Omschrijving
De grondlegger van de bestuurskunde Van Poelje schreef al in de jaren dertig dat modern overheidsbestuur ambtenaren bestuur is. Die constatering is ook nu nog steeds geldig. Een goede kwaliteit van het openbaar bestuur (good governance) hangt sterk af van de professionaliteit, werk en inzet van ambtenaren. Vandaar dat voortbouwend op het behandelde in het vak Publiek Management in de bachelor, we verder in gaan op veranderingen in en hervormingen van het ambtelijk apparaat (civil service system). Die hervormingen worden in de internationale literatuur aangeduid als civil service reform. We zullen allereerst kijken wat de basiskarakteristieken zijn van de Nederlandse ambtelijke apparaten (civil service systems) en welke basisprincipes daar aan ten grondslag liggen. Kennis daarvan is noodzakelijk voor de latere beroepspraktijk. We maken ook een vergelijking met de (veranderende) systemen in onder meer het Verenigd Koninkrijk, de Verenigde Staten, Duitsland en Frankrijk omdat die systemen de Nederlandse situatie sterk hebben beïnvloed.
In dit vak wordt die civil service reform geplaatst tegen de achtergrond van het Nederlands openbaar bestuur als een langzaam veranderend multi-level governance systeem gegeven omgevingsveranderingen. Deze kwestie staat momenteel in een sterke (inter) nationale belangstelling van wetenschappers en bestuurders. In het bijzonder zal gedetailleerd aandacht worden besteed aan wat de exacte en concrete effecten zijn van de (nationale en internationale) veranderingen in de samenleving op het openbaar bestuur en de effecten weer daarvan voor de publieke dienst (in het bijzonder de ambtelijke apparaten). Een internationale en historisch comparatieve benadering kan helpen om trends vast te stellen, zodat beter de aanleiding, effecten en daadwerkelijke gevolgen van civil service reform in kaart kunnen worden gebracht en op hun merites kunnen worden beoordeeld. In het college zullen ook nationale en gastsprekers optreden om de praktijk dimensie aan de orde te stellen.
Leerdoelen
Na het volgen van dit vak beschikt de student over:
Kennis en inzicht in de opbouw, structuur en werking van civil service systems (ambtelijke apparaten) in Nederland, het Verenigd Koninkrijk, de Verenigde Staten, Duitsland en Frankrijk.
Inzicht in problemen (vanuit een praktisch en theoretisch gezichtspunt) waarvoor civil service systemen zijn gesteld gegeven veranderingen in de samenleving en de opkomst van een multi-level governance systeem in het publiek domein.
De mogelijkheid om de consequenties, dynamiek en complexiteit van hervormingen in civil service systemen te herkennen en te analyseren.
Rooster
Op de openingspagina Bestuurskunde vind je aan de rechterzijde van de E-gids doorlinkmogelijkheden naar de website en de roosters, uSis and Blackboard.
Onderwijsvorm
Verplichte aanwezigheid bij de hoorcollege en verplichte werkcolleges.
Studielast
Totale studielast 140 uur:
8 uur hoorcolleges; 6 uur werkcolleges; 126 uur zelfstudie literatuur.
Toetsing
Tentamen (70%)
Opdrachten (30%)
Beide onderdelen voldoende: geen interne compensatie. Voor de herkansing geldt hetzelfde.
Informatie over toetsing vind je op de website.
De inlevertermijn van papers is terug te vinden op Blackboard.
Links naar onder andere de website, uSis en Blackboard vind je terug op de openingspagina van Bestuurskunde in de E-gids.
Herkansing
Studenten mogen alleen aan een herkansing deelnemen als zij aan de eerste tentamengelegenheid hebben deelgenomen èn een cijfer hebben dat niet lager is dan een 3 óf als je al toestemming van de examencommissie hebt.
Indien een toets is behaald (5,5 of hoger) vervalt het recht op herkansing.
Herkansing schriftelijk tentamen
Als je een schriftelijk tentamen wilt herkansen, dien je je hiervoor in te schrijven via uSis.
Let erop dat je bij de inschrijving het activiteitennummer gebruikt, te vinden op het tentamenrooster.
Blackboard
Voor begin van het blok
Andere leermiddelen/Literatuur
Berg, C.F. van den (2011). Transforming for Europe: the reshaping of national bureaucracies in a system of multi-level governance. Leiden: Leiden University Press. Hoofdstukken 1, 2, 3, 6, 9 en 11 (Dit boek is te verkrijgen via open access).
Dijkstra, Gerrit S.A. & Frits M. van der Meer, The civil service system of the Netherlands, in: Frits M. van der Meer (ed.) (2011), Civil service systems in Western Europe, Cheltenham/Aldershot: Edward Elgar. (Wacht met aanschaf).
Dijkstra, G.S.A. & F. M. van der Meer, C.F. van den Berg, Is er nu wel of niet sprake van een terugtredende overheid? In; J.J.M. Uijlenbroek, Staat van de ambtelijke Dienst 2015, CAOP: Den Haag (via auteurs). Meer, F.M. van der (2012), Voorwaarden, waarborgen en ambtenaren. De gevolgen van de opkomst van de voorwaardenscheppende staat voor de publieke dienst, Oratie, Leiden (gratis open access).
Meer, F.M. van der, J.C.N. Raadschelders & Th.A.J. Toonen. (2015), Comparative Civil Service Systems in the 21st Century, 2nd edition. Houndsmill: Palgrave/McMillan.
Meer, F.M. van der, G.S.A. Dijkstra en C.F. van den Berg, (2012) De ambtenaar in het openbaar bestuur. De inhoudelijke en juridische herpositionering van ambtenaren vanuit internationaal vergelijkend perspectief. Artikel : Drie valkuilen in Denken over om van overheid, Me Judice, januari 2016 (Collegesheets).
Aanmelden
Schrijf je voor elk vak in, zowel in uSis als in Blackboard.
Schrijf je in uSis in voor elk vak en de werkgroepen. Doe dit op tijd (voor de start van de cursus): sommige vakken en werkgroepen kennen namelijk een limiet. In uSis zie je je persoonlijk rooster en worden de cijfers ingevoerd. Inschrijven in uSis kan vanaf vier weken voor de start van het vak.
Schrijf je ook in voor elk vak in Blackboard. In Blackboard zet de docent informatie over het vak.
Contact
Prof dr. F.M. van der Meer
Caop professor in Public Sector and Civil Service Reform
Schouwburgstraat 2 Den Haag
070- 70 800 9405
f.m.van.der.meer@fgga.Leidenuniv.nl
kamer B2.06