: bestuderen voorgeschreven literatuur en jurisprudentie, zoals aangegeven in het Werkboek.

Werkgroepen

  • Aantal à 2 uur: 6

  • Docenten: worden nader bekendgemaakt

  • Vereiste voorbereiding door studenten: maken voorgeschreven weekopgaven en zelftoetsvragen.

Toetsing

  • Tentamen: 3 uur

  • Voorbespreking: 2 uur

  • Nabespreking: 2 uur

Toetsing

Toetsvorm(en)
Een schriftelijk tentamen, bestaande uit meerkeuzevragen en één casusvraag. Bij de berekening van het eindcijfer tellen de meerkeuzevragen mee voor 80% en de open/casusvraag voor 20%.

Examenstof
Tot de examenstof behoort de verplichte literatuur, het werkboek en hetgeen behandeld is tijdens de hoorcolleges, de werkgroepen en tijdens eventuele andere onderwijsvormen.

Blackboard

Bij dit vak wordt gebruik gemaakt van Blackboard.

Literatuur

Verplicht studiemateriaal

Literatuur:

  • N.J. Schrijver, Internationaal publiekrecht als wereldrecht, Den Haag: Boom Juridische uitgevers, laatste druk.

  • A. Nollkaemper, Kern van het internationaal publiekrecht, Den Haag: Boom Juridische uitgevers, laatste druk.

  • Elementair Internationaal Recht, Collegemateriaal 2015, Den Haag: TMC Asser Press 2015.

  • Overige literatuur zal in het werkboek en/of op Blackboard bekend worden gemaakt.

Werkboek:

  • Inleiding Internationaal Publiekrecht, te bestellen via Reader Online.

Aanbevolen studiemateriaal

  • Zie Blackboard

Aanmelden

De aanmelding verloopt via uSis. Voltijd eerstejaars studenten die zijn ingedeeld in een tutorgroep door het Onderwijs Informatie Centrum (OIC), worden door het OIC aangemeld.

Contact

  • Vakcoördinator: Dr. Erik V. Koppe

  • Werkadres: Steenschuur 25, kamer B1.29

  • Telefoon secretariaat: 071-527 7578

  • E-mail: volkenrecht@law.leidenuniv.nl

Instituut/afdeling

  • Instituut: Publiekrecht

  • Afdeling: Internationaal Publiekrecht

  • Kamernummer secretariaat: B1.21

  • Openingstijden: maandag t/m vrijdag van 9.00-17.00 uur.

  • Telefoon secretariaat: 071-527 7578

  • E-mail: volkenrecht@law.leidenuniv.nl